مذاکرات دوحه هیچ نتیجه روشنی نداشت

هیات عالی‌رتبه سیاسی افغانستان و طالبان برای ادامه مذاکرات توافق کردند

اعضای هیات طالبان در جریان ارائه نهایی بیانیه مذاکرات صلح بین افغانستان و طالبان در دوحه، پایتخت قطر، ۱۸ ژوییه ۲۰۲۱ - KARIM JAAFAR / AFP

پس از دو روز مذاکره فشرده، تنها نتیجه‌ای که دیدار هیات عالی‌رتبه سیاسی افغانستان با گروه طالبان در پی داشت، امید به ادامه مذاکرات دو طرف در آینده نزدیک است. گفت‌وگوهای دو روزه قطر با حضور هیئت جدیدی از سیاستمداران افغان به رهبری دکتر عبدالله از روز شنبه در دوحه آغاز شد و یکشنبه‌شب با برگزاری یک نشست خبری به کار خود پایان داد. برآیند مهم این نشست تاکید بر ادامه گفت‌وگوها میان دو طرف بود.

پس از پایان مذاکرات، روسای دو هیئت حوالی ساعت ۱۰ شب نشستی خبری در محل مذاکرات برپا کردند. در این نشست، نخست دکتر عبدالله سخنرانی کرد و از نزدیکی دیدگاه‌های دو طرف در مورد جنگ افغانستان سخن گفت. آقای عبدالله اظهار داشت که در این نشست مواضع دو طرف کاملا واضح و آشکار شده و قرار است این مذاکرات همچنان تداوم داشته باشد. دکتر عبدالله همچنین وعده داد که در هفته‌های آینده گفت‌وگوهای دو طرف بار دیگر آغاز خواهد شد.

پس از دکتر عبدالله، ملا عبدالغنی برادر، رئیس هیئت مذاکره‌کننده طالبان، نیز صحبت کوتاهی داشت. او نیز بر حل مشکل افغانستان از راه گفت‌وگو و مذاکره تاکید کرد و گفت هرچند طالبان در این اواخر مناطق زیادی از افغانستان را به تصرف درآورده‌ است، با این حال باور دارد که مشکل افغانستان باید از راه مذاکره حل شود.

نتیجه مذاکرات دو روزه دوحه، انتشار بیانیه شش ماده‌ای دو طرف بود. در این بیانیه آمده است که هر دو طرف متعهد شده‌اند تا رسیدن به چنین توافقی در سطح عالی در مذاکرات شرکت کنند و به منظور رسیدن به این هدف در آینده چنین نشست‌هایی را ادامه دهند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

تنها بند مهم این بیانیه تاکید دو طرف بر حفاظت از تاسیسات عمومی و همکاری برای کاهش شیوع ویروس کرونا است. در این ماده از بیانیه آمده است: «تمام طرف‌ها اطمینان می‌دهند که در سرتاسر افغانستان از زیربنا‌های غیرنظامی حفاظت شود، از تلفات غیرنظامی جلوگیری به عمل‌ آید و در مورد کمک‌های بشردوستانه همکاری شود و با توجه به گسترش چشمگیر کووید-۱۹ در سراسر افغانستان، همه اقدام‌های مناسب برای امنیت عوامل واکسیناسیون انجام شود و برای حمل‌ونقل اکسیژن و سایر مواد ضروری برای مداوای افراد مبتلا به کووید-۱۹به شکل شفاف و بدون هیچ مانعی اطمینان حاصل شود.»

آتش‌بس، غایب اصلی گفت‌وگوها

با اینکه پیش از آغاز گفت‌وگوها و در جریان مذاکرات دو روزه، در مورد برقراری آتش‌بس در افغانستان زمزمه‌های زیادی مطرح بود اما نه در بیانیه شش ماده‌ای و نه در نشست خبری، از آتش‌بس حرفی زده نشد. حتی با اینکه در جریان نشست خبری، تعدادی از کاربران شبکه‌های اجتماعی نوشتند که به دلیل فرا رسیدن عید قربان، آتش‌بس پنج‌روزه‌ای برقرار شده است، هیچ کدام از دو طرف در این رابطه اظهارنظر نکردند؛ تنها محمد نعیم، سخنگوی گروه طالبان، در صفحه توییترش نوشت که اعلامیه منتشر شده در مورد آتش‌بس جعلی است و دو طرف اصلا درباره آتش‌بس گفت‌وگو نکرده‌اند. به این ترتیب در روزهای عید هم مردم افغانستان درگیری‌ در سراسر افغانستان را شاهد خواهند بود.

به نظر می‌رسد که دو طرف گفت‌وگو یک‌ بار دیگر با دست خالی از این مذاکرات بیرون آمده‌اند. هرچند هیچ خبری از موضوع دو روز گفت‌وگو به بیرون درز نکرده است، اما اگر بیانیه شش ماده‌ای را برایند این نشست در نظر بگیریم، حرفی جدی میان دو طرف ردوبدل نشده است.

پیش از برگزاری نشست دو روزه تعدادی از سیاستمداران افغان از تحول جدی در دوحه و احتمال دستیابی به نتیجه مهم در این نشست خبر داده بودند. حتی چهره‌های مانند حامد کرزی، رئیس‌جمهور پیشین افغانستان، گفته بود که امیدواری‌ها برای رسیدن به نتیجه بسیار زیاد است؛ اما بازگشت شگفت‌انگیز حامد کرزی از فرودگاه و همراه نشدن او با هیئت سیاسیون افغانستان، نشان داد که گویا این مذاکرات هم نمی‌تواند نتیجه دلخواه را داشته باشد.

حالا باید در انتظار نشست‌های بعدی دو طرف که قرار است پس از عید برگزار شود ماند و دید آیا می‌توان برای پیدا کردن راه‌حلی برای بحران افغانستان به این نشست‌ها امیدی داشت با خیر.