ادامه محدودیت‌های اِعمال شده از سوی اسرائيل در گذرگاه‌های مرزی با نوار غزه، جلوگیری از ورود مواد اولیه و ممنوعیت صادرات تولیدات داخلی، منجر به تعطیلی نهایی شمار زیادی از کارخانه‌ها و مراکز تولید در غزه شده است. البته آخرین درگیری نظامی میان فلسطینیان و اسرائيلی‌ها که در ۲۱ ماه مه گذشته پایان یافت، عامل اصلی بحران اقتصادی کنونی به شمار می‌رود، به ویژه این‌که اسرائيل به عنوان اقدامی مجازات آمیز دست به تشدید محاصره غزه زد. این در حالی است که جناح‌های فلسطینی تشدید محاصره و امتناع تل‌آویو از ارائه امکانات به ساکنان نوار غزه را جرقه‌ای برای شعله‌ور شدن مجدد آتش جنگ می‌دانند.

بر اساس سنجش و برآورد اتاق بازرگانی و صنایع نوار غزه، از زمان آغاز محاصره در سال ۲۰۰۷، حدود ۵۰۰ کارخانه در غزه تعطیل شده و طی دو ماه گذشته بیش از ۳۰۰ کارخانه تعطیل شده اند که دست‌کم ۱۰۰ مورد آن‌ در نتیجه حملات هوایی اسرائيل در جنگ اخیر تخریب شده است. داده‌های اتاق بازرگانی و صنایع غزه نشان می‌دهد که به دنبال تعطیلی کارخانه‌ها حدود ۳۰ هزار شهروند فلسطینی شغل خود را از دست داده اند و همین باعث افزایش بی‌سابقه نرخ بیکاری و خسارت‌های بی‌شمار اقتصادی در نوار غزه شده است.

تعطیلی کامل شرکت‌ها

در میان شرکت‌هایی که به طور کامل تعطیل شده است، یکی از معروف‌ترین شرکت‌های تولید نوشابه در جهان است که از ۷۰ سال به این سو در غزه فعالیت می‌کند. همام الیازجی، مدیرعامل این شرکت اظهار داشت که کاهش شدید مواد خام، ما را وادار به متوقف کردن فعالیت کرد و در نتیجه، حدود ۳۰۰ نفر که در این کارخانه کار می‌کردند، بیکار شده و در شرایط نهایت سخت و ناگواری به سر می‌برند. وی افزود که سیاست اسرائيل در کنترل گذرگاه‌های مرزی غزه باعث شده است که همه روزه به این شرکت دست‌کم ۱۰ هزار دلار خسارت وارد شود، افزون براین‌که اقدامات اخیر تل‌آویو علیه نوار غزه مانع ادامه کار در کارخانه‌ها می‌شود.

از سوی دیگر، امتناع اسرائيل از اجازه ورود کالاهای توقیف شده در بنادر و انبارها به نوار غزه، عمده‌ترین عامل تعطیلی کارخانه‌ها محسوب می‌شود. علی الحایک، رئیس اتحادیه بازرگانان نوار غزه (یک سازمان غیر دولتی) اظهار داشت که خسارت‌های ناشی از توقف کارخانه‌ها و توقیف کالاهایی به ارزش ۱۵۰ میلیون دلار توسط اسرائیل که باعث بلوکه شدن سرمایه و ایجاد مشکلات مالی برای بازرگانان و صاحبان موسسات شده است، بیش از ۵۰۰ میلیون دلار تخمین زده می‌شود.

ممنوعیت صادرات

البته اسرائيل علاوه بر جلوگیری از ورود مواد اولیه به نوار غزه، مانع صدور کالاهای تولید شده به خارج از غزه می‌شود و همین امر باعث تعطیلی کلیه کارخانه‌های تهیه محصولات صادراتی در این بخش از سرزمین فلسطین شده است. در این میان یک شرکت تولیدی لباس که محصولات آن به کرانه باختری و اسرائيل صادر می‌شد، کاملا متوقف شده است. بشیر البواب، مدیر شرکت یادشده گفت که آن‌ها محصولات خود را هفته دو بار به خارج از غزه صادر می‌کردند، اما پس از ممنوعیت صادرات و انباشته شدن کالاهای تولید شده، آن‌ها ناگزیر به بستن شرکت و اخراج کارگران شده اند، این در حالی است ‌که میزان خسارت‌های ناشی از تعطیلی کارخانه در دو ماه گذشته در حدود ۹۰ هزار دلار برآورد شده است.

با این حال، اسرائيل می‌گوید که در چارچوب ارائه تسهیلات اقتصادی، اجازه داده است برخی از محصولات از نوار غزه به بازارهای اسرائیل و کرانه باختری منتقل شود. اما واقعیت این است که اسرائیل تنها با صدور محصولات کشاورزی موافقت کرده است در حالی صادرکنندگان سایر کالاهای تجاری تا به حال با مشکلات بسیاری روبه‌رو هستند. در همین حال، ماهر الطباع، مسئول روابط عمومی اتاق بازرگانی و صنایع غزه، گفت که در گذرگاه مرزی کرم شالوم، امکان خروج هیچ گونه محصولات، اعم از کشاورزی یاصنعتی وجود ندارد، زیرا تخلیه و بارگیری مکرر کالاها برای بازرسی، بر کیفیت محصولات تأثیر می‌گذارد.

شاخص‌های بیکاری و ضرر اقتصادی

در واقع، تعطیلی کارخانه‌های غزه به طور روزافزون ادامه دارد و بخش خصوصی به دلیل این‌که بیشترین مشاغل را در نوار غزه فراهم می‌کند، ناگزیر است متحمل خسارت‌های بسیاری شود و تداوم این وضعیت تاثیر آشکاری بر بالابردن نرخ بیکار و افزایش فقر در نوار غزه دارد.

بر اساس داده‌های مرکز آمار فلسطین (یک نهاد دولتی)، نرخ بیکاری طی دو ماه گذشته افزایش بی‌سابقه یافته و به شاخص ۸۹ درصد که بالاترین رقم در فلسطین محسوب می‌شود، رسیده است، در حالی نرخ بیکاری قبل از جنگ اخیر غزه، حدود ۷۰ درصد بود.

در همین حال، سامی العصمی، رئیس فدراسیون عمومی اتحادیه‌های کارگری فلسطین، اظهار داشت که بر اساس آمار و ارقام، بیش از ۱۰۰ هزار کارگر فلسطینی در طول سال‌های محاصره غزه، شغل خود را از دست داده اند و طی دو ماه گذشته حدود ۳۰ هزار شهروند فلسطینی بیکار شده اند. وی افزود که افراد بیکار، چه آنانی که شغل خود را از دست داده، یا موفق به یافتن فرصت شغلی نشدند و فارغ التحصیلانی که نتوانستند برای خود شغلی پیدا کنند، به ۲۵۰ میلیون نفر می‌رسد و این رقم، شاخص خطرناکی برای بخش کار و اقتصاد غزه است.

این در حالی است که میزان فقر در میان ساکنان غزه به ۸۵ درصد افزایش یافته است. العصمی می‌گوید که میانگین درآمد روزانه یک کارگر در بهترین حالت به ۱۰ دلار می‌رسد که پایین‌تر از خط فقر است که درآمد روزنانه را حدود ۲۵ دلار تعیین می‌کند. طبق مرکز آمار فلسطین، یک فارغ التحصیل دانشگاهی در غزه برای یافتن فرصت شغلی که در اغلب خارج از رشته تحصیلی وی بوده و حقوق آن حدود ۲۵۰ دلار در ماه تخمین زده می‌شود، باید از شش ماه تا شش سال انتظار بکشد.