ساعاتی پس از حملات تروریستی روز پنجشنبه ۴ شهریورماه در کابل، رئیس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا اعلام کرد که ارزیابی‌های اطلاعاتی تایید می‌کند حملاتی که به کشته شدن بیش از ۱۰۰ شهروند افغان و ۱۳ سرباز آمریکایی و زخمی شدن بیش از ۱۳۰ تن منجر شد، گروه داعش خراسان انجام داده است.

جو بایدن در یک نطق تلویزیونی، خطاب به تروریست‌هایی که حملات کابل را ترتیب داده‌اند گفت: «ما نخواهیم بخشید، ما فراموش نخواهیم کرد، دنبال شما خواهیم آمد و وادارتان می‌کنیم که بهای آن را بپردازید.»

پس از دیدار ویلیام برنز، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا سی‌آی‌ای (CIA)، با رهبر طالبان در روزهای گذشته، نام گروه تروریستی داعش افغانستان بار دیگر مطرح و هشدارهایی مبنی بر احتمال وقوع حملات تروریستی در کابل، پایتخت افغانستان، منتشر شده بود.

گروه داعش که در افغانستان با نام «ولایت خراسان» معرفی‌ شده‌اند، مسئولیت انفجارهای خونبار فرودگاه کابل را بر عهده گرفته‌ است، انفجارهایی که در ماه‌های گذشته بی‌سابقه بوده‌اند و گفته می‌شود با تلاش طالبان برای پراکنده کردن مردم از اطراف فرودگاه کابل و خروج سریع نیروهای آمریکایی و ناتو بی‌ارتباط نیستند.

دو روز پیش از حمله خونبار به فرودگاه کابل، رئیس‌جمهوری آمریکا تاکید کرده بود: «هر روز اضافه ماندن در افغانستان فرصتی است که داعش خراسان برای حمله تروریستی علیه آمریکا، نیروهای متحد و غیرنظامیان در فرودگاه کابل برنامه‌ریزی کند.»

گروه داعش خراسان در سال ۲۰۱۵ در افغانستان اعلام موجودیت کرد. این گروه در نبردهای سوریه نیز حضور داشت. در سال‌های گذشته، داعش خراسان جنایت‌های وحشتناکی را به‌خصوص در بخش‌های شیعه‌نشین افغانستان، مرتکب شد که افکار عمومی جهان را جریحه‌دار کرد. این گروه در پنج استان ننگرهار، فاریاب، جوزجان، بدخشان و زابل فعالیت داشت و از میان اعضای طالبان پاکستان، لشکر محمد، گروه حقانی، گروه الدعوه و گروه مسلح افراطی ازبکستان عضوگیری کرده بود.

در سال ۲۰۲۰، تروریست‌های داعش خراسان دو نوزاد شیرخوار را در بیمارستان پزشکان بدون مرز کابل سر بریدند، اقدامی که یکی از تکان‌دهنده‌ترین اخبار آن سال در رسانه‌ها بود. این گروه همان سال به دانشگاه کابل نیز حمله کرد که به کشته شدن ۲۲ دانشجو منجر شد. از دیگر اقدام‌های این گروه بنیادگرای اسلامی که بنا بر اعلام داعش عراق تشکیل شد و گفته می‌شود تحت تاثیر شاخه تروریستی کویته پاکستان است، حمله به مدرسه دخترانه در پایتخت افغانستان با چند خودروی بمب‌گذاری‌شده بود که کشته شدن ۴۰ دانش‌آموز را در پی داشت.

داعش خراسان با حکم ابوبکر البغدادی، سرکرده گروه تروریستی داعش، تحت رهبری حافظ سعید خان به‌عنوان «امیر داعش خراسان»، تبعه پاکستانی و عضو سابق طالبان پاکستان، فعال شد. سعید خان در سال ۲۰۱۴ همراه شماری از سرکردگان طالبان پاکستان با ابوبکر البغدادی بیعت کرده بودند. این نخستین فرمانده داعش خراسان در سال ۲۰۱۵ و در جریان حمله پهپادی آمریکا، همراه ۳۰ نفر از عناصر این گروه کشته شد. گفته می‌شود عبدالرئوف کاظم، فرمانده سابق طالبان افغانستان، معاون حافظ سعید خان هم بوده است.

جانشین سعید خان، عبدالحسیب، نیز در حمله نیروهای ویژه افغانستان در استان ننگرهار در شرق این کشور کشته شد. شخص دیگری که پس از کشته شدن عبدالحسیب فرماندهی داعش خراسان را برعهده گرفت ابوسید بود که او هم به فاصله دو ماه در یک حمله هوایی به استان کنر کشته شد.

داعش خراسان بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ تعداد اعضای خود را تا ۴۰۰۰ نفر افزایش داد اما پس از شکست‌های پی‌درپی در شمال افغانستان، در سال ۲۰۱۸ تعدادشان به ۱۵۰۰ نفر کاهش‌ یافت.

منابع مطلع در افغانستان می‌گویند در حال حاضر سرکردگی گروه تروریستی داعش خراسان را الشاب المهاجر بر عهده دارد. این فرد خود را سناء‌الله هم معرفی کرده است. طبق اطلاعات موجود، او پس از بازداشت اسلم فاروقی، سرکرده سابق این گروه، به دست نیروهای ویژه افغانستان، به فرماندهی داعش خراسان رسیده و پس از آن، فرماندهی مرکزی شبکه حقانی را برعهده داشته و در حال حاضر نیز با این گروه در ارتباط است.

از نکات قابل‌توجه در مورد داعش شاخه خراسان فعالیت‌های تبلیعاتی آنان در فضای مجازی به‌خصوص در فیس‌بوک، توییتر و یوتیوب است. این گروه از زمان تاسیس، مانند شاخه اصلی داعش، با اعمال وحشیانه و ایجاد رعب و وحشت تلاش کرده است بر مناطق مختلف تسلط پیدا کند. بر اساس آمارها در دوره‌های زمانی متفاوت، داعش خراسان بیش از ۶۰ صفحه فیس‌بوکی و صدها حساب جعلی در توییتر برای تبلیغات داشته است.

در ماه‌های ماه‌های اخیر با افزایش هرج‌ومرج در افغانستان و ساقط شدن دولت جمهوری به دست طالبان، این گروه نیز فعالیت خود را به‌ شکل قابل‌ملاحظه‌ای افزایش داده و در مناطقی مانند استان کنر و ننگرهار به‌صورت هسته‌های نظامی کوچک مستقر شده است.