فرماندهی ناوگان پنجم دریایی ایالات‌متحده آمریکا مستقر در بحرین روز چهارشنبه، از تشکیل یک نیروی ویژه‌ برای مقابله با تهدیدات نیروی دریایی سپاه پاسداران در خاورمیانه به‌خصوص خلیج‌فارس، تنگه هرمز و دریای عمان خبر داد؛ نیرویی متشکل از پرنده‌ها، شناورها و زیردریایی‌های هدایت از راه دور برای مقابله با اقدام‌های ایذایی و خرابکاری‌های نیروی دریایی سپاه پاسداران در آب‌های جنوبی ایران، اقیانوس هند و همچنین دریای سرخ و خلیج عدن.

پیش‌تر و در اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۰، ناوگان اقیانوس آرام نیروی دریایی آمریکا در جریان یک رزمایش گروهی، شناورها، زیردریایی‌ها و پرنده‌های بدون سرنشین خود را در صحنه نبرد آزمایش کرد؛ تجهیزاتی که در نیروی ضربت شماره ۵۹ نیروی دریایی آمریکا مستقر در خلیج‌فارس استفاده خواهند شد. این نیروی ضربتی تضمین‌کننده امنیت کشتی‌های تجاری و نفتکش‌هایی است که ۲۰ درصد نفت تولیدی جهان را از طریق تنگه باب المندب در نزدیکی یمن و شمال دریای سرخ تا کانال سوئز و شرق دریای مدیترانه حمل می‌کنند.

هم‌اکنون نیروی دریایی آمریکا و نیروی دریایی کشورهای منطقه‌ و فرامنطقه‌ای با تشکیل یک ائتلاف دریایی با اقدام‌های نیروی دریایی سپاه علیه کشتیرانی غیرنظامی مقابله می‌کنند. یک ائتلاف دریایی پرهزینه که به‌طور کامل قادر نیست با تهدیدها علیه دریانوردی عمومی مبارزه کند و نیروی دریایی سپاه همواره از برخی از ضعف‌های آن بهره برده و در برخی موارد توانسته است حملات خود به کشتی‌های غیرنظامی را ادامه دهد.

در این گزارش به بررسی پرنده‌ها، شناورها و زیردریایی‌های بدون سرنشین نیروی دریایی آمریکا که قرار است در نیروی ضربتی ۵۹ نیروی دریایی آمریکا برای مقابله با نیروی دریایی سپاه استفاده شوند، می‌پردازیم.

پرنده‌های بدون سرنشین نیروی ضربتی ۵۹ چه خواهند بود؟

در حال حاضر نیروی دریایی ایالات‌متحده آمریکا شش فروند پهپاد شناسایی و جاسوسی اِم کیو-۴سی تریتون (MQ-4C Triton)، یک فروند پهپاد ام‌کیو-۴آ گلوبال هاوک (MQ-4A Global Hawk) و یک فروند مدل مخصوص عملیات دریایی آن یعنی ام‌کیو-۴ان (MQ-4N) در اختیار دارد. این پهپادهای غیرمسلح می‌توانند طیف گسترده‌ای از ماموریت‌های شناسایی اعم از کشف موقعیت کشتی‌ها و زیردریایی‌ها و نیز جاسوسی اعم از شنود رادیویی، جاسوسی الکترونیکی (رصد امواج الکترونیکی ساطع شده از رادارها و سایر تجهیزات نظامی) و غیره را انجام دهند.

علاوه بر پهپادهای شناسایی و جاسوسی، نیروی ضربتی ۵۹ نیروی دریایی آمریکا از پهپادهای رزمی اِم کیو-۹ریپِر (MQ-9 Reaper) نیروی هوایی ایالات‌متحده آمریکا مستقر در پایگاه علی السالم کویت و همچنین اعزامی به پایگاه الظفره در امارات متحده عربی نیز بهره خواهد برد. از این پهپادها در نیروی هوایی ایالات‌متحده آمریکا استفاده می‌شود؛ اما در دو سال اخیر به‌طور گسترده برای حمایت از ماموریت‌های نیروی دریایی ایالات‌متحده آمریکا نیز  از آن‌ها بهره‌برداری شده است. به‌عنوان مثال، در تاریخ ۲۳ خرداد ۱۴۰۰، تنها دقایقی پس از حمله نیروی دریایی سپاه به کشتی‌های نفت‌کش و تجاری «فرانت آلتیر» (Front Altair) و «کوکوکا کارِجِس» (Kokuka Courageous)، یک فروند پهپاد ام‌کیو-۹ رزمی نیروی هوایی ایالات‌متحده آمریکا به منطقه اعزام شد و از افسران نیروی دریایی سپاه که سوار بر یک قایق در حال پاکسازی شواهد حمله‌ خود از جمله یک مین منفجر نشده روی بدنه یکی از کشتی‌ها بودند، فیلمبرداری کرد.

لازم به ذکر است با توجه به آسیب‌پذیری پهپادهای شناسایی نیروی دریایی آمریکا و پهپادهای رزمی نیروی هوایی این کشور، انتظار می‌رود نیروی دریایی و هوایی ایالات‌متحده آمریکا همچون گذشته با گشت‌های مسلح هوایی بر فراز مناطق تحت عملیات این پهپادها از ساقط شدن آن‌ها جلوگیری کنند و در مناطقی که آسیب‌پذیری این پهپادها بالا است، از هواپیماهای گشت دریایی پی-۸آ پوزایدون (P-8A Poseidon) مستقر در کویت و همچنین هواپیماهای جاسوسی ئی‌پی-۳ئی آریِس۲ (EP-3E Aries II) برای گشت دریایی و جاسوسی بهره بگیرند. این هواپیماها نه تنها به پیشرفته‌ترین سامانه‌های دفاع فردی در برابر موشک‌های زمین به هوای نیروی هوافضای سپاه مجهزند بلکه به علت سرنشین‌دار بودن، سپاه پاسداران از آسیب‌رساندن به آن‌ها خودداری می‌ورزد.

شناورهای بی‌سرنشین نیروی ضربتی ۵۹

در حال حاضر نیروی دریایی ایالات‌متحده آمریکا طیف گسترده‌ای از شناورهای بی‌سرنشین را در دست آزمایش دارد؛ شناورهایی که عمدتا در دارپا، آژانس پروژه‌های تحقیقاتی پیشرفته دفاعی آمریکا، در حال توسعه‌اند. این شناورها به چهار دسته بزرگ، متوسط و کوچک و بسیار کوچک تقسیم می‌شوند.

شناورهای بی‌سرنشین بزرگ ماموریت‌هایی شامل هشدار زودهنگام، حمل‌ونقل شناورهای بی‌سرنشین کوچک، ضدزیردریایی و جاسوسی را بر عهده خواهند داشت. شناورهای متوسط ماموریت‌های جاسوسی الکترونیکی، مین‌گذاری، مین‌روبی، شناسایی و شکار زیردریایی، اسکورت شناورهای بزرگ و مقابله با حملات قایق‌های تندرو را بر عهده دارند. در حالی که شناورهای بی‌سرنشین بسیار کوچک تنها ماموریت‌ دارند به اسکورت مسلح، رله مخابراتی و جاسوسی بپردازند.

بیش از هفت سال است که نیروی دریایی ایالات‌متحده آمریکا شماری از این شناورها را توسعه داده است و می‌آزماید. حتی شماری از آن‌ها مثل اِم‌اِچ‌یو۱-۴ (MHU 1-4) به سامانه  شناسایی مین اِی‌اِن/ آی‌کیواِس-۲۴ (AN/AQS-24) که در حال حاضر در خدمت ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا است، مجهز شده‌اند. در حال حاضر این چهار قایق بی‌سرنشین در بحرین مستقرند و نیروی دریایی آمریکا از آن‌ها استفاده می‌کند.

دو شناور بی‌سرنشین دیگر از رده متوسط با نام‌های «سی‌هاوک» (Seahawk)  و «سی‌هانتِر» (Sea Hunter) نیز که در اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۰ در یک رزمایش ناوگان اقیانوس آرام نیروی دریایی آمریکا شرکت داشتند، به نیروی ضربت ۵۹ ملحق خواهند شد. سی‌هاوک با کد اِس‌اِچ-۲ بر اساس یک قرارداد ۳۵.۵ میلیون دلاری به سفارش دفتر تحقیقات دریایی ایالات‌متحده آمریکا در سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ در شرکت «لِیدوس» (Leidos) ساخته شد و مبنای طرح آن، شناور سی‌هانتِر طراحی و توسعه‌یافته در دارپا بود. سی‌هانتر یک «تریماران» (Trimaran) تندرو با قابلیت شناسایی و شکار مین‌های دریایی است و سی‌هاوک که بر اساس طرح آن ساخته شده است، علاوه بر شناسایی مین‌های دریایی، قابلیت شناسایی زیردریایی را نیز دارد.

زیردریایی‌های بی‌سرنشین

بیش از دو دهه است که نیروی دریایی ایالات‌متحده آمریکا ساخت زیردریایی‌های بی‌سرنشین کوچک و متوسط برای ماموریت‌های شناسایی زیردریایی‌ها و مین‌های دریایی را در دست اجرا دارد و در این راستا تا به حال از دو زیردریایی بی‌سرنشین کوچک، پس از پایان آزمایش‌های موفقیت‌آمیز، به‌طور گسترده‌ای بهره‌برداری کرده است: زیردریایی بی‌سرنشین مارک۱۸مود۱سورد فیش (Mk 18 Mod 1 Swordfish) و مارک۱۸مود۲ کینگ‌فیش (Mk 18 Mod 2 Kingfish). زیردریایی نخست در سال ۱۳۸۷ قابلیت رزمی خود را پیدا کرد و زیردریایی دوم از سال ۱۳۹۰ تا به امروز در حال گذراندن آزمون‌های دریایی است.

سورد فیش ماموریت‌هایی شامل رصد مناطق ساحلی، نقشه‌برداری سواحل، از بین بردن مهمات منفجر نشده، تامین امنیت لنگرگاه‌ها و بندرها، شکار مین، نقشه‌برداری از کف دریا، جست‌وجو و شناسایی شناورها و زیردریایی را انجام می‌دهد؛ در حالی که زیردریایی دوم علاوه بر این ماموریت‌ها، برای آزمایش سنسور یا حسگرهای جدید نیز استفاده می‌شود.

نیروی دریایی ایالات‌متحده آمریکا در آینده‌ای نزدیک به چهار گروه از زیردریایی‌های بی‌سرنشین مجهز خواهد بود که بسیار بزرگ، بزرگ، متوسط و کوچک‌اند. زیردریایی‌های بسیار بزرگ قابلیت‌های تهاجمی، حمل زیردریایی‌های بی‌سرنشین کوچک، شناسایی و مقابله با زیردریایی‌های دشمن، شکار مین و همچنین جاسوسی خواهند داشت؛ در حالی که زیردریایی‌های بزرگ ماموریت‌های شناسایی و مقابله با زیردریایی‌های دشمن و جاسوسی از شناورهای دشمن را انجام خواهند داد. زیردریایی‌های متوسط چون کینگ‌فیش در کنار شناسایی و شکار زیردریایی‌ها ماموریت‌هایی چون شناسایی صحنه نبرد، جاسوسی و مقابله با مین‌های دریایی را اجرا می‌کنند و زیردریایی‌های کوچک چون سوردفیش برای شناسایی، جاسوسی، مقابله با زیردریایی و مین‌های دریایی استفاده خواهند شد.

در حال حاضر نیروی دریایی ایالات‌متحده آمریکا ۱۵ شناور سطحی بی‌سرنشین و هفت زیردریایی بی‌سرنشین در اختیار دارد. تقریبا تمامی آن‌ها پیش‌نمونه و در حال گذراندن مراحل آزمون‌های دریایی پیش از تولید انبوه‌اند. اگر بنا باشد همانطور که فرماندهی ناوگان پنجم نیروی دریایی ایالات‌متحده آمریکا اعلام کرده است، نیروی ضربتی ۵۹ به شناورها و زیردریایی‌های بدون سرنشین مجهز شود، ماموریت آن بیش از آنکه مقابله با نیروی دریایی سپاه پاسداران باشد، آزمایش تسلیحات بی‌سرنشین خود روی قایق‌ها و کشتی‌های نیروی دریایی سپاه خواهد بود.

سال‌ها زمان می‌برد تا شناورها و زیردریایی‌های بی‌سرنشین به تولید انبوه برسند و به‌طور گسترده در نیروی دریایی آمریکا استفاده شوند. آزمایش این تسلیحات روی نیروی دریایی سپاه پاسداران به تسریع این روند کمک خواهد کرد و برای نیروی دریایی ایالات‌متحده آمریکا امکان تشکیل یک نیروی قدرتمند مجهز به تسلیحات بی‌سرنشین برای مقابله با تهدید نیروی دریایی چین در اقیانوس آرام و دریای چین جنوبی را فراهم می‌کند.