بعد از ظهر شنبه ۱۲ تیر ماه ۱۴۰۰ برابر با سوم ژوئیه ۲۰۲۱، شبکه تلویزیونی المیادین در لبنان خبر از مورد هدف واقع شدن یک کشتی کانتینربر تجاری اسرائیلی در آب‌های اقیانوس هند داد. متعاقبا، شبکه‌های تلویزیونی ۱۱ و ۱۲ اسرائیل نیز ضمن تایید خبر به نقل از مقامات این کشور مالکیت اسرائیلی این کشتی را تایید کردند. بنابر اخبار منتشر شده توسط رسانه‌های اسرائیلی این کشتی از جده به مقصد یکی از بنادر امارات متحده عربی مورد حمله قرار گرفته است، حمله‌ای که مقامات اسرائیلی مسبب آن را بار دیگر ایران معرفی کرده‌اند.

رسانه‌های اسرائیلی این کشتی را سی‌اِس‌اِی‌وی تیندال (CSAV Tyndall) معرفی کرده‌اند. با وجود ادعای مقامات دولتی اسرائیل مبنی بر اسرائیلی بودن شرکت صاحب کشتی مورد هدف واقع شده، ساعاتی پس از اعلام خبر حمله، صاحب پیشین این کشتی یعنی شرکت دریایی زودیاک با مسئولیت محدود (Zodiac Maritime Limited) اعلام کرد که کشتی مورد هدف واقع شده دیگر متعلق به آن نبوده و ماه‌ها قبل به یک شرکت آمریکایی به نام جِی پی مورگان (JP Morgan) فروخته شده است. این شرکت آمریکایی نیز آن را به یک شرکت کشتیرانی مرسک  (Mærsk) از دانمارک اجاره داده است!

به نظر می‌رسد که با توجه به ادعای مالک سابق کشتی تیندال مبنی بر فروخته شدن آن به یک شرکت سرمایه‌گذاری آمریکایی، و در صورتی که ثابت شود سپاه به این کشتی حمله کرده، پرسنل نیروی دریایی سپاه در مورد هدف قرار دادن این کشتی دست به یک اشتباه بزرگ زده‌اند، اشتباهی ناشی از ضعف اطلاعاتی آنها. ضعفی ناشی از فقدان دانش و سواد فرماندهی در بالاترین سطوح نیروی دریایی سپاه که پیشتر نیز در جریان ساقط شدن پرواز شماره ۷۵۲ شرکت هواپیمای اوکراینی در تاریخ ۱۸ دی ۱۳۹۸ توسط نیروی هوافضای سپاه پاسداران بخش‌هایی از آن به نمایش گذاشته شده بود.

حدود دو سال است که ایران و اسرائیل درگیر یک نبرد دریایی شده‌اند که با حمله نیروهای ویژه نیروی دریایی اسرائیل به نفتکش ایرانی سابیتی (Sabiti) در دریای سرخ در تاریخ ۱۸ مهر ۱۳۹۸ برابر با ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹ آغاز شد. حمله‌ای که به دنبال ناکامی ایالات متحده آمریکا در ممانعت از صادرات نفت و سایر محصولات نفتی از ایران به سوریه صورت گرفت. در ابتدا منشا حمله به نفتکش‌های ایرانی برای مقامات رژیم جمهوری اسلامی آشکار نبود. اما سرانجام  با افشای نقش اسرائیل در حمله به کشتی‌های ایرانی، نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مامور شد تا به این حملات پاسخ دهد. پاسخی که با حمله به کشتی خودروبر هایپِرریون ری (Hyperion Ray) در تاریخ ۲۴ فروردین ۱۴۰۰ آغاز شد و حال امروز به حمله به یک کشتی دیگر ختم شده است. کشتی‌ای که ابتدا مقامات دولتی اسرائیل اعلام کردند که در مالکیت این کشور را دارد و حال صاحب پیشین آن اعلام کرده است که آن را ماه‌ها پیش به یک شرکت آمریکایی فروخته است.

کدام کشتی تجاری به اشتباه مورد حمله سپاه واقع شده است؟

برخی از رسانه‌های اسرائیلی به نقل از ناظران کشتی‌های تجاری نام کشتی مورد نظر را سی‌اِس‌اِی‌وی تیندال (CSAV Tyndall) اعلام کرده‌اند که پیشتر متعلق به یک سرمایه‌دار اسرائیلی با نام ایال اوفِر (Eyal Ofer) صاحب شرکت شرکت دریایی زودیاک با مسئولیت محدود (Ofer Zodiac Maritime) بوده است مطرح کرده‌اند. بر اساس داده‌های وبسایت‌های رهگیری زنده کشتی‌های تجاری همانطور که مقامات اسرائیلی پیشتر ادعا کرده بودند این کشتی از بندر جده به مقصد بندر جِبِل علی در امارات متحده عربی در حرکت بوده است اما برخلاف ادعای المیادین، نه در اقیانوس هند بلکه در حین ورود به تنگه هرمز یعنی در ساعت ۰۱:۰۴ بامداد امروز به وقت تهران این کشتی مورد حمله واقع شده است.

بر اساس داده‌های ثبت شده از حرکت این کشتی در وبسایت‌های رهگیری کشتی‌های نظامی و غیر نظامی، این کشتی در روز ۲۷ ژوئن ۲۰۲۱ برابر با ششم تیر ۱۴۰۰ بندر جده را به مقصد بندر جبل علی در امارات متحده عربی ترک می‌کند. در ساعت ۰۱:۰۰ بامداد به وقت تهران، این کشتی با سرعت ۱۶.۹ گره دریایی در دریای عمان به سمت تنگه هرمز در حرکت بود. اما ناگهان در ساعت ۰۱:۰۴ سرعت آن بسیار کند شده و در ساعت ۰۱:۴۸ حتی به نزدیک صفر می‌رسد. سپس کشتی یک دور ۳۶۰ درجه می‌زند و پس از سه ساعت دوباره به مسیر قبلی خود بازگشته و به سمت تنگه هرمز با سرعت قبلی خود بالغ بر ۱۶.۹ گره دریایی حرکت می‌کند و سرانجام حدود ساعت ۱۴:۳۰ به وقت تهران در نزدیکی بندر جبل علی لنگر می‌اندازد.

آیا کشتی تیندال واقعا اسرائیلی است؟

همان طور که در بالا به آن اشاره شد، اطلاعات موجود در وبسایت‌های خبری مربوط به کشتی‌های تجاری نشان دهنده آن است که ماهها پیش شرکت دریایی زودیاک ثبت شده در انگلستان و متعلق به یک سرمایه‌گذار اسرائیلی، کشتی تیندال به همراه دو کشتی کانتینربر دیگرش را به جِی پی مورگان (JP Morgan) که یک شرکت سرمایه گذاری آمریکایی می‌باشد فروخته‌اند. این شرکت نیز این کشتی‌ها را در اسفند ماه سال گذشته یعنی پیش از آغاز حملات سپاه پاسداران به کشتی‌های تجاری اسرائیلی به شرکت دانمارکی مرسک اجاره داده است!

گفته می‌شود کشتی‌های سی‌اِس‌اِی‌وی تیندال، توکونائو و ترایگوئِن که پیشتر متعلق به شرکت دریایی زودیاک بوده‌اند که در سالهای ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۳ در کارخانه کشتی‌سازی مانگالیا یارد (Mangalia Yard) رومانی متعلق به شرکت دِوو (Daewoo) از کره جنوبی ساخته شده‌اند. علت قرار گرفتن عبارت سی‌اِس‌اِی‌وی در ابتدای نام این سه کشتی به دلیل تعلق آنها به شرکت کشتیرانی آمریکای جنوبی شیلی بوده است (Compañía Sud Americana de Vapores) که در سال ۱۳۹۳ با یک شرکت  آلمانی به نام هاپاگ لوید (Hapag-Lloyd) ادغام شد.

نقش تبلیغات رسانه‌های طرفین درگیر در جنگ دریایی ایران و اسرائیل

نبرد دریایی پنهان ایران و اسرائیل ابعاد گسترده‌ای دارد که مهمترین بخش آن تبلیغات مربوط به آن است که توسط رسانه‌های این دو کشور و همچنین رسانه‌های غربی مطرح می‌شود. درحالی که طرفین درگیر در این نبرد، یعنی نیروهای دریایی سپاه و اسرائیل همواره در تلاشند با استفاده از تسلیحاتی چون موشک‌های کروز فاقد سرجنگی و یا مین‌های چسبان کوچک میزان آسیب به کشتی‌های غیرنظامی کشورهای متقابل کاهش دهند، اما رسانه‌های طرفین درگیر این جنگ با بزرگ‌نمایی این حملات سعی در مغلوب نشان دادن طرفی که کشتی‌اش مورد هدف واقع شده است سعی دارند حس پیروزی را به هواداران خود القا کنند.

تا به امروز حملات نیروهای دریایی اسرائیل و سپاه پاسداران بر علیه کشتی‌های غیر نظامی و تجاری یکدیگر تلفات انسانی به همراه نداشته و یا منجر به غرق شدن کشتی‌های دو طرف نشده است. در این راستا نیروی دریایی اسرائیل عمدتا از مین‌های چسبان (Limpet Mine) و نیروی دریایی سپاه در کنار استفاده از اینگونه مین‌ها از موشک‌های کروز ضدکشتی فاقد سرجنگی و یا با سرجنگی تضعیف شده استفاده می‌کند. موشک‌هایی چون سی-۷۰۱ کوثر و یا سی-۷۰۴ نصر قابل شلیک از قایق‌های تندرو و موشک انداز. به منظور کاهش خطرات ناشی از انفجار، آتش‌سوزی و غرق شدن ناخواسته کشتی‌های تجاری اسرائیلی، پرسنل نیروی دریایی سپاه موشک‌ها را به نقاطی از کشتی‌های تجاری شلیک می‌کنند که فاقد مخازن سوخت بوده و همچنین به علت بالا بودن از سطح آب منجر به آب گرفتگی و غرق شدن آن نشود.

رسانه لبنانی المیادین که بسیاری آن را از رسانه‌های اقماری وابسته به رژیم جمهوری اسلامی ایران می‌دانند در ماه‌های اخیر نقش مهمی در انتشار اخبار دسته اول در رابطه با حملات سپاه پاسداران و نیروهای نیابتی آن در منطقه خاورمیانه از جمله حملات به کشتی‌های تجاری اسرائیلی منتشر کرده است. اخباری که بسیاری انتشار آن را توسط این رسانه در راستای عملیات روانی رژیم جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران می‌دانند. دقیقا مشخص نیست چرا و چگونه المیادین کشتی مورد هدف واقع شده تیندال را تحت مالکیت یک شرکت اسرائیلی معرفی کرده است و چرا مقامات اسرائیلی نیز این ادعا را تایید کردند در حالی که مالک پیشین آن اعلام کرده است که این کشتی ماه‌ها پیش به یک بانک آمریکایی فروخته شده است!