به دنبال خروج ایالات متحده از افغانستان و نگرانی از احتمال افزایش تهدیدهای تروریستی، واشنگتن درصدد بالا بردن میزان هماهنگی با متحدانش در خلیج فارس است و سعی می‌کند برای جلوگیری از خطر بازگشت فعالیت‌های تروریستی، هماهنگی و همکاری بیشتری با متحدانش در منطقه داشته باشد.

وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که جان گادفری، معاون فرستاده ویژه آمریکا در ائتلاف بین‌المللی ضد داعش و معاون هماهنگ کننده‌ مبارزه با تروریسم، از ۲۴ تا ۲۹ ماه سپتامبر جاری از کشورهای عمان، امارات متحده عربی و بریتانیا دیدن می‌کند. وی در این سفر با مقامات دولتی برای ایجاد هماهنگی در اولویت‌های مشترک برای مبارزه با تروریسم، از جمله تلاش برای دستیابی به ثبات و امنیت در مناطق آزاد شده از تصرف داعش در عراق و سوریه و مقابله با تهدیدهای تروریستی در افغانستان، دیدار خواهد کرد.

این در حالی است که طرف‌های مختلف بین‌المللی و منطقه‌ای از تبدیل شدن افغانستان به کانون افراط‌گرایی و جولانگاه گروه‌های تروریستی ابراز نگرانی می‌کنند و بیم آن را دارند که این کشور همان‌گونه که پس از خروج اتحاد جماهیر شوروی در دهه اخیر قرن گذشته اتفاق افتاد، بار دیگر به قرارگاهی برای سازمان‌های تروریستی تبدیل شود، به ویژه این‌که گروه «داعش خراسان» از هنگام به قدرت رسیدن طالبان در ماه اوت گذشته، مسئولیت انجام چندین حمله تروریستی در افغانستان را بر عهده گرفته است.

در همین حال، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، در نشست ویژه‌ای با وزرای خارجه کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، در نیویورک دیدار کرد. در این دیدار وزیران خارجه شش کشور خلیجی به استنثای عمان که سفیر محمد الحسن، نماینده دائم آن در سازمان ملل متحد، از کشورش نمایندگی می‌کرد، حضور داشتند.

مقابله مشترک با چالش‌ها

وزارت خارجه آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد که بلینکن «بر اهمیت مشارکت با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در طول چند دهه گذشته تاکید کرده و چهلمین سالگرد تأسیس این شورا را به دبیرکل و کشورهای عضو تبریک گفته است.»

وزیر امور خارجه آمریکا بر علاقه‌مندی کشورش برای تامین صلح، امنیت و رفاه در خاورمیانه تاکید کرده و افزود که ایالات متحده، مردم و دولت‌های منطقه به طور مشترک برای تحقق این هدف تلاش می‌ورزند، تا این‌که کشورهای منطقه از هرگونه تجاوز خارجی در امان باشند.»

این مقام آمریکایی متعهد شد که کشورش به همکاری نزدیک با متحدان خلیج فارس برای مقابله با چالش‌های پیش‌رو، مانند مقابله با همه‌گیری کرونا و اتخاذ سیاست‌ها و روش‌های ابتکاری برای مقابله با بحران تغییرات آب و هوایی، با تعهد به توسعه طولانی مدت که امنیت و ثبات منطقه، تجارت دوجانبه، سرمایه‌گذاری و پیوند میان ملت‌ها را تقویت می‌کند، ادامه خواهد داد.

پایان دادن به بحران جنگ در یمن

وزیر امور خارجه آمریکا در مورد «تلاش برای دستیابی به رویکرد مشترک برای حل پایدار بحران جنگ در یمن، ادامه تلاش‌ها برای بازگشت متقابل به رعایت مفاد برجام و مقابله با رفتارهای تهاجمی ایران در خلیج فارس»، با کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس بحث و گفت‌وگرد کرد.

این در حالی است که عربستان سعودی و ایران نسبت به پیشرفت مذاکرات دوجانبه اظهار خوش‌بینی کردند و حسین امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، گفت‌وگوهای دو کشور را «سازنده» توصیف کرد. با این حال و به گفته ائتلاف حمایت از دولت قانونی یمن به رهبری عربستان سعودی، پیشرفت‌های اخیر مذاکرات ریاض و تهران تا کنون بر مسائل چالش برانگیز از جمله ادامه حملات حوثی‌های مورد حمایت ایران به مناطق غیرنظامی در عربستان سعودی منعکس نشده است.

البته ادامه حملات حوثی‌ها به غیرنظامیان در عربستان سعودی باعث شد آنتونی بلینکن اعلام کند که ایالات متحده در «محکوم کردن حملات حوثی‌ها به مناطق غیرنظامی و زیرساخت‌ها» به متحدان خود در خلیج فارس می‌پیوندد.

از سوی دیگر، وزیر امور خارجه آمریکا، تمایل واشنگتن را برای حمایت از ادغام دوباره عراق به عرصه همکاری و هماهنگی کشورهای عربی منطقه ابراز داشته و در مورد این‌که «راه حل دو کشور» برای پایان دادن به منازعه فلسطین و اسرائیل تا به حال بخش اساسی از روند صلح و ثبات در منطقه است، با اعضای شورای همکاری خلیج فارس ابراز موافقت و همسویی کرد. همچنان، در این نشست بر لزوم همکاری ایالات متحده و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس برای رفع نیازهای فوری بشردوستانه در منطقه بحث و بررسی صورت گرفت. علاوه برآن، وزارت امور خارجه ایالات متحده تصمیم قاطع کشورهای حوزه خلیج فارس برای کمک به بحران افغانستان را «گواه و دلیل روشنی بر اهمیت و عمق روابط دوجانب دانست» و موافقت خود را برای ادامه همکاری و هماهنگی بیشتر در مورد افغانستان، اعلام کرد.

همکاری با عربستان سعودی و تاثیر آن بر تامین امنیت در منطقه

با این حال، نحوه خروج آمریکایی‌ها از افغانستان، پیام های ناراحت کننده‌ای را به متحدان آمریکا در سراسر جهان، از جمله در کشورهای خلیج فارس ارائه کرد. به این معنی که «اعتماد به آمریکا به عنوان متحد» متزلزل شده است، به ويژه پس از آن‌که کاخ سفید تلاش کرد در بحبوحه آشفتگی در افغانستان، برای دور کردن انظار عمومی از بحران کابل، اسناد مربوط به حوادث ۱۱ سپتامبر که در آن به گونه‌ای به ریاض اشاره می‌شد را فاش کند. در حالی‌که عربستان سعودی در طول هشت دهه گذشته متحد قابل اعتماد واشنگتن در مبارزه علیه تروریسم بوده است. به همین دلیل، دولت عربستان سعودی از پذیرش وزیر دفاع آمریکا که مایل به دیدار از عربستان سعودی بود، امتناع ورزیده و با اعتماد به نفس بالای که داشت از انتشار همه اسناد مربوط به حوادث ۱۱ سپتامبر استقبال کرد.

در مقابل، دولت آمریکا دست به اقداماتی زد که هدف از آن‌ها اطمینان‌بخشی به متحدانش در خلیج فارس بود و با اغتنام از روز ملی عربستان سعودی در ۲۳ سپتامبر، بر روابط تاریخی میان دو کشور تاکید کرده و همبستگی خود را با عربستان سعودی اعلام کرد. واشنگتن اعلام کرد که «ایالات متحده و عربستان سعودی پس از گذشت هشت دهه روابط تاریخی و همکاری‌ در زمینه‌های مختلف، در تلاش برای تقویت روابط دوستانه هستند، به ویژه این‌که پیوند دو کشور پیامدهای مثبت بسیاری در پی داشته و امنیت منطقه را بیشتر از پیش تامین کرده است.»

در بیانیه‌ای دولت آمریکا آمده است که «ما در تلاش برای توسعه همکاری‌های مشترک در عرصه‌های مختلف از جمله مبارزه با چالش بحران تغییرات آب و هوایی، حمایت از تلاش‌های بین‌المللی برای مقابله با بیماری همه‌گیر کرونا و بهبود وضعیت اقتصاد جهانی هستیم. همچنان، ما به صورت مشترک با برای مقابله با چالش‌های امنیتی و شکل دادن به آینده‌ای که صلح و ثبات و رونق اقتصادی در آن حاکم باشد، تلاش می‌ورزیم.»