یک جمعیتشناس اعلام کرد که جمعیت پسران در سن ازدواج در ایران، دو برابر جمعیت دختران در سن ازدواج است؛ به طوری که در مقابل هر ۱۰۰ دختر در سن ازدواج، ۱۹۱ پسر در سن ازدواج وجود دارد. به گفته محمود مشفق، این امر نشاندهنده «فقدان توازن جنسیتی» در سن ازدواج است.
نگرانیهای حکومت از کاهش تعداد دختران در سن ازدواج در سیاستهای جمعیتی جمهوری اسلامی ایران ریشه دارد که علی خامنهای در سال ۱۳۹۲ آن را ابلاغ کرد. پس از ابلاغ این سیاستها، کلیه دستگاههای سیاستگذاری و اجرایی ایران موظف شدند سیاست افزایش جمعیت را دنبال کنند.
از سال ۱۳۹۲ تاکنون، برای تحقق خواست رهبر جمهوری اسلامی ایران، اقدامهای متعددی مثل حمایت از ازدواج کودکان، ممنوعیت عقیم سازی، و جلوگیری از آموزش روشهای پیشگیری از بارداری انجام شد. با این حال هیچیک از این اقدامها تاکنون نتوانستهاند جمهوری اسلامی را به هدفش برای افزایش جمعیت شیعه نزدیک کنند، چرا که مطالعات آماری نشان میدهد جمعیت دختران در سن ازدواج کمتر از جمعیت پسران است و حتی اگر دختران ۱۵ تا ۱۸ ساله را هم در سن ازدواج محسوب کنند، باز هم توازن ایجاد نمیشود و مسئله کمتر بودن تعداد دختران نسبت به پسران مطرح است. ضمن اینکه بر اساس پیماننامه جهانی حقوق کودک، هر فرد زیر ۱۸ سال کودک محسوب میشود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در بسیاری از کشورهای دنیا نه تنها دختران زیر ۱۸ سال جزو جمعیت آماده ازدواج به شمار نمیآیند که حتی ازدواج آنان نیز ممنوع است؛ اما در جمهوری اسلامی ایران، بر اساس ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی، دختران ۱۳ سال به بالا میتوانند ازدواج کنند.
محمود مشفق نیز بر اساس سیاستهای جمهوری اسلامی ایران، در محاسبه خود گروه سنی ۱۵ تا ۱۸ سال را هم جزو «سن ازدواج» دانسته و گفته است که حدود ۳۶ درصد جمعیت زنان جوان ۱۵ تا ۳۴ سال ایران را دخترانی تشکیل میدهند که هنوز ازدواج نکردهاند و حدود ۲.۳ درصد از زنان ۴۵ ساله و بیشتر در بازه سنی تجرد قطعی قرار دارند. به گفته او، استان ایلام بیشترین و استان یزد کمترین درصد دختران مجرد ۱۵ تا ۳۵ ساله را دارد.
این جمعیتشناس با اشاره به قائل شدن پنج سال فاصله سنی (بهطور میانگین) میان دختران و پسران برای ازدواج، به خبرگزاری ایسنا، گفت: «اگر جمعیت پسران ۲۰ تا ۳۹ ساله و جمعیت دختران ۱۵ تا ۳۴ ساله ازدواج نکرده را در نظر بگیریم، جمعیت پسران ۲۰ تا ۳۹ ساله مجرد حدود پنج میلیون و ۷۰۰ هزار نفر و جمعیت دختران ۱۵ تا ۳۴ ساله مجرد حدود سه میلیون نفر است. درواقع نسبت جنسی در اینجا حدود ۱۹۱ است که یعنی در مقابل هر ۱۰۰ دختر در سن ازدواج، ۱۹۱ پسر در سن ازدواج داریم و میتوان گفت نسبت پسران ازدواج نکرده در این سنین دو برابر دختران است.»
استادیار جمعیت شناسی دانشگاه علامه طباطبایی «فقدان توازن جنسیتی» در سن ازدواج را عامل به وجود آمدن «مشکلاتی» در «بازار ازدواج» دانسته است.
از نگاه مقامهای جمهوری اسلامی ازدواج دختران از آن جهت اهمیت دارد که بهوسیله آنان زادوولد افزایش مییابد. بر همین اساس، مقامهای دولتی نیز بارها درباره افزایش میزان مهاجرت دختران به خارج از کشور ابراز نگرانی کردهاند. در تیرماه ۱۴۰۰، محمدمهدی تندگویان، معاون وزیر ورزش و جوانان، در مصاحبهای با موضوع «بحران جمعیت در ایران» به کاهش آمار ازدواج اشاره کرد و گفت: «اگر دختران برای مهاجرت اقدام کنند، تاثیر بدتری در ازدواج خواهد گذاشت.»
پیشتر نیز محمد اسحاقی، معاون برنامهریزی و هماهنگی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، گفته بود: «کاهش شمار دختران در جامعه کشور را در آینده به بحران تجدید نسل دچار خواهد کرد. اگر همین روند ادامه یابد و بیشتر فرزندان متولدشده پسر باشند، در آینده برای فرزندآوری و تجدید نسل با کاهش تعداد مادران مواجه میشویم.»