شاهزاده فیصل بن فرحان آل‌سعود، وزیر امور خارجه عربستان سعودی، با اشاره به جدیت آن کشور درخصوص مذاکره با ایران، گفت عوامل مختلف ریاض را به این نتیجه رسانده که زمان برای گفت‌وگو با ایران مناسب است. 

پنج سال پس از قطع روابط دیپلماتیک عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران، دو کشور با هدف کاهش تنش‌ و بهبود روابط، از اوایل سال جاری مذاکراتی را آغاز کردند که چهارمین دور آن اواخر شهریورماه، در شهر بغداد، پایتخت عراق، برگزار شد. 

روزنامه فایننشال‌تایمز روز جمعه، ۲۳ مهرماه، در گزارشی به نقل از وزیر امور خارجه عربستان سعودی نوشت که ریاض درمورد مذاکره با ایران جدی است. شاهزاده فیصل بن فرحان در توضیح رویکرد ریاض نسبت‌به مذاکره با ایران، به این روزنامه گفت: «برای ما، این تغییر چندان بزرگی نیست. ما همیشه گفته‌ایم که می‌خواهیم راهی برای برقراری ثبات در منطقه بیابیم.»

وزیر امور خارجه عربستان سعودی در این گفت‌وگو، مذاکرات با ایران را «صمیمانه» و همان‌طور که پیش از این هم اشاره کرده بود، در مرحله «اکتشافی و مقدماتی» توصیف کرد. او حدود ۱۰ روز پیش هم در نشست خبری مشترک با جوزپ بورل، ضمن تایید برگزاری چهارمین دور گفت‌وگو، مذاکرات را در مرحله اکتشافی دانسته و ابراز امیدواری کرده بود که مسائل موجود بین دو کشورحل شوند. 

روابط دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی، از دی‌ماه سال ۱۳۹۴ و پس از حمله به سفارتخانه و کنسولگری عربستان در تهران و مشهد، قطع شد؛ اما تنش‌ها میان دو رقیب قدرت در منطقه پس از حمله سال ۱۳۹۸ به تاسیسات نفتی آرامکو که ریاض تهران را مسئول آن می‌داند، تشدید شد و دو کشور یکدیگر را به ایجاد تنش و بی‌ثباتی در منطقه متهم می‌کنند.

شاهزاده فیصل بن فرحان در بخش دیگری از سخنانش به فایننشال‌تایمز گفت: «رهبری [عربستان سعودی] سیاست روشنی دارد که رفاه، ساختن کشور، چشم‌انداز ۲۰۳۰ [برنامه اصلاحات] اولویت‌های آن است و شما نمی‌توانید در منطقه‌ای که دچار آشفتگی است، به این موارد دست یابید… بنابراین ما در عین دفاع محکم از امنیت ملی و حق حاکمیت خود، سعی می‌کنیم مسائل را ازطریق دیپلماسی حل کنیم.»

وزیر امور خارجه عربستان سعودی افزود: «تلاقی رویدادها ما را به این نتیجه رساند که زمان برای گفت‌وگو با ایران مناسب است.» به گفته او، عوامل مختلفی در این تصمیم دخیل بوده‌اند و عربستان سعودی «درصورت جدی بودن طرف مقابل، همواره مایل به مذاکره بوده است». 

به نوشته فایننشال‌تایمز، سخنان شاهزاده فیصل بن فرحان نشان‌دهنده تمایل ریاض برای ترمیم روابط دو کشور است، ولی از دید مقام‌های سعودی، مذاکرات هنوز پیشرفت کافی برای احیای کامل روابط را نداشته است. 

در عین حال، این روزنامه از قول یک مقام سعودی دیگر که نامش را اعلام نکرده، از درخواست جمهوری اسلامی ایران برای افتتاح کنسولگری در بندر جده و بررسی این موضوع ازسوی ریاض خبر داده است. به گفته او، ریاض هنوز آماده بازگشایی کنسولگری خود در مشهد نیست، اما اجازه به تهران برای بازگشایی دفتر نمایندگی آن کشور در سازمان همکاری اسلامی در جده را نیز در دست بررسی دارد.  

این مقام سعودی علاوه‌بر این، در گفت‌وگو با فایننشال‌تایمز، رویکرد تهران به مذاکرات با ریاض را نوعی علامت دادن، به‌ویژه به کشورهای غربی دانست. او با توجه به هم‌زمانی تلاش‌ها برای ادامه مذاکرات احیای برجام میان ایران و ایالات متحده آمریکا، گفت که ایران می‌خواهد بگوید: «نگاه کنید، ما مسائل خود را با سعودی‌ها حل کرده‌ایم و با هم می‌توانیم به موارد بازمانده بپردازیم، بنابراین در باره امنیت منطقه با ما صحبت نکنید… با ما مانند یک کشور عادی رفتار کنید و اجازه دهید این توافق [هسته‌ای] را انجام دهیم.»

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، هفته گذشته اعلام کرد که مذاکرات میان تهران و ریاض «سازنده» بوده، در «مسیر درست» پیش می‌رود و تاکنون نتایجی به‌دست آمده است که در زمان مناسب اعلام خواهد شد. 

سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، نیز ۱۹ مهرماه از توافق ایران و عربستان سعودی برای مذاکره پشت درهای بسته خبر داد و با اشاره به ادامه «بدون انقطاع» تماس‌ها و ارسال و دریافت پیام‌ها بین دو کشور، اضافه کرد: «گفت‌وگوها وارد مسیر جدی‌تری شده است.»