با اینکه رسانههای افغانستان و حتی تعدادی از رسانههای بینالمللی چند ماه قبل از سلطه طالبان بر افغانستان، از کشته شدن ملا هبتالله آخوندزاده، رهبر این گروه خبر داده بودند، طالبان همواره این گزارشها را رد کرده است. حالا بهتازگی، شبکه خبری ۱۸ گزارش داده که یکی از مقامهای گروه طالبان تایید کرده است که ملا هبتالله دیگر زنده نیست.
در فوریه ۲۰۲۱، رسانهها گزارش دادند که ملا هبتالله در انفجاری در شهر کویته پاکستان کشته شده است. بر اساس این گزارش، همراه با ملا هبتالله، ملا مطیعالله، رئیس استخبارات طالبان، و حافظ عبدالمجید، رئیس مالی این گروه، نیز کشته شدهاند.
بر اساس گفتههای مقامهای طالبان، پس از سقوط جمهوریت و سلطه طالبان بر افغانستان، ملا هبتالله به قندهار آمده و برای تعیین حکومت این گروه، جلسه بزرگی را برگزار کرده است. هرچند از این جلسه هیچ تصویری یا گزارشی در دست نیست و حتی صدای رهبر طالبان هم شنیده نشده است. از سوی دیگر، در فهرست مقامهای حکومت طالبان هم نام ملا مطیعالله و حافظ عبدالمجید دیده نمیشود. در صورتی که اگر ملا مطیعالله زنده بود، او باید رئیس استخبارات طالبان میشد؛ اما اینک به جای او، معاونش عبدالحق وثیق به این سمت منصوب شده است. حافظ عبدالمجید نیز قاعدتا باید وزارت دارایی را بر عهده میگرفت.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
هرچند طالبان هنوز هم روی حرف خود مبنی بر زنده بودن ملا هبتالله آخوند پافشاری دارد، با توجه به تغییرات در دولت طالبان و نحوه چینش افراد در پستهای مهم مشخص میشود که رهبری طالبان حداقل از سال ۲۰۲۰، دیگر به دست ملا هبتالله نیست. قرار گرفتن بخش اعظم قدرت در اختیار شبکه حقانی و به حاشیه راندن قندهاریها توسط مشرقیها، نشان میدهد که هبتالله قندهاری دیگر بهعنوان رهبر این گروه مطرح نیست.
اما اگر مرگ رهبر طالبان رسما تایید شود، رهبر بعدی چه کسی است و چهارمین امیرالمومنین گروه طالبان چه کسی خواهد بود؟
چند ماه قبل هم که بحث کشته شدن ملا هبتالله بالا گرفت، گمانهها بهسوی ملا عبدالحکیم حقانی اشاره میکرد. عبدالحکیم حقانی اهل قندهار و یکی از نزدیکترین افراد به ملا عمر، رهبر اولیه این گروه، است. او از جمله موسسان گروه طالبان نیز به شمار میرود و طالبان او را فردی آگاه و مطلع بر علوم دینی میدانند و برایش احترام قائلاند. حتی در سال ۲۰۱۶، زمانی که ملا اختر محمد منصور در حمله پهپادی آمریکا به قتل رسید، بیشتر گمان میرفت که او رهبر بعدی باشد؛ زیرا به اختر محمد منصور بسیار نزدیک بود و در ماههای اخیر به ریاست تیم مذاکرهکننده گروه طالبان نیز منصوب شده بود.
به نظر میرسد انتصاب عبدالحکیم حقانی به سمت قاضیالقضات (رئیس قوه قضاییه) طالبان مقدمهای برای رفتن او به سوی سکوی رهبری این گروه است. برای رهبری گروه طالبان که همزمان لقب امیرالمومنین را نیز یدک میکشد، در کنار تاریخچه قوی حضور در رهبری طالبان، آشنایی کامل با دانش دینی نیز الزامی است. به گفته مقامهای طالبان، او در فقه عالم است و بر حدیث نیز اشراف کامل دارد و طالبان در دانش، او را با ملا هبتالله آخوندزاده، رهبر فعلی این گروه، همتراز میدانند.
با این اوصاف به نظر میرسد برای رهبری و امیرالمومنین بعدی گروه طالبان بهجز عبدالحکیم حقانی، نمیتوان روی گزینه دیگری انگشت گذاشت. حالا باید صبر کرد و دید که طالبان بالاخره مرگ رهبر سوم این گروه را تایید خواهد کرد یا ناگهان چهرهای به نام ملا هبتالله، از پس پرده تاریکی بیرون میآید و تمام گمانهها را بر خواهد چید.