سریال «بازی ماهی مرکّب» (اسکوئید گیم) با درام‌های تلویزیونی معمولی، شیرین و لطیف و درخشان کره‌ای فرق دارد. در این تفسیر گزنده از زندگی امروزی در کره جنوبی، بینندگان با داستان پیچیده و فنی-رنگارنگی از خشونت، خیانت و ناامیدی روبه‌رو می‌شوند. همه این‌ها حول یک‌سری بازی‌های مرگ‌بار است که در آن بازیکنان به معنای واقعی کلمه تا پای جان مبارزه می‌کنند. این برنامه به‌رغم محتوای وحشیانه‌اش، بینندگان را در سراسر جهان جذب کرده است و به برترین نمایش نتفلیکس در دست‌کم ۹۰ کشور تبدیل شده است.
این سریال، بینندگان را در ۹ قسمت در تعلیق فوق‌العاده با خود به سفری می‌برد که در آن گروهی از افراد بدهکار و بدبخت وارد مجموعه‌ای از شش بازی الگو گرفته از بازی‌های کودکان کره جنوبی می‌شوند که تا سر حد مرگ ادامه می‌یابد. بازندگان در روندی بی‌رحمانه حذف می‌شوند و برنده‌ای که باقی می‌ماند ۴۶.۶ میلیارد وون کره جنوبی (حدود ۲۹ میلیون پوند) تصاحب میکند.
قسمت‌های اولیه این سریال شرایطی را به تصویر می‌کشد که باعث شده شخصیت‌های اصلی به نقطه‌ای برسند که حاضر باشند بر سر همه‌چیزشان بازی کنند. تماشاگران مجموعه‌ای از زندگی‌های بسیار متفاوت را می‌بینند، اما فصل مشترک آن‌ها این است که شخصیت‌ها در بدهی و بدبختی فرو رفته‌اند.
مردی که از کارش اخراج شده است و بعد کسب‌وکار ناموفق و قمار او را بدهکار کرده است در کنار مدیر ناموفق یک صندوق سرمایه‌گذاری قرار می‌گیرد. مرد سالخورده‌ای که به دلیل بیماری سرطان رو به مرگ است، در کنار یک انسان فراری از کره شمالی بازی میکند. یک کارگر مهاجر پاکستانی و یک گانگستر، به همراه صدها نفر دیگر به همان اندازه بدشانس که در سرمایه‌داری کره جنوبی باخته‌اند، همه چیزشان را قمار می‌کنند.
بازی اسکوئید ادامه تولیدات اخیر کره جنوبی، از جمله فیلم پارازیت (برنده جایزه اسکار) در سال ۲۰۲۰ است که نقد تندی است بر نابرابری‌های اجتماعی-اقتصادی که بر زندگی بسیاری از مردم کره جنوبی سایه افکنده است. به طور خاص، این سریال به بحران عمیق‌تر بدهی خانوارها می‌پردازد که بر طبقات پایین و متوسط تاثیر می‌گذارد.
مبارزه کره جنوبی با بدهی خانوارها
بدهی خانوارها در کره جنوبی در سال‌های اخیر به شدت افزایش یافته است و به بیش از ۱۰۰ درصد از تولید ناخالص داخلی آن رسیده است که این بالاترین رقم در آسیا است. ثروت خالص بیست صدک بالای درآمدی در این کشور ۱۶۶ برابر ثروت خالص بیست صدک پایین درآمدی است و این اختلاف از سال ۲۰۱۷ پنجاه درصد افزایش یافته است.
به تازگی هم نسبت بدهی به درآمد و هم نرخ بهره افزایش یافته است. این امر کسانی را که منابع لازم را برای حل مشکلات نامنتظره مانند از کار بیکار شدن ناگهانی یا بیماری خانوادگی ندارند، در موقعیت بسیار نامطلوبی قرار داده است.
شاخص جینی که میزان توزیع ثروت ملی را اندازه‌گیری میکند، کره جنوبی را تقریبا در سطح بریتانیا و در موقعیت بهتری نسبت به ایالات متحده قرار می‌دهد. با این حال، افزایش بیکاری میان جوانان، افزایش قیمت مسکن و همه‌گیری جهانی، کاهش نسبی نابرابری را که در سال‌های اخیر تحت زمامداری دولت ترقی‌خواه مون جائه حاصل شده است، معکوس کرده است.
این تنها خانواده‌ها نیستند که خود را بدهکار می‌کنند (عمدتا برای هزینه مسکن و تحصیل؛ هزینه‌ای اساسی برای اقشار متوسط به امید تامین ورود به دانشگاه مطلوب برای فرزندانشان). در ماه اوت، دولت کره جنوبی محدودیت‌های جدیدی را برای استقراض با هدف کاهش بدهی بین جوانان اعلام کرد. هزاره‌ای‌ها بیشترین بدهی را نسبت به درآمد خود دارند.
اما تلاش برای جلوگیری از استقراض باعث شده است که برخی از افراد به جای آن به وام‌دهندگان با هزینه بیشتر و خطر بالاتر روی آورند. چنین انتخابی بسیاری را گرفتار شرخر‌ها میکند، زیرا کوچک‌ترین تغییری در اوضاعشان بازپرداخت بدهی‌‌شان را به تاخیر می‌اندازد.
گرچه برخلاف آنچه در بازی اسکوئید نشان داده شده است، اندک‌شماری ممکن است گرفتار گانگسترهایی شوند که آن‌ها را به گرفتن اعضای بدنشان برای فروش تهدید می‌کنند، بار زیاد بدهی مشکل اجتماعی روزافزون است و گفتنی است که علت اصلی خودکشی در کره جنوبی است.
بازیکنان، برندگان و بازندگان
گنجاندن شخصیت‌هایی به نمایندگی از اقلیت‌های محروم کره جنوبی در بازی اسکوئید پیامدهای نابرابری اجتماعی-اقتصادی را برای این گروه‌ها نشان می‌دهد.
سوءاستفاده سنگین کارفرما از کارگر مهاجری که او را مجبور به ورود به این بازی میکند، نمایانگر موانع تحرک [درآمدی] رو به بالا برای کسانی از جنوب و جنوب شرق آسیا است که به کره جنوبی مهاجرت کرده‌اند. آن‌هایی که از کره شمالی گریخته‌اند نیز جزو شخصیت‌های این نمایشند. دیگر شخصیت‌ها افرادی‌اند که باید در جبهه‌های مختلف برای دستیابی به ثبات مالی و پذیرش اجتماعی مبارزه کنند.
این نمایش مسیحیت را به تمسخر می‌گیرد و پی در پی چرخش فزاینده به کلیسا و رشد هم‌زمان آن با توسعه سریع کره جنوبی در دهه ۱۹۷۰ و۱۹۸۰ را بیان میکند.
اخلاق کاری پروتستان سنگ بنای «معجزه» اقتصادی دوران استبدادی کره جنوبی بود که در آن سه دهه برنامه‌های بلندپروازانه اقتصادی این کشور را به یک اقتصاد پردرآمد تبدیل کرد. در این مدت، موفقیت‌های جهانی به عنوان نشانه برکت تلقی شد و کلیساهای بزرگ در حال شکوفایی بودند.
با این حال، فساد در میان سیاستمداران و چبول‌ها (خانواده‌های صاحب شرکت‌های خوشه‌ای) که به عنوان بزرگان کلیسا خدمت می‌کردند در حالی که مشغول اختلاس و خلق امپراتوری خصوصی خود بودند، رواج داشت.
جای تعجب نیست که سرخوردگی از برخی از اعضای نخبگان سیاسی و سران کلیسا باعث شده است که بسیاری در این کشور روزافزون سکولار صحت ادعای مسیحیت به خدمت به فقرا و مظلومان را در کره جنوبی رد کنند.
البته این داستانی منحصر به کره جنوبی نیست. شخصیت‌های بازی اسکوئید، مشکلات آن‌ها و انسانیتشان با تجربیات جوامع مختلف در سراسر جهان هم‌آ‌وازی میکند. اقتصادهای مشابه کره جنوبی بسیاری از چالش‌های مشابه‌ای را تجربه می‌کنند که به دلیل همه‌گیری مداوم تشدید شده است.
بازی اسکوئید به طرز وحشیانه‌ای به برندگان هر مرحله و مخاطبان جهانی نمایش یادآوری میکند که کسانی که موفق می‌شوند اغلب آن را به قیمت آن‌هایی انجام می‌دهند که به دلیل ضعف، تبعیض، ضعف در قضاوت یا صرفا بدشانسی شکست خورده‌اند.
قسمت آخر این سریال تلویحا به وجود سری دوم اشاره دارد، اما حتی اگر این سریال ادامه پیدا نکند، بازی اسکوئید به روشنی نشان می‌دهد که آن داستان بزرگ‌تری که تصویرش میکند، هنوز به پایان خود نرسیده است.
(این مقاله نخستین بار در دِ کانورسیشن منتشر شد.)
