تنش بین بریتانیا و فرانسه پیرامون اختلاف آن‌ها بر سر ماهیگیری همچنان ادامه دارد و در حال اوج گرفتن است. وزیر امور خارجه بریتانیا روز دوشنبه گفت: «ما در مقابل تهدیدها کوتاه نمی‌آییم.»

خانم تراس به فرانسه ۴۸ ساعت وقت داد تا از موضع خود عقب‌نشینی کند.

اختلاف بر سر ماهیگیری با فرانسه از جمله معضلاتی است که بریتانیا پس از خروج از اتحادیه اروپا (برگزیت) درگیر آن است. امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، روز یکشنبه با بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا، دیدار کرد، اما دو طرف به نظر می‌آید که نتوانسته‌اند مشکلاتشان را حل کنند.

لیز تراس، وزیر امور خارجه بریتانیا، روز دوشنبه جنگ کلامی را ادامه داد و هشدار داد که بریتانیا می‌تواند دست به شکایت قانونی بزند. او در گفت‌وگو با رادیو بی‌بی‌سی گفت: «فرانسوی‌ها باید تهدیدهایشان را پس بگیرند، وگرنه ما از سازوکار حل اختلاف در توافقی که با اتحادیه اروپا داریم استفاده می‌کنیم. ما در مقابل تهدیدها کوتاه نمی‌آییم.»

او افزود:‌ «رفتار فرانسوی‌ها منصفانه نیست. در چارچوب توافق بازرگانی نیست. و اگر کسی در چارچوب توافق بازرگانی رفتار غیرمنصفانه‌ای داشته باشد، این حق طرف مقابل است که اقدام کند و خواهان جبران شود. و اگر فرانسوی‌ها عقب‌نشینی نکنند، ما همین کار را خواهیم کرد.»

فرانسه می‌گوید که بریتانیا تعداد کافی جواز به ماهیگیرهایش نمی‌دهد که بتوانند در آب‌های بریتانیا ماهی بگیرند، و تهدید کرده است که می‌تواند از روز سه‌شنبه دست به اقدام تلافی‌جویانه بزند، مثلا کند کردن روند حرکت کامیون‌ها بین دو کشور یا ممنوع کردن ورود قایق‌های بریتانیا به بندرهای فرانسه. اما بریتانیا می‌گوید که فقط به قایق‌هایی اجازه صید در آب‌های خود می‌دهد که بتوانند ثابت کنند سابقه ماهیگیری در این آب‌ها دارند.

خانم تراس گفت: «جوازهای ماهیگیری که ما صادر کردیم کاملا منطبق بر همان چیزی است که در توافق بازرگانی با اتحادیه اروپا آمده است.»

تراس در گفت‌وگویی دیگر با شبکه «اسکای نیوز» گفت: «تهدیدهای فرانسوی‌ها به‌کلی غیرمعقول است. از جمله این که جزایر مانش و صنعت ماهیگیری ما را تهدید کرده‌اند.»

دیمیتری روگوف، رئیس کمیته ماهیگیری منطقه ساحلی فرانسه در نزدیکی جزیره جرسی، که بخشی از ممالک بریتانیا محسوب می‌شود، گفت که ماهیگیران فرانسوی ۱۰ ماه است که مدارک لازم را ارائه کرده‌اند و او نمی‌داند چرا فقط برخی از آن‌ها موفق به دریافت جواز شده‌اند. آقای روگوف گفت که معلوم نیست چرا بریتانیا بر سر «۲۰ یا ۳۰ قایق» دعوا راه انداخته است و ابراز امیدواری کرد که تهدیدهای فرانسه «دوستان بریتانیایی ما را ترغیب کند که کمی مسالمت‌جویانه‌تر عمل کنند.»

فرانسه البته اقدام عملی هم کرده است. هفته گذشته بود که فرانسوی‌ها یک کشتی لای‌روبی بریتانیایی به نام «کورنلیس گرت یان» را در آب‌های فرانسه، در نزدیکی بندر لوهاور، ضبط کردند و گفتند که این کشتی جواز لازم را ندارد. اما صاحب کشتی می‌گوید که او تمام مدارک لازم را داشته است.

مکرون و جانسون روز یکشنبه در حاشیه نشست گروه ۲۰ در رم دیدار کردند و نشست‌های خبری جداگانه داشتند. روایتی که دو طرف از دیدار خود دادند با دیگری متفاوت است.

آقای مکرون گفت: «من نمی‌خواهم کار بالا بگیرد، اما باید اوضاع را جدی بگیریم. من نمی‌خواهم دست به اقدام تلافی‌جویانه بزنم. می‌خواهم به توافق برسیم.»

ولی آقای جانسون گفت که موضع لندن‌ «تغییر نکرده است.» او افزود: «باید بگویم در عجبم که نامه‌ای از نخست‌وزیر فرانسه خواندم که در آن به‌صراحت می‌گوید که بریتانیا باید به‌خاطر ترک کردن اتحادیه اروپا مجازات شود.»

بدین‌سان، نخست‌وزیر بریتانیا یکی از نظرهای مورد علاقه طرفداران برگزیت در مورد نامه‌ای از ژان کستکس را تکرار کرده است. اما برخی کارشناسان می‌گویند که این سوءتعبیر از نامه این مقام فرانسوی است. آقای کاستکس در نامه‌ای به اورسولا فون در لا‌ین، رئیس کمیسیون اروپا، نوشته بود: «باید نزد افکار عمومی اروپا به‌روشنی نشان داد که احترام به تعهدهای انجام‌شده قابل مذاکره نیست و ترک اتحادیه اروپا ضرر بیشتری از باقی ماندن در آن دارد.»

پیش از صحبت‌های دو رهبر بریتانیا و فرانسه، از واکنش‌های رسمی لندن و پاریس نیز معلوم بود که روایت‌های متفاوتی از دیدار رم وجود دارد. کاخ الیزه گفته بود که جانسون و مکرون به سمت کاهش فوری تنش‌ها حرکت می‌کنند. یکی از منابع نهاد ریاست‌جمهوری فرانسه به خبرگزاری فرانسه گفته بود که دو کشور می‌کوشند ظرف چند روز اختلاف‌های خود را حل کنند. این منبع تاکید کرده بود که اختلاف فقط بر سر چند ده کشتی است، و به‌راحتی قابل حل است. کاخ الیزه در بیانیه خود از لندن خواسته بود که به «قواعد بازی احترام بگذارد» و از توافق برگزیت که امضا کرده تبعیت کند.

اما مسئولان نخست‌وزیری بریتانیا از همان اول بر مواضع خود پافشاری کردند. یکی از سخن‌گوهای آقای جانسون مدت کوتاهی پس از جلسه گفت: «موضع ما عوض نشده است.» یکی از مقام‌های نهاد نخست‌وزیری بریتانیا به خبرنگاران در رم گفت: «اگر دولت فرانسه می‌خواهد پیشنهادهایی را که برای کاهش تنش‌ها و تهدیدها آماده کرده‌ است مطرح کند، ما از آن استقبال می‌کنیم.»

دیدار صبح یکشنبه مکرون و جانسون در ضمن اولین دیدار دو رهبر پس از بحرانی بود که در پی امضای توافق بریتانیا، آمریکا، و استرالیا برای ساختن و تحویل دادن زیردریایی‌های هسته‌ای به استرالیا پیش آمد. موضوع مهاجرت، دیگر موضوعی است که در پی برگزیت باعث بروز اختلاف‌های روزافزون میان لندن و پاریس شده است.

دعوای مقام‌های دو کشور به توییتر نیز کشیده است. کلمنت بون، وزیر امور اروپای فرانسه، روز یکشنبه در پاسخ به دیوید فراست، وزیر برگزیت بریتانیا، رشته توییت‌هایی در توضیح اختلاف‌های میان دو کشور نوشت. او گفت که فرانسه چندین ماه است «صبورانه و به شکل سازنده» با بریتانیا بر سر «تک‌تک قایق‌ها» مذاکره کرده و به نتیجه نرسیده است. او گفت که بریتانیا در حدود ۹۰درصد از جوازهای لازم برای اتحادیه اروپا را صادر کرده است، اما تمام ۱۰درصد باقی‌مانده مربوط به فرانسه است. ولی آقای فراست گفته بود که ۹۸درصد جوازهای لازم صادر شده‌ است و مشخص نکرده بود که این میزان مربوط به کل اتحادیه اروپا است و نه فقط فرانسه.

اختلاف این دو عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد در حالی بالا می‌گیرد که نشست تغییرات آب‌وهوایی «کوپ ۲۶» از روز یکشنبه در اسکاتلند آغاز شده است. احتمال درگرفتن جنگ بازرگانی بین فرانسه و بریتانیا حالا بر این نشست مهم جهانی سایه افکنده است.

خانم تراس در گفته‌های خود مدعی شده است که مواضع پاریس به‌خاطر انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده آن کشور است.

طبق توافق بازرگانی برگزیت، که در آستانه کریسمس ۲۰۲۰ (قریب یک سال پیش) امضا شد، قایق‌های ماهیگیری کشورهای عضو اتحادیه اروپا، از جمله فرانسه، حق ماهیگیری در آب‌های بریتانیا دارند، اما باید جواز بگیرند. این جواز در صورتی صادر می‌شود که این قایق‌ها بتوانند ثابت کنند سابقه ماهیگیری در این آب‌ها داشته‌اند. اثبات این قضیه برای برخی از قایق‌های کوچک‌تر فرانسوی که فناوری‌های لازم را ندارند دشوار است.

اهمیت اقتصادی صنعت شیلات دریای مانش برای هر دو کشور بسیار ناچیز است، اما قضیه اهمیت نمادین و سیاسی دارد. فرانسه شش ماه دیگر انتخابات برگزار می‌کند و مناطق ساحلی شمال این کشور از اصلی‌ترین نقاط نبرد برای پیروزی مکرون است. برای آقای جانسون نیز درگیر شدن در این نزاع با فرانسه می‌تواند توجه‌ها را از مشکلات داخلی‌اش منحرف کند.

به نظر می‌رسد که بسیاری از مردم دو کشور در کل از مواضع دولت‌هایشان پشتیبانی می‌کنند. بسیاری از مطبوعات فرانسه به مکرون حمله‌ کرده‌اند، و در فرانسه، خیلی از ناظران جانسون را ناسیونالیستی پوپولیست تصویر می‌کنند که دروغ می‌گوید تا به هدف‌هایش برسد. یکی از این ناظران فرانسوی در روز شنبه لقبی ساده برای نخست‌‌وزیر بریتانیا پیدا کرد: «ترامپِ بریتانیایی.»