رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی تلاشهای نهاد تحت نظارتش برای بازرسی از برنامههای هستهای ایران را با «پرواز میان ابرهای متراکم» مقایسه کرد و هشدار داد «این وضعیت نمیتواند بیش از این ادامه پیدا کند.»
آژانس بینالمللی انرژی اتمی مدتها است که به طور کامل بر تاسیسات هستهای ایران نظارت ندارد و از بهمنماه نمیتواند به دوربینهای ناظر بر فعالیتهای غنیسازی یا مهروموم الکترونیک این تاسیسات دسترسی داشته باشد.
بازرسیهای فیزیکی از تاسیسات هستهای ایران نیز با دردسرهای زیادی همراه بوده و این درحالی است که تهران با شتاب به فعالیتهای غنیسازی خود بسیار فراتر از سقف مجاز در برجام ادامه میدهد. این روند موجب نگرانی غرب و افزایش احتمال دستیابی ایران به دانش و تجهیزات مورد نیاز برای تولید سلاح هستهای شده است.
گروسی در مورد تواناییها و ظرفیتهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی به آسوشیتدپرس گفت: «میتوانم بگویم در حال پرواز در ابرهای متراکم هستیم. در حال پرواز هستیم و میتوانیم این مسیر را ادامه دهیم اما نه برای مدت طولانی.»
مدیرکل آژانس ابراز امیدوار کرد که ایران هرچه زودتر به میز مذاکره در سطح عالی و رو در رو بازگردد تا آژانس دوباره بتواند بر فعالیتهای هستهای ایران به طور کامل نظارت کند.
این در حالی است که درخواستهای مکرر گروسی برای ملاقات با مقامات عالیرتبه تهران تا کنون بیپاسخ مانده و تهران اعلام کرده تا زمانی که از لغو تحریمها اطمینان پیدا نکند، اقدامی (در زمینه ازسرگیری تعهدات) انجام نخواهد داد.
گروسی در حاشیه کنفرانس اقلیمی سازمان ملل در گلاسکو گفت: «این به نفع آنها و به نفع جامعه بینالمللی است که اهداف برنامههای هستهای خود را صلحآمیز نگاهدارند و درباره آن تضمین دهند.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
مقامات جمهوری اسلامی ادعا میکنند که در برنامههای هستهای اهداف صلحآمیز را دنبال میکنند و در این زمینه به فتوای علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی اشاره میکنند که استفاده از سلاح کشتار جمعی را حرام اعلام کرده است. اما کارشناسان باتوجه به پیشینه فعالیتهای هستهای ایران که نشانههایی از اهداف نظامی در آن به چشم میخورد و همچنین سطح غنیسازی کنونی که توجیهی برای اهداف غیرنظامی ندارد، در مورد نیت واقعی آن ابراز تردید میکنند. همچنین امکان لغو فتوای مذهبی نیز وجود خواهد داشت.
گروسی روز سهشنبه به آسوشیتدپرس گفت که همزمان با روی کار آمدن دولت جدید در ایران، سطح تدابیر امنیتی اطراف تاسیسات هستهای افزایش یافته و دردسرهای بازرسان بیشتر شده است. او همچنین گفت که به دقت اوضاع را زیرنظر دارد و بازرسان را در خطر قرار نمیدهد.
گروسی در این زمینه توضیحات بیشتری ارایه نداد اما بازرسان زن آژانس پیشتر از اینکه هدف آزار جنسی در ایران قرار گرفتهاند، شکایت کرده بودند.
افزایش نگرانیهای آژانس درباره کامل نبودن نظارتها بر تاسیسات هستهای ایران در حالی است که تهران ادعا میکند آماده بازگشت به مذاکرات احیای برجام است. از سوی دیگر کمتر از سه هفته دیگر نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در وین برگزار خواهد شد و جلب نظر آژانس و ۱۵ کشور عضو برای جلوگیری از اجماع بر سر صدور قطعنامه علیه ایران اهمیت زیادی دارد.
تهران پیشتر در شهریورماه توانست با یک توافق مبهم لحظهآخری با گروسی، مانع صدور قطعنامه شورای حکام شود.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی نه تنها به طور کامل بر تاسیسات هستهای ایران نظارت ندارد، بلکه بیش از دو سال است که پاسخ پرسشها درباره منشاء اورانیوم غنیسازی نشده در سایتهای اعلام نشده در ایران را دریافت نکرده است.
در حال حاضر مقامات جمهوری اسلامی همکاری با آژانس و بازگشت به برجام را به لغو تحریمها گره زدهاند و از جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا میخواهند هم تحریمها را لغو کند و هم تضمین دهد که آمریکا دیگر از برجام خارج نمیشود. دو خواستهای که از محدوده اختیارات بایدن، با همه علاقمندی به توافق با جمهوری اسلامی خارج است.