عبدالناصر همتی، رئیس پیشین بانک مرکزی ایران، در یادداشتی در کانال تلگرامی خود نسبت پیامدهای حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی هشدار داده است.

او اگرچه در ابتدای یادداشت خود تایید کرده است که منشاء بسیاری از رانت‌ها و انحراف‌ها در منابع و مصارف سیستم چند نرخی ارز است، اما همزمان، هشدار داده که حذف ارز ترجیحی، مشکل حذف کالاهای اساسی مثل مرغ، شیر و لبنیات از سبد خانوارها را شدیدتر خواهد کرد.

به دنبال روی کار آمدن ابراهیم رئیسی، بحث بر سر حذف ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی بالا گرفته است، اما با توجه به پیامدهای تورمی چنین اقدامی گفته شده است که این اقدام حداقل در آبان ماه انجام نخواهد گرفت.

عبدالناصر همتی، که در جریان رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ با ابراهیم رئیسی رقابت می‌کرد، در یادداشت خود همچنین نسبت به نحوه اجرای طرح حذف ارز ترجیحی هشدار داده و نوشته است: «این تصمیم مهم و نحوه اجرای آن باید با اجماع کامل در نظام و با یک اراده جمعی اجرا شود. یک طرح خوب و ملی ، خصوصاً وقتی با معیشت روزمره مردم ارتباط دارد، بدون اجماع وحمایت یکپارچه از آن نمی‌تواند نتیجه مطلوبی داشته باشد.»

او مهم‌ترین مسئله را نحوه جبران و میزان پرداخت مابه التفاوت به مردم  دانسته و پرسیده است: «مابه التفاوت به چه گروه‌هایی از مردم پرداخت می‌شود؟ آیا براساس آنچه گفته می‌شود با پرداخت به چهل میلیون نفر مقصود حاصل می‌شود؟ آیا اطلاعات و آمار دقیق از جامعه هدف مورد حمایت وجود دارد؟ آیا جبران به صورت یارانه نقدی خواهد بود یا کارت خرید کالایی؟ توجه شود که هرگونه نقص سیستم تأمین یارانه کالایی می‌تواند اجرای طرح را با شکست روبه‌رو کند. اگر هم نقدی پرداخت می‌شود آیا در موارد هزینه‌کرد آن انحراف ایجاد نمی‌شود؟»

او به سردرگمی‌های موجود در زمینه تصمیم‌گیری در زمینه قیمت ارز اشاره کرده و نوشته است: «حفظ وضع موجود یعنی تخصیص ارز ۴۲۰۰ هم با تداوم اختلاف نظرهای موجود درخصوص معایب و مشکلات اجرایی آن، تأثیر نامطلوب خود را داشته و دارد.»

به نوشته همتی، «آنگونه که اعلام شده است ارز ترجیحی دارو، تجهیزات پزشکی و گندم، قطعاً به خاطر اهمیت دارو و درمان و نیز ضرورت کنترل قیمت نان، دربرنامه حذف قرار ندارند. بنابراین، دراین صورت سیستم ارز دونرخی، با همه ایراداتش، همچنان ادامه خواهد یافت. لذا، با در نظرگرفتن تداوم خشکسالی و نیاز به تأمین واکسن کرونا، همچنان ضرورت تخصیص وتأمین رقمی بیش از شش میلیارد دلار ارز ترجیحی باقی خواهد ماند.»

مسئله حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی از دولت پیش مطرح بوده است. در پی تحریم‌های اقتصادی ایالات متحده، دولت جمهوری اسلامی با کسری بودجه شدیدی مواجه شده است و به همین دلیل، دیگر نمی‌تواند بار تأمین یارانه را تحمل کند.

او همین مشکلات و مخاطرات را دلیل حفظ سیستم ارز دو نرخی در دوران مسئولیت خود در بانک مرکزی دانسته و نوشته است: «نگرانی از افزایش تورم، مخصوصا تورم کالاهای اساسی و دارو دایره تصمیم‌گیری در مورد حذف ارز ترجیحی را از نیمه‌های سال ۹۹ بسیار سخت کرد، اما بودجه ۱۴۰۰ با تعیین سقف واردات ‌هشت میلیارد دلاری برای کالاهای اساسی و دارو، اجازه حذف تدریجی را داد.»

با این همه همتی تایید کرده که نه تنها امکان اجرای طرح حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی فراهم نشد، بلکه به دلیل افزایش ۶۰ تا ۱۰۰ درصدی قیمت جهانی نهاده‌های کشاورزی، ضرورت افزایش واردات گندم به خاطر خشکسالی و نیز تأمین واکسن کرونا، نیاز کشور برای ارز ترجیحی در این چند قلم موجود را در سال جاری تا حد ۱۵ میلیارد دلار بالا برد.