تعدادی از مقام‌های فعلی و پیشین آمریکایی به شبکه خبری «ان‌بی‌سی نیوز» گفتند که هرچند حمله پهپادی اخیر به مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق، «تقریبا به‌طور قطعی» کار شبه‌نظامیان شیعه‌ای بود که حکومت تهران آن‌ها را مسلح و پشتیبانی می‌کند، اما احتمالا دستور این حمله را ایران صادر نکرده است.  

در حمله پهپادی به اقامتگاه نخست‌وزیر عراق، که بامداد روز یکشنبه ۱۶ آبان‌ماه رخ داد، سه پهپاد مجهز به مواد منفجره به‌سمت محل اقامت کاظمی در «منطقه سبز» بغداد ارسال شده بودند که دو فروند از آن‌ها پیش از رسیدن به هدف سرنگون شدند، اما سومی باعث تخریب بخش‌هایی از خانه نخست‌وزیر و زخمی‌شدن چند تن از محافظان او شد. مصطفی الکاظمی پس از این حمله، با انتشار ویدیویی در توییتر، از سلامت خود خبر داد.

یک مقام ارشد دفاعی ایالات متحده و دو مقام ارشد پیشین آمریکایی، روز شنبه، ۲۲ آبان‌ماه، به «ان‌بی‌سی نیوز» گفتند ترور ناموفق کاظمی نشان داد که چگونه تهران از زمان کشته‌شدن قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین نیروی قدس سپاه پاسداران و ابومهدی المهندس، از فرماندهان حشد شعبی، در حمله پهپادی ژانویه ۲۰۲۰ نیروهای آمریکایی به این‌سو، برای کنترل و حل منازعات رهبران شبه‌نظامیان شیعه عراق در تقلا بوده است. 

مقام ارشد دفاعی آمریکایی که با این شبکه خبری صحبت کرده، گفته است: «منصفانه است که بگوییم ایران از زمان کشته‌شدن سلیمانی کنترل چندانی بر این گروه‌ها ندارد.»

ژنرال فرانک مک‌کنزی، رئیس فرماندهی مرکزی ایالات متحده، پیش‌تر شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران را عامل حمله پهپادی به اقامتگاه کاظمی اعلام کرده بود. به گقته مقام‌های فعلی و پیشین ایالات متحده، سلاح‌های مورد استفاده، تاکتیک‌ها و هدف این حمله، همگی بر نقش داشتن شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران دلالت دارند.

خبرگزاری رویترز نیز به‌نقل از شماری مقام‌های امنیتی عراق و نیروهای نزدیک به شبه‌نظامیان شیعه، گزارش داده بود که پهپادها و مواد انفجاری مورد استفاده در حمله به نخست‌وزیر عراق، ساخت ایران بوده‌اند.

اما جمهوری اسلامی ایران ضمن محکوم کردن حمله، داشتن هرگونه نقشی در آن را رد کرده است.

داگلاس سیلیمن که از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۹ سفیر ایالات متحده در بغداد بود، به «ان‌بی‌سی نیوز» گفت که ترور نخست‌وزیر عراق در راستای منافع راهبردی ایران به‌نظر نمی‌رسد، «زیرا خطر ایجاد زنجیره‌ای از حوادث ناپایدار در مرزهای ایران را به همراه خواهد داشت».

او افزود: «اینکه ایران دستور حمله پهپادی به کاظمی را صادر کرده باشد، به‌شدت متعجب‌کننده خواهد بود. ایران نمی‌خواهد با عراقی کاملا بی‌ثبات روبه‌رو باشد. آنها فقط عراقی را می‌خواهند که به‌اندازه کافی تعادل نداشته باشد، تا بتوانند در آن نفوذ قابل‌توجهی، هم ازلحاظ سیاسی و هم از نظر اقتصادی داشته باشند.» 

مدت کوتاهی پس از حمله پهپادی و تلاش برای ترور کاظمی، اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران به بغداد سفر کرد. بنابر گزارش‌ها، هدف این سفر قاآنی، مهار ناآرامی‌ و درگیری‌های نیروهای وابسته به ایران بوده است.

به گفته سیلیمن و دیگر تحلیلگران مسائل منطقه، نسبت‌به سلیمانی که با زبان عربی صحبت می‌کرد و در همکاری با شبه‌نظامیان عراقی سال‌ها تجربه داشت، قاآنی نفوذ کمتری درمیان آن‌ها دارد و نبود سلیمانی و مهندس، جنگ قدرتی را درمیان فرماندهان شبه‌نظامیان شیعه عراق به‌راه انداخته که هنوز در جریان است.

سیلیمن افزود: «فکر می‌کنم به همان اندازه که میان رهبران شبه‌نظامیان شیعه در عراق درگیری هست، بین این شبه‌نظامیان و تهران نیز تنش وجود دارد.»

حمله پهپادی به نخست‌وزیر عراق پس از آن صورت گرفت که اعتراض‌ها به نتیجه انتخابات عمومی ماه گذشته، در پایتخت عراق به خشونت و درگیری نیروهای امنیتی با معترضان انجامید. گروه‌هایی که اعتراض به نتیجه انتخابات دهم اکتبر را در عراق رهبری می‌کنند، گروه‌های شبه‌نظامی مسلح مورد حمایت جمهوری اسلامی ایران‌اند و در تجمع‌های اعتراضی اخیر علیه کاظمی شعار داده و عکس او را سوزانده بودند. گروه‌های مورد حمایت جمهوری اسلامی در عراق که درپی انتخابات بخش زیادی از قدرت خود را در مجلس از دست داده‌اند، معتقدند در روند رای‌گیری و شمارش آرا تقلب شده است.