بیش از ۲۰۰ زائر هندو از هند، آمریکا، امارات، و سایر کشورهای منطقه خلیج فارس روز شنبه از معبد صد ساله «ماهاراجا پارامانس جی ماندیر» در منطقه شمال غربی پاکستان دیدار کردند و در آنجا به نیایش پرداختند. یک سال پیش این معبد به دست گروهی از هواداران یک حزب افراطی اسلام‌گرا خراب شد. احیای آن نشان می‌دهد که دولت پاکستان علی‌رغم گرایش اسلام‌گرایی‌اش نمی‌خواهد در مقابل افراطی‌ها تسلیم شود.

اکثریت عظیم هیئت زوار (نزدیک به ۲۰۰ نفر) از کشور هند بودند. در عین حال، ۱۵ نفر از دبی آمده بودند و بقیه از سایر کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، و شماری اندک نیز از آمریکا. این معبد که در روستای تِری در منطقه کاراک ایالت خیبر پشتون‌خوای پاکستان واقع شده است، در سال ۲۰۲۰ در هجوم گروهی خشمگین نابود شد، اما در سال گذشته به‌دقت مرمت شد. حمله به این معبد و خراب کردن آن در سراسر جهان محکوم شد.

در آیین هندو، «ماندیر» جایگاهی نمادین برای پرستش خداوند است و جایگاهی برای نزد هم آوردن انسان‌ها و خدا یا خدایگان (برخی هندوها یکتاپرست هستند و برخی دیگر معتقد به چندخدایی). معبد «پارامانس جی» به نام چهره‌ای قدیس از شبه‌‌قاره هند در قرن نوزدهم نام‌گذاری شده که به «آدوایتاناند جی» نیز معروف است. او این معبد را زمانی ساخت که پاکستانی وجود نداشت، و این منطقه بخشی از شبه‌قاره هند و زیر کنترل استعمار بریتانیا بود. آقای پارامانس این معبد را با خواست رسیدن به مرحله‌ای از معنویت ساخته بود که در آیین‌های شبه‌قاره هند «سامادی» نامیده می‌شود، و زوار نیز به نام «سامادی» به آن سفر می‌کنند. «سامادی» علاوه بر آیین هندو در مذهب‌های دیگری همچون جِین، بودایی، و سیک نیز به رسمیت شناخته می‌شود. در دو دهه گذشته، به علت رشد اسلام‌گرایی افراطی، منازعاتی بر سر این معبد در پاکستان در گرفت که در منطقه‌ای پشتون‌نشین و نزدیک مرز افغانستان واقع شده است. شورای هندوهای پاکستان که در سال ۲۰۰۵ تشکیل شد، با دعاوی قضایی که به دادگاه عالی پاکستان هم رسیده است، برای حفظ این معبد تلاش کرده است. پیش از تشکیل این شورا در سال ۱۹۹۷ نیز شاهد تخریب این معبد بوده‌ایم.

اما در ۳۰ دسامبر ۲۰۲۰ (۱۰ دی ۱۳۹۹) بود که حدود ۱۵۰۰ نفر که طبق برخی گزارش‌ها از هواداران حزب «جمعیت علمای اسلام» بودند، به این معبد هجوم آوردند و آن را خراب کردند. رهبر این حزب، مولانا فضل‌الرحمان، از شناخته‌شده‌ترین چهره‌های جریان دیوبندی در پاکستان و رهبر چند سازمان پرنفوذ دیگر همچون «جنبش دموکراتیک پاکستان» و «مجلس عمل متحد» است.

این حمله را عمران خان، نخست‌وزیر پاکستان، و بسیاری از دیگر مقام‌های آن کشور، از جمله نورالحق قدری، وزیر وقت مسائل مذهبی، محکوم کردند. این حمله باعث شد که وزارت امور خارجه هند ابراز «نگرانی‌ جدی» کند و از آقای خان خواهان جبران خسارت به معبد شود. در نپال نیز بیرون سفارت پاکستان در کاتماندو تظاهرات‌هایی برگزار شد.

فضل‌الرحمان از مخالفان جدی دولت خان است که در چند سال گذشته بارها علیه او مبارزه کرده و جمعیت‌هایی را بر ضد او به خیابان آورده است. او در ضمن طرفدار طالبان است و روابط نزدیکی با دولت طالبان در افغانستان دارد.

زیارت روز شنبه هندوها در حالی انجام شد که زائران هندی از مرز واهگه در نزدیکی لاهور وارد خاک پاکستان شدند و به همراه نگهبانان مسلح به معبد مزبور رفتند. شورای هندوهای پاکستان در همکاری با خط هوایی پاکستان این سفر زیارتی را سازمان داد.

حدود ۶۰۰ نیرو از شاخه‌های نظامی و امنیتی مختلف پاکستان در روز زیارت از معبد پارامانس جی حفاظت می‌کردند. به گفته مسئولان شورای هندوهای پاکستان، مراسم مذهبی در این معبد تمام شب به طول می‌انجامد و به بعدازظهر یکشنبه هم می‌رسد.

اتاق‌هایی پذیرایی در این معبد که معروف به «حجره» هستند به اقامتگاهی برای زوار بدل شده‌اند. بازارهای اطراف معبد نیز پر از گردشگران گوناگون شده است. در رسانه‌های اجتماعی تصاویری منتشر شده است که نشان می‌دهد کودکان همراه زوار هندو به بازی کریکت با کودکان محلی مشغول شده‌اند.

در رسانه‌های اجتماعی می‌بینیم که برخی از کاربران هندی از دولت پاکستان به‌خاطر ترتیب دادن این سفر تشکر کرده‌اند. شورای هندوهای پاکستان این سفر زیارتی را بخشی از برنامه‌ای وسیع‌تر برای تشویق «گردشگری مذهبی» می‌داند. طبق گزارش‌ها، دولت ایالتی مبلغ قابل توجهی خرج بازسازی این معبد کرده است که خبر از جدیت آن می‌دهد.

طبق سرشماری سال ۲۰۱۷، بیش از ۲ درصد جمعیت پاکستان، یعنی بیش از چهار میلیون و چهارصد هزار نفر، هندو هستند که اکثریت عظیم آن‌ها (بیش از چهار میلیون نفر) در ایالت سند زندگی می‌کنند. بدین‌سان، آیین هندو دومین مذهب بزرگ پاکستان است. اما «شورای هندوها»ی پاکستان شمار واقعی هندوهای آن کشور را بیش از هشت میلیون نفر می‌داند. گرچه قانون اساسی پاکستان حقوق برابر برای تمام شهروندان قائل شده و تبعیض بر اساس مذهب را ممنوع کرده است، حقوق اقلیت‌های مذهبی همچون هندوها و مسیحیان اغلب در پاکستان پایمال می‌شود.