سازمان بین‌المللی «گزارشگران بدون مرز» از سازمان ملل متحد خواست که در مورد مرگ بکتاش آبتین، نویسنده و شاعر ایرانی که در روز ۱۸ دی در زندان اوین درگذشت، تحقیق مستقل بین‌المللی انجام دهد. کانون نویسندگان ایران، که آبتین جزو اعضای آن بود، بارها در مورد وضعیت سلامت او و رسیدگی نکردن به او پس از ابتلایش به ویروس کرونا، هشدار داده بود. این نهاد و بسیاری از دیگر نهادهای حقوق بشری، جمهوری اسلامی ایران را مسئول مرگ آبتین دانسته‌اند.
رضا معینی، رئیس میز ایران و افغانستان گزارشگران بدون مرز مستقر در فرانسه، گفت: «مقام‌های ایران با دریغ داشتن خدمات پزشکی، عامدانه دست به حذف مخالفان زندانی خود می‌زنند. ما از گزارشگران ویژه سازمان ملل در موضوع حقوق بشر در ایران، در موضوع قتل‌های فراقانونی، و در موضوع شکنجه و سایر برخوردها و مجازات‌های ظالمانه، غیرانسانی، یا تحقیرکننده می‌خواهیم هر آنچه می‌توانند، برای روشن شدن مرگ بکتاش آبتین انجام دهند. زمان آن رسیده که این رفتار مجرمانه که به معنای قتل دولتی است خاتمه پیدا کند.»
هادی قائمی، مدیر کمپین حقوق بشر در ایران، اخیرا در گفت‌وگو با صدای آمریکا گفته بود: «نبود رسیدگی پزشکی در مورد زندانیان عقیدتی ابزار جدیدی در دست حکومت برای حذف فیزیکی مخالفان، منتقدان، و اندیشمندانی است که اصلا در وهله اول نباید در زندان باشند، که آقای آبتین نمونه بارز آن است.»
وکلای آبتین به سازمان «گزارشگران بدون مرز» گفته‌اند که علی‌رغم هشدارهای بسیار آن‌ها، بکتاش آبتین را دیرتر از موقع لازم به بیمارستان برده‌اند.
«گزارشگران بدون مرز» در بیانیه خود تاکید کرده است که محروم کردن زندانیان از مراقبت‌های پزشکی، ناقض ممنوعیت شکنجه و سایر برخوردهای ظالمانه، غیرانسانی و تحقیرکننده در قانون بین‌المللی است. چنین رفتاری حتی ناقض خود قوانین جمهوری اسلامی ایران است و به‌روشنی مغایر با هنجارهای بین‌المللی بیانیه جهانی حقوق بشر و کنوانسیون بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی است که ایران امضا کرده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
این سازمان در بیانیه خود یادآوری می‌کند که ناصر زرافشان، وکیل آقای آبتین، که خود نیز عضو کانون نویسندگان است، در روز ۲۷ نوامبر به مسئولان زندان اوین هشدار داده بود که وضعیت آبتین رو به وخامت است و تب، سرفه، و بدن‌درد دارد. اما انتقال او به بیمارستان طالقانی تهران تازه در روز پنج دسامبر انجام شد، و پس از آن هم سه روز طول کشید تا به خانواده او اطلاع داده شود.
آقای زرافشان به «گزارشگران بدون مرز» گفت: «شش روز گذشت و نه خانواده و نه دوستان این روزنامه‌نگار که به تختش زنجیر شده بود از وضعیتش خبری نداشتند. مامورین حتی اجازه نمی‌دادند خانواده برای بیمار آب‌میوه بیاورد.»
آبتین زمانی به زندان برده شد که کرونای شدید گرفته و ۷۸ درصد ریه‌هایش عفونت کرده بود. به گفته زرافشان، «دیگر دیر شده بود.»
وضعیت سلامتی آقای آبتین مدت‌ها باعث نگرانی دوستان و دوستدارانش بود. او در آوریل ۲۰۲۱ هم کرونا گرفته بود و در آن هنگام هم تا مدت‌ها توجهی به او نشد. در آن هنگام، چند پزشک خواهان آزادی‌اش شدند و گفتند وضعیت سلامتی‌اش، بودن در زندان را برنمی‌تابد. اما به خواست آن‌ها توجهی نشد.
سازمان «گزارشگران بدون مرز» در بیانیه خود در مورد آقای آبتین، به سایر موارد روزنامه‌نگاران زندانی بیمار نیز اشاره کرده است، از جمله به کیوان صمیمی بهبهانی، سردبیر ۷۳ ساله ماهنامه «ایران فردا» که «یکی از کهن‌سال‌ترین روزنامه‌نگاران زندانی جهان» خوانده شده است. این سازمان تاکید می‌کند که پزشکان اعلام کرده‌اند وضع آقای بهبهانی نیز مناسب زندان نیست. آقای صمیمی در نامه‌ای مقام‌های جمهوری اسلامی ایران را مسئول کشتن آبتین دانسته است و این می‌تواند وضعیت خود او را نیز دشوارتر از پیش کند. در بیانیه «گزارشگران بدون مرز» می‌خوانیم: «امکان دارد ایشان به زندان دیگری منتقل شود و این‌گونه جانش به خطر بیفتد.»
این زندانی به شماری از سایر اعضای کانون نویسندگان نیز که در زندان هستند اشاره کرده است، از جمله به رضا خندان مهابادی، کیوان باژن، و خسرو صادقی بروجنی. از این کانون به عنوان «قدیمی‌ترین سازمان جامعه مدنی» نام برده شده است که فعالیت‌هایش هم در زمان شاه ممنوع بود و هم در زمان جمهوری اسلامی ایران ممنوع اعلام شده است. بیانیه «گزارشگران بدون مرز» به قتل محمد مختاری و محمد جعفر پوینده، دو نفر از اعضای کانون نویسندگان، در سال ۱۹۹۸ در جریان موسوم به «قتل‌های زنجیره‌ای» نیز اشاره کرده است.
بیانیه این سازمان سپس به موارد متعدد کشته شدن روزنامه‌نگاران در زندان‌های ایران اشاره کرده است. از جمله: زهرا کاظمی، عکاس و خبرنگار ۵۴ ساله ایرانی-کانادایی که در ۱۰ ژوییه ۲۰۰۳ پس از شکنجه درگذشت؛ امید میرصیافی، وبلاگ‌نویس، که در فوریه ۲۰۰۹ شش هفته پس از دستگیری‌اش در شرایط نامعلوم درگذشت؛ هدی صابر، دیگر سردبیر «ایران فردا» که در ژوئن ۲۰۱۱ پس از قریب یک سال حبس در زندان در ۵۲ سالگی بر اثر سکته قلبی درگذشت؛ و ستار بهشتی، وبلاگ‌نویسی که در نوامبر ۲۰۱۲، زمانی که در اختیار نیروهای پلیس فتا بود، درگذشت. هیچ‌یک از مسئولان این وقایع هرگز مورد بازپرسی قرار نگرفتند.
«گزارشگران بدون مرز» سازمانی غیردولتی و غیرانتفاعی است و برای حق آزادی اطلاعات در سراسر جهان مطابق با اصل ۱۹ بیانیه جهانی حقوق بشر تلاش می‌کند. این سازمان را برخی کنشگران فرانسوی در سال ۱۹۸۵ در مون‌پلیه فرانسه بنیان گذاشتند. در طول سال‌ها، این سازمان به مهم‌ترین سازمان در نوع خود بدل شده است. سازمان ملل متحد، یونسکو، و سایر سازمان‌های بین‌المللی آن را به رسمیت شناخته‌اند. این سازمان هر سال «شاخص آزادی مطبوعات جهان» را در مورد اوضاع آزادی مطبوعات در جهان منتشر می‌کند. در تازه‌ترین نسخه آن، ایران در سال ۲۰۲۱ در میان ۱۸۰ کشور جهان، در جایگاه ۱۷۴ قرار گرفته است.
