صفحات زمین‌ساخت [تکتونیک] که پوسته سخت زمین را تشکیل می‌دهند، همواره در حال حرکت‌اند و به شیوه‌های مختلف بر حیات روی سیاره ما اثر می‌گذارند.

این صفحات عظیم ممکن است به آرامی حرکت کنند اما بسیاری از ویژگی‌های توپوگرافی منحصربه‌فرد زمین از جمله کوه‌ها، شکاف‌های عمیق زمین، جزایر جداگانه، مجموعه جزیره‌ها [یا اصطلاحا مجمع‌الجزایر] و درازگودال‌ها [حفره‌های عمیق کف اقیانوس‌ها] را ایجاد می‌کنند؛ همه [این موارد هم] در مقیاس قاره‌ای. البته زمین لرزه‌ها، آتشفشان‌ها و سونامی‌ها همگی از حرکات دائمی لیتوسفر -پوسته سنگی و جامد لایه بالایی گوشته زمین- ناشی می‌شوند.

یک صفحه زمین‌ساخت عادی ممکن است به میزان ۴۰ میلی‌متر در هر سال حرکت کند  -تقریبا با همان سرعتی که ناخن‌ها رشد می‌کنند- هرچند سریع‌ترین آن‌ها، صفحه نازکا در غرب آمریکای جنوبی، با سرعت حدود ۱۶۰ میلی‌متر در سال، تقریبا برابر با سرعت رشد مو حرکت می‌کند.

مدت‌ها است درباره اینکه جریان همرفتی درون گوشته زمین به حرکت این صفحات منجر می‌شود، اجماع کلی و اتفاق‌نظر اساسی وجود دارد. این [دیدگاه] می‌گوید که جابه‌جایی مقدار عظیم انرژی حرارتی این صفحات را از زیر زمین به سمت بالا می‌کشد؛ اما یک مطالعه جدید که دانشمندان دانشگاه واشنگتن در سنت لوییس انجام داده‌اند، این ایده را طرح می‌کند که درون زمین انرژی کافی موردنیاز برای جابه‌جایی صفحات زمین‌ساخت وجود ندارد و در عوض، این نیروهای موازنه نشده گرانش بین زمین و ماه و خورشیدند که با همدیگر به حرکت چرخشی تمامی گوشته زمین منجر می‌شوند.

پژوهشگران می‌گویند که صفحات زمین ممکن است به این دلیل جابه‌جا شوند که خورشید چنان نیروی کشش گرانشی قوی بر ماه اعمال می‌کند که باعث می‌شود مدار ماه به دور زمین کشیده شود.

موقعیت «گرانیگاه» یا مرکز ثقل بین اجرام در حال گردش بین زمین و ماه، به مرور زمان به سطح زمین نزدیک‌تر شده است. به گفته دانشمندان، این گرانیگاه اینک نسبت به ژﺋﻮﺳﻨﺘﺮ (مرکز زمین) به میزان ۶۰۰ کیلومتر در ماه نوسان می‌کند. این موضوع با ادامه چرخش زمین به تنش‌های درونی [در آن] منجر می‌شود.

پروفسور آنه هوفمایستر که این پژوهش را سرپرستی کرده است، می‌گوید: «به دلیل مرکز ثقل متغیر و جابه‌جاشونده که در حدود چهار هزار و ۶۰۰ کیلومتری از ژئوسنتر قرار دارد، شتاب مداری مماسی و گرانش خورشید [در همه‌جا] به‌جز گرانیگاه، نامتوازن است.»

«لایه‌های داخلی گرم، ضخیم و قوی می‌توانند این تنش‌ها را تحمل کنند اما عکس‌العمل لیتوسفر نازک، سرد و شکننده به [متغیر بودن جای گرانیگاه]، این است که می‌شکند.»

علاوه بر این، نویسندگان ادعا می‌کنند که چرخش روزانه زمین، که سیاره را از شکل کروی کامل پهن‌تر می‌کند، در این شکنندگی و آسیب پذیری لیتوسفر نقش دارد. نویسندگان می‌گویند این دو تنش جداگانه باعث می‌شوند تکه‌های موزاییکی صفحاتی که در پوسته بیرونی زمین مشاهده می‌شوند، ایجاد شوند.

تنوع و گوناگونی حرکات صفحه‌ای از تغییرات در اندازه و جهت نیروهای گرانشی موازنه نشده طی زمان ناشی می‌شود.

آزمودن این نظریه برای دانشمندان دشوار است. آن‌ها این موضوع را پیشنهاد کردند که بررسی دقیق‌تر پوسته پلوتو می‌تواند اطلاعات بیشتری درباره چگونگی واکنش صفحات زمین‌ساختی به نیروهای گرانشی ارائه کند.

پروفسور هوفمایستر می‌گوید: «یک آزمایش می‌تواند بررسی دقیق تکتونیک پلوتو باشد که برای [وجود جریان] همرفتی بسیار کوچک و سرد است ولی قمر بزرگی دارد و سطحی که به طور شگفت‌آوری جوان است.»

این پژوهش همچنین شامل مقایسه بین سیارات سنگی است که نشان می‌دهد وجود و قدمت فعالیت آتشفشانی و تکتونیک به تلفیق به‌خصوصی از اندازه قمر، جهت مدار قمر، نزدیکی با خورشید و سرعت چرخش و نرخ سرد شدن آن جرم بستگی دارد.

پروفسور هوفمایستر می‌گوید که زمین تنها سیاره سنگی است که تمام موارد لازم برای صفحات زمین‌ساخت را دارد.

او می‌افزاید: «قمر به‌طور منحصربه‌فرد بزرگ ما و فاصله خاص از خورشید بسیار مهم‌اند.»

این پژوهش در «ژئولوژیکال سوسایتی آو آمریکا» (Geological Society of America) منتشر شده است.