این روزها هفتاد و چهارمین مجمع عمومی سالانه سازمان ملل متحد، در حالی در نیویورک برگزار خواهد شد که امکان دیدار احتمالی ترامپ و روحانی، روسای جمهوری آمریکا و ایران، روز به روز کمتر می‌شود. احتمال چنان دیداری، طی دو ماه اخیر و با توجه به اعلام آمادگی ترامپ، با واکنش‌های بسیاری از سوی سران دو کشور و همچنین رسانه‌های جهانی همراه بوده است. نکته جالب توجه در مورد سخنرانی‌های آقایان ترامپ و روحانی در مجمع عمومی سالانه سازمان ملل، این است که طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته، سخنرانی‌های آنها با یک روز فاصله انجام خواهد شد. سخنرانی رئیس جمهوری ترامپ در روز سه شنبه، دوم مهر انجام خواهد شد، و سپس آقای روحانی در روز سوم مهر پشت تریبون ایراد قرار خواهد گرفت. از جمله مسایلی که می‌تواند محور سخنرانی هر یک از دو طرف باشد، می‌توان به حمله پهپادها به پالایشگاه‌های آرامکو در عربستان سعودی اشاره کرد. آن حادثه نه تنها باعث ایجاد شوک موقت در بازار جهانی انرژی شد، بلکه با گمانه‌زنی‌ها و اتهاماتی نسبت به عامل یا عاملان آن، همراه بوده است.
بر اساس بیانیه سازمان ملل متحد، سران کشورهای جهان علاوه بر شرکت در مجمع عمومی، در برخی نشست‌های مهم مرتبط با مسایل مهم جهانی از قبیل «رشد پایدار»، «تغییرات اقلیمی»، «صلح جهانی» و «سلامت»، نیز شرکت خواهند کرد. یکی از نشست‌هایی که در این راستا در روز سه شنبه، بیست و هفتم سپتامبر برگزار خواهد شد، نشستی با عنوان «مذاکرات بر سر تامین مالی برای توسعه» خواهد بود.مقرر است که در آن نشست، در مورد نتایج بند ۱۳۲سند جامع توسعه پایدار۲۰۳۰ آدیس آبابا گفت‌وگو شود. بر طبق این بند، می‌بایست هر چهار سال یک‌بار نشستی برای بازبینی اهداف و برنامه‌های توسعه پایدار برگزار شود و کشورهای مختلف، برنامه‌های خود را در آن زمینه ارائه دهند. همچنین، به موجب این سند، و با تاکید بر بهره‌گیری کشورها از اصول توسعه پایدار که در این سند بدان اشاره شد است، از کشورها خواسته شده است تا طرح‌های خود را در زمینه توسعه، بر اساس سیاست اصلی توسعه پایدار طراحی کنند.
در این سند، مسئله محیط زیست نیز بارها مورد توجه قرار گرفته است و مقرر است تا قبل از شروع این اجلاس و در روز ۳۰ شهریور، جلسه‌ای با حضور رهبران جوان نهادهای مدنی و فعال در حوزه محیط زیست برگزار شود که طی آن، طرح‌هایی را برای بهبود و حل مشکلات محیط زیست ارائه دهند. پس از این نشست، اجلاس توسعه خدمات پزشکی نیز در یکم مهر ماه برگزار خواهد شد که هدف از آن، بررسی طرح‌هایی برای تأمین خدمات درمانی ارزان و جهان‌شمول و کارا است.
Ludovic MARIN / AFP
از جمله مواردی که در اصول و اهداف هفده‌گانه توسعه پایدار، مصوب سپتامبر ۲۰۱۵، مطرح شده است، ریشه‌کنی فقر و مبارزه با گرسنگی است که به‌عنوان هدف نخست به آن اشاره شده است. از جمله اهداف دیگر در آن سند، گسترش خدمات پزشکی، مسئله آموزش، ایجاد اشتغال، برقراری عدالت و حفاظت از محیط زیست، و جلوگیری از تخریب کره زمین است. از موارد قابل توجه دیگر در این سند، می‌توان به اهداف زیر اشاره کرد:
هدف ۱۰. کاهش نابرابری در درون و در میان کشورها
هدف ۱۱. تبدیل شهرها و سکونت‌گاه‌های انسانی به مکان‌های فراگیر، امن، مقاوم، و پایدار
هدف ۱۲. تضمین الگوهای پایدار تولید و مصرف
هدف ۱۳. اقدام عاجل برای رویارویی با تغییرات اقلیمی و آثار و نتایج آن
هدف ۱۴. حفاظت و استفاده پایدار از اقیانوس‌ها، دریاها، و منابع دریایی برای ایجاد توسعه پایدار
هدف ۱۵. پاسداشت، احیا و ترویج استفاده پایدار از بومی‌سازندگان زمینی، مدیریت پایدار جنگل‌ها، مبارزه با بیابان‌زایی و توقف و معکوس سازی روند تخریب (یا فرسایش) زمین، و همچنین، متوقف ساختن تخریب تنوع زیستی
هدف ۱۶. ترویج جوامع صلح‌جو و فراگیر برای توسعه پایدار، برقراری امکان دسترسی به عدالت برای همه و ایجاد مؤسسات مؤثر، پاسخ‌گو و فراگیر در همه سطوح
هدف ۱۷. تقویت ابزار اجرا و احیای همکاری‌های جهانی برای (تحقّق) توسعه پایدار
هر یک از موارد یاد شده، بالطبع با اختصاص منابع مالی قابل اجرا خواهد بود. تامین منابع مالی هر پروژه، یکی از مشکلات اساسی در عملیاتی کردن آن است. در مورد پروژه‌هایی که بر اساس اصول توسعه پایدار طراحی می‌شوند، همواره این مسئله مهم مطرح می‌شود که برخلاف پروژه‌های معمولی، اصول خاصی باید در چنین پروژه‌هایی مورد توجه قرار گیرند و این امر، باعث بالا رفتن هزینه اجرای آنها می‌شود. بر این مبنا، انتظار می‌رود تا در این نشست، راه‌کارهایی برای حل مشکلات تأمین مالی و هموار شدن مسیر اجرایی شدن چنین پروژه‌هایی مطرح شود. با توجه به وضعیت اقتصادی و مشکلات مالی کشورهای کمتر توسعه یافته، انتظار می‌رود که مذاکرات برای حل ریشه‌ای مشکلات در خصوص مبارزه با فقر و گرسنگی نیز از دیگر محور های گفت‌وگو در این نشست باشد.
همچنین، با توجه به گذشت چهار سال از تصویب این سند، هر یک از کشورهای عضو می‌توانند با ارائه گزارشی مبنی بر پروژه‌های انجام شده خود، مشکلات در روند دستیابی به اهداف و راهکارهای پیشرفت در آن مسیر، راهکارهای مناسبی در اختیار سایر کشورها در جهت دستیابی به اهداف سند توسعه قرار دهند. از سوی دیگر، کشورهای پیشرفته در امر توسعه پایدار نیز در جریان این نشست می‌توانند با ارائه تجربیات خود در امر توسعه پایدار به سایر کشورها، آنها را در دستیابی به اهداف سند توسعه پایدار سازمان ملل یاری کنند.
البته، همان‌طور که پیش‌تر هم تاکید شد، علاوه بر مسئله سیاست‌گذاری در امر توسعه پایدار، چنانچه این سیاست‌گذاری‌ها با مشکل تامین منابع مالی مواجه باشد، بی‌شک دستیابی به اهداف سند توسعه پایدار سازمان ملل متحد کار آسانی نخواهد بود. در این میان، با توجه به شرایط اقتصادی کشورهای کمتر توسعه یافته، چنانچه تدابیری اتخاذ شود که کشورهای توسعه یافته صنعتی با تأمین منابع مالی یا ارائه راهکارهای مناسب جهت رفع موانع مالی، همگام با کشورهای کمتر توسعه یافته در مسیر اجرایی کردن اهداف سند توسعه گام بردارند، مسلماً یکی از موانع برجسته عملیاتی کردن این پروژه‌ها که تأمین منابع مالی است، برطرف خواهد شد.
