مطالعه پیشگامانه جدیدی نشان می‌دهد ویروس ابولا می‌تواند در برخی قسمت‌های بدن از جمله در مایع مغز باقی بماند و مدت‌ها پس از درمان و بهبودی، دوباره ظاهر شود و بیماری کشنده‌ای به وجود آورد.
این یافته‌ها، که چهارشنبه در نشریه ساینس ترنسلیشنال مدیسین (Science Translational Medicine) منتشر شد، تاکید عمده‌ای دارد بر اینکه تلاش های پیگیر و بلندمدت بر کاهش عود بیماری در افرادی که از این بیماری بهبود می‌یابند و همینطور کاهش خطر شیوع ویروس ابولا در آینده اهمیت دارد.
دانشمندان پی برده‌اند برخی موارد اخیر شیوع ابتلا به ابولا در آفریقا با ابتلای مزمن بیمارانی که از شیوع قبلی جان به در برده‌اند مرتبط است، محل «اختفای دقیق» این ویروس کشنده و سازوکار نهفته‌ای که عود بیماری از طریق آن بر بهبودیافتگان تاثیرمی‌گذارد تاکنون ناشناخته مانده است.
به گفته پژوهشگران موسسه پژوهشی پزشکی بیماری‌های مسری و عفونی ارتش ایالات متحده آمریکا در مریلند (USAMRIID)، آسیب‌شناسی بازگشت بیماری، به‌ویژه در افرادی که پیش‌تر با پادتن‌های درمانی مونوکلونال بهبود یافته بودند تا حد زیادی ناشناخته بود.
در این پژوهش جدید، دانشمندان از نمونه بیماری میمون‌ـ نمونه‌ای با نشانه‌های بسیار مشابه بروز بیماری ابولا در انسان‌ـ بهره گرفتند تا مکان‌هایی را که ویروس تمایل به پنهان شدن دارد بیشتر بشناسند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
یافته‌های این پژوهش نشان داد دو میمونی که در ابتدا، پس از درمان با پادتن‌های درمانی، از بیماری مرتبط با ابولا بهبود یافته بودند، ابتلای شدید به ویروس دوباره در آن‌ها بروز کرد و در اثر بیماری جان باختند.
به گفته دانشمندان، التهاب و «عفونت گسترده ویروس ابولا» در دستگاه بطنی مغز وجود داشت بدون آنکه آسیب آشکار بیماری و عفونت ویروسی در سایر اندام‌ها مشاهده شود.
شیانکون (کوین) زنگ، نویسنده ارشد این پژوهش، در بیانیه‌ای اعلام کرد: «یافته‌های ما نشان می‌دهد حدود ۲۰ درصد از میمون‌هایی که پس از درمان با پادتن‌های مونوکلونال از ویروس مرگبار ابولا جان سالم به در برده‌اند، همچنان به عفونت مزمن ویروس ابولا دچارند‌ـ به‌ویژه در دستگاه بطنی مغز که در آن مایع مغزی نخاعی تولید می‌شود، می‌چرخد و باقی است‌ـ حتی زمانی که ویروس ابولا از سایر اندام‌ها پاک شده باشد.»
دکتر زنگ در ادامه افزود: «پژوهش ما نخستین پژوهشی است که مخفیگاه و محل تداوم ویروس ابولا در مغز و نابهنجاری که باعث بیماری مرگبار عودکننده مرتبط با ویروس ابولا می‌شود را در نمونه نخستی‌سانان غیرانسان نشان می‌دهد.»
بیماری ویروسی ابولا یکی از مرگبارترین بیماری‌های عفونی و مسری شناخته‌شده بشر است که میزان مرگ‌و‌میر آن در شیوع‌های قبلی بین ۲۵ تا ۹۰ درصد بوده و به‌طور میانگین ۵۰ درصد است.
این ویروس‌ـ که هنوز در آفریقا تهدید عمده‌ای محسوب می‌شود و فقط در سال ۲۰۲۱، سه مورد شیوع داشته است‌ـ از حیوانات وحشی به انسان منتقل می‌شود و از راه تماس با خون، اندام‌های ترشحی یا سایر مایعات بدن افراد آلوده منتشر می‌شود.
گزارش‌های اخیر حاکی از بازگشت بیماری ویروسی ابولا در افرادی است که پیش‌تر از این بیماری بهبود یافته بودند.
دانشمندان با ذکر مثالی از یکی از این موارد، گفتند یک پرستار بریتانیایی که در جریان شیوع سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۶ بیماری در غرب آفریقا، با پادتن‌های درمانی از بیماری ویروسی شدید ابولا بهبود یافته بود، دچار عود این ویروس مرگبار در مغز شد، که باعث شد ۹ ماه بعد به عارضه عصبی بسیار جدی مبتلا شود.
به گفته پژوهشگران، یکی دیگر از بیماران واکسینه‌شده که شش ماه قبل، برای بیماری ویروسی ابولا تحت درمان پادتنی قرار گرفته بود، در پایان شیوع سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ این بیماری در جمهوری دموکراتیک کنگو دوباره بیمار شد و درگذشت، و همچنین بانی موارد انتقال فرد به فرد بسیاری بود.
اکنون دانشمندان بر این باورند که این ویروس به‌رغم پاک شدن از سایر اندام‌ها، می‌تواند در نواحی خاصی از بدن مثل اتاق زجاجیه چشم، لوله‌های منی‌ساز بیضه‌ها و دستگاه بطنی مغز پنهان شود و باقی بماند.
جون لیو، دیگر نویسنده این پژوهش از موسسه پژوهشی پزشکی بیماری‌های مسری و عفونی ارتش ایالات متحده آمریکا، در ادامه گفت: «ویروس مزمن ابولا ممکن است دوباره فعال و باعث عود بیماری در افراد بهبودیافته شود، و امکان دارد بانی شیوع جدید شود.»
پژوهشگران گفتند یافته‌های جدید بر ضرورت پیگیری بلندمدت وضعیت افراد بهبودیافته از بیماری ویروسی ابولا‌ـ از جمله کسانی که تحت پادتن‌درمانی بوده‌اند‌ـ تاکید دارد تا از بروز مجدد بیماری در آن‌ها جلوگیری کند.
دکتر زنگ در ادامه افزود: «این امر به کاهش خطر بروز مجدد بیماری کمک می‌کند و در جلوگیری از باقی ماندن انگ بیماری بر بیماران مفید است.»
© The Independent
