سربرآوردن و رشد بخش خصوصی در حوزه فعالیتهای فضایی، نشانداده است که دولتها بهتنهایی نمیتوانند از پسِ ستارگان و سیارات دیگر برآیند. کشور امارات متحده عربی نیز که در سالهای اخیر برای گسترش فعالیتهای فضایی خود برنامهریزی کرده است، از این موضوع مستثنا نیست.
به گزارش روزنامه اماراتی «نشنال»، آن کشور قصد دارد طی دهه آینده، با بیش از ۳میلیارد درهم (۸۱۶ میلیون دلار) سرمایهگذاری در بخش خصوصی، ظرفیتهای این کشور را در فعالیتهای فضایی افزایش دهد.
براساس این گزارش، قرار است در ابوظبی، دبی و شارجه مناطق اقتصادی مختص فعالیتهای فضایی راهاندازی شود، تا به شرکتهای کارآغاز (استارتآپ) و کسبوکارهای مستقر بتوانند عملیاتهای خود را در آنجا راهاندازی کنند و پیش ببرند.
مقامهای امارات متحده عربی امیدوارند این اقدام به کشور کمک کند تا به یک قدرت فضایی بزرگ در منطقه تبدیل شود که همزمان مجموعهای از پروژههای دولتی و خصوصی فضایی را پیش میبرد -شبیهبه شیوه استفاده ناسا از توانایی شرکتهای فضایی خصوصی موفق در ایالات متحده.
ابراهیم القاسم، معاون سازمان فضایی امارات متحده عربی، در گفتوگویی اختصاصی با روزنامه نشنال، برنامههای آن کشور برای توسعه فعالیتهای فضایی در بخش خصوصی را تشریح کرده است.
به گفته او، «این بدان معناست که شرکتهای بیشتری تاسیس میشوند، اغلب آنها به این مناطق اقتصادی فضایی متصل میشوند و بهدنبال مشارکت در ماموریتها و بیشازپیش، گرفتن قراردادها [در این حوزه] خواهند بود.»
معاون سازمان فضایی امارات افزود: «چند ماه پیش، از همکاری با «شهر مصدر» در ابوظبی برای ایجاد اولین منطقه اقتصادی فضایی خبر دادیم. امیدواریم که دومین [منطقه اقصادی مختص فعالیتهای فضایی] را هم در دبی ایجاد کنیم که بهزودی خبرش اعلام خواهد شد؛ و سومی، در شارجه خواهد بود.» به گفته او، این اقدام با نیت ایجاد بستری برای ورود آسانتر شرکتهای خارجی انجام میشود که قصد سرمایهگذاری در بخش فضایی امارات متحده عربی را دارند.
قاسم همچنین گفت که امارات متحده عربی طی هشت سال گذشته، بیشاز ۱.۵میلیارد درهم (۴۰۸میلیون دلار) برای ایجاد ظرفیت در صنعت فضایی هزینه کرده است و در طول دهه آینده میزان این سرمایهگذاری را بیشاز دو برابر خواهد کرد.
به گفته این مقام اماراتی، قوانین و مقررات و مجوزهایی که به شرکتهای علاقهمند اجازه میدهد تا پایگاه خود را در امارات متحده عربی راهاندازی کنند، در «قانون فضایی» آن کشور که در سال ۲۰۱۹ تصویب شده، در نظر گرفته شده است.
به گزارش نشنال، این شرکتها همچنین به بودجه ۲۰میلیون درهمی طرح جدیدی که سازمان فضایی با عنوان «تجزیهوتحلیل و راهحلهای فضایی» (Space Analytics and Solutions) معرفی کرده است، دسترسی خواهند داشت. هدف این طرح کمک به شرکتهای کارآغاز برای ساخت برنامههای کاربردی فضایی است که بر امنیت غذایی، تغییرات اقلیمی، زیرساختها و صنعت نفت و گاز تمرکز دارند.
سازمان فضایی امارات متحده عربی امیدوار است که در ادامه مسیر پیشرفت این شرکتها، وابستگی آنها به بودجه دولتی کاهش پیدا کند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
ابراهیم قاسم تاکید کرد که فعالیتهای فضایی گران و سخت است و نقش دولتها برای کاهش مخاطرات راهاندازی اینگونه شرکتها ادامه خواهد داشت. او افزود: «برخی از بزرگترین شرکتهای خصوصی امروزی در حوزه فضایی، مانند اسپیس ایکس، اگر حمایت ناسا و قراردادهای دولتی نبود، نمیتوانستند مرزهای نوآوری را جابهجا کنند و به موفقیت شگفتانگیزی که امروز دارند، برسند. با این حال، بهدلیل موقعیتی که آنها برای پیشروی در نوآوری، بدون وابستگی به بودجه بیدردسر دولتی داشتند، مجبور شدند واقعا نوآوری کنند و آنچه را که ما فکر میکردیم در حوزه فعالیتهای فضایی ممکن است، تغییر دادند. من فکر میکنم ما به این کار ادامه خواهیم داد.»
ماموریت مریخ امارات، راهگشای بخش خصوصی در فعالیتهای فضایی
مسیر امارات متحده عربی در راستای رشد بخش فضایی خصوصی، با ماموریت مریخ امارات آغاز شد، زمانیکه یک شرکت محلی که هیچگونه تخصصی در حوزه فعالیتهای فضایی نداشت، شروع به تولید قطعات کاوشگر فضایی «امید» کرد.
به گفته معاون سازمان فضایی امارات، قرارداد دولتی به این شرکت کمک کرد تا «تولید صنعتی خود را به اوج برساند و نمونهکارهای خود را متنوع کند».
او تاثیر ماموریت مریخ امارات را بسیار گسترده دانست و از آن جمله، به ایجاد آگاهی و علاقه عمومی به فضا، علم و فناوری و همچنین علاقه به شرکتهای کارآغاز برای فعالیت در این حوزه، اشاره کرد.
ماموریت فضایی بزرگ بعدی امارات متحده عربی، ساخت فضاپیمایی که بهمدار سیاره زهره پرواز و هفت سیارک واقعدر کمربند سیارکها را کاوش خواهد کرد. بخش اعظم این فضاپیما را بخش خصوصی خواهد ساخت. این ماموریت یک نقطهعطف تعیینکننده برای بلندپروازیهای این کشور در زمینه دستیابی به یک بخش خصوصی تثبیتشده و همچنین راهگشای ماموریتهای فضایی پیچیدهتر آینده خواهد بود.
مقامهای امارات متحده عربی همچنین امیدوارند که برای این ماموریت جدید نیز مانند ماموریت مریخ، شرکتهای محلی که پیش از این به بخش فضایی توجهی نداشتند، وارد مشارکت شوند.
مرکز فضایی محمد بنراشد، سازمانی در دبی که ماموریتهای فضایی پیشرو امارات متحده عربی را انجام داده است، در حال حاضر با همکاری شرکتهای دیگر برروی راهاندازی ماهواره تصویربرداری از زمین خود بهنام «امبیزد-ست» (MBZ-Sat) کار میکند.
عامر الصائغ، مدیر پروژه ساخت و راهاندازی این ماهواره، به روزنامه نشنال گفت که ۹۰درصد از اجزای آن در امارات ساخته خواهد شد. او افزود: «چالش اصلی ما هنگام کار با بخش خصوصی این است که آنها به صنایع موجود مانند نفت و گاز، خودرو یا زیرساختها عادت کردهاند. وقتی نوبت به سامانههای ماهوارهای میرسد، متقاعد کردن آنها به اینکه در این زمینه نیز ظرفیت زیادی وجود دارد، سخت است.»
مرکز فضایی محمد بنراشد از نزدیک با شرکتهای خصوصی همکاری کرده است تا آنها را درمورد نحوه ساخت قطعات ماهواره راهنمایی کند.
بهعنوان مثال، «گروه فالکون»، یک شرکت مستقر در امارات متحده عربی، اکنون درحال تولید قطعات ماهواره «امبیزد-ست» است. این شرکت از سال ۱۹۸۹ بهطور تخصصی در حوزههای خودکارسازی (اتوماسیون)، ساخت یاتاقانهای هیدرودینامیکی و نوسازی فعالیت میکرد، اما هیچ تجربهای در بخش فضایی نداشت.
این مرکز فضایی همچنین برنامه «سرمایهگذاریهای فضایی» (Space Ventures) را راهاندازی کرده است که فضای اداری و همچنین راهنماییهای مورد نیاز را به شرکتهای کارآغاز ارائه میدهد.
علاوهبر این، برای رشد بیشتر بخش خصوصی، سازمان فضایی امارات متحده عربی، درحال کار برروی آوردن گردشگری فضایی به امارات است.
ابراهیم قاسم به روزنامه «نشنال» گفت توافقنامهای که در سال ۲۰۱۹ میلادی با شرکت بریتانیایی «ویرجین گلکتیک»، متعلقبه ریچارد برانسون، برای انجام پروازهای گردشگری فضایی از فرودگاه العین امضا شده بود، دیگر برقرار نیست و اجرا نخواهد شد.
او در این زمینه توضیح بیشتری نداد، اما گفت که امارات متحده عربی، در عوض اکنون در این حوزه، قصد دارد که برای راهاندازی فضاپیماها با شرکت «بلو اُریجین» جف بزوس کار کند و «مذاکرات با این شرکت که تاکنون ۲۰ نفر را در پروازهای زیرمداری خود جابهجا کرده، در جریان است».