مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق، می‌گوید پایان سال‌ها تنش بین ایران و عربستان سعودی نزدیک است.

عراق در ماه‌های اخیر میزبان پنج دور از مذاکرات بین مقامات این دو کشور بوده است که هر دو همسایه آن محسوب می‌شوند. 

در پی آخرین دور از مذاکرات، مقام‌های عراقی با خوش‌بینی بیش از پیش از روند مذاکرات سخن گفته‌اند. این گمانه مطرح شده است که دور ششم مذاکرات منجر به از سرگیری روابط دیپلماتیک بین تهران و ریاض شود که در سال ۲۰۱۶ قطع شده بود. 

از مهم‌ترین زمینه‌های اختلاف دو کشور، جنگ یمن است که در آن ریاض از دولت قانونی حمایت می‌کند و تهران از دولت رقیب حوثی‌ها که شهر پایتخت، صنعا، را در اختیار دارند. عربستان سعودی به رهبری ائتلافی نظامی از کشورهای عمدتا عربی، علیه حوثی‌ها می‌جنگد.

در سال ۲۰۱۶، در پی اعدام نمر النمر، روحانی شیعه، در عربستان سعودی، حمله معترضان اصولگرای ایرانی به اماکن دیپلماتیک عربستان سعودی در خاک ایران، منجر به قطع روابط دیپلماتیک دو کشور از سوی ریاض شد؛ اقدامی هماهنگ که در آن برخی از دیگر کشورهای عربی و آفریقایی نیز روابط دیپلماتیک خود را با ایران قطع کردند، یا کاهش دادند.

الکاظمی در مصاحبه‌ای با روزنامه دولتی «الصباح» که روز شنبه، ۳۰ آوریل، منتشر شد. گفت: «برادران ما در عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران با توجه به موقعیت کنونی منطقه، با مسئولیتی بزرگ به سوی گفت‌وگو می‌روند.»

الکاظمی تاکید کرد: «ما اطمینان داریم که آشتی نزدیک است.» 

نخست‌وزیر عراق که خود شخصا در آخرین دیدار مقامات ایران و عربستان سعودی حضور داشته است، گفت آشتی تهران و ریاض به ثبات منطقه کمک خواهد کرد.

 سخنگوی وزارت خارجه عراق روز سه‌شنبه گذشته گفت مذاکرات دو طرف «ادامه دارند و شاید بتوانند منجر به احیای روابط دیپلماتیک بین ایران و عربستان سعودی شوند.»

در ماه مارس، در پی اعدام ۸۱ نفر در عربستان سعودی طی یک روز، تهران از شرکت در مذاکرات خودداری کرد. این افراد به اتهام جرایم مختلف مرتبط با تروریسم اعدام شده بودند و برخی از آنان با حوثی‌ها رابطه داشتند.

اما در همین ماه بود که شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، گفت کشورش و ایران «همواره همسایه» هم به شمار می‌روند و تاکید کرد که «برای هر دوی ما بهتر است همکاری کنیم و راه‌هایی برای همزیستی پیدا کنیم».

از آن پس، مذاکرات بین مقامات ارشد امنیتی دو کشور ادامه یافته است. 

روزنامه انگلیسی‌زبان «تهران تایمز» که نزدیک به سپاه پاسداران محسوب می‌شود، نیز روز شنبه، ۳۰ آوریل، در مقاله‌ای نوشت که پس از یک سال مذاکرات، ایران و عربستان سعودی به رسیدن به توافق نزدیک شده‌اند، اما «اصرار سعودی‌ها بر وصل کردن مذاکرات به جنگ یمن می‌تواند باعث تاخیر در توافق شود».

اما این روزنامه بر مبنای گفته‌های دو مقام کلیدی از ایران و عراق، افزود که چشم‌انداز احیای روابط «روشن‌تر از چند هفته گذشته است». 

ایرج مسجدی، سفیر سابق ایران در عراق، که به زودی جای خود را به محمدکاظم آل‌صادق می‌دهد، گفت دور پنجم مذاکرات در روز ۲۱ آوریل منجر به تایید نقشه راهی برای تعامل‌های آینده بین دو کشور شده است. این در حالی است که مقام‌های سعودی پیش از این همیشه می‌گفتند مذاکرات هنوز در مراحل مقدماتی است. 

آقای مسجدی گفت در دور اخیر مذاکرات، دو طرف درباره اقدام‌های «اعتمادساز»، همکاری دوجانبه، مسائل مربوط به حج، و نیز بازگشایی سفارتخانه‌ها و «مسائل منطقه‌ و جهان» گفت‌وگو کرده‌اند. 

روزنامه «العرب» چاپ لندن، روز شنبه به نقل از محافل عربی نوشت که عادی‌سازی روابط بین تهران و ریاض نیازمند «قدم‌های عملی از سوی تهران برای اعتمادسازی است» و از جمله گام‌هایی که به آن اشاره کرد، لزوم فشار آوردن حکومت ایران بر حوثی‌ها برای رسیدن به توافق سیاسی در یمن بود. 

سیدرضا صدر الحسینی، کارشناس، در گفت‌وگو با وب‌سایت «جهان نیوز» گفت، مسئله یمن بود که در دور سوم مذاکرات به وقفه‌ای ۹ ماهه انجامید.