بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۱۶ حدود دو میلیارد بزرگسال اضافه وزن دارند و ۶۵۰ میلیون نفر در معرض چاقی هستند. از این تعداد ۳۹ درصد افراد بالای ۱۸ سال اضافه وزن دارند و ۱۳ درصد مبتلا به چاقی هستند. همچنین شیوع چاقی در سراسر جهان بین سالهای ۱۹۷۵ تا ۲۰۱۶ تقریبا سه برابر شده است.
گزارش سازمان بهداشت جهانی، تخمین زده است اغلب جمعیت جهان به چاقی دچار میشوند تا اینکه از کمبود وزن رنج ببرند. به این معنا که در صورت ادامه روند فعلی، حدود ۲/۷ میلیارد بزرگسال دچار اضافه وزن میشوند و بیش از یک میلیارد نفر تحت تاثیر چاقی قرار میگیرند. همین منبع نوشته که ۱۷۷ میلیون نفر تا سال ۲۰۲۵به شدت درگیر چاقی خواهند شد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
همچنین بنابر گزارش مرکز ملی آمار بهداشت، در بین سایر کشورهای دنیا، آمریکا با ۳۳/۸ درصد رتبه اول چاقی را به خود اختصاص داده است. این مرکز، مرکز اصلی سیستم آماری فدرال آمریکا است که اطلاعات آماری را برای راهنمایی در زمینه بهبود سلامت مردم آمریکا فراهم میکند. با توجه به این که چاقی پدیدهای شایع و آشنا در بین کشورهای جهان است، این قاعده در مورد ایران نیز صدق میکند. بر اساس آمار مرکز ملی بهداشت، ایران نهمین رتبه را در چاقی در بین سایر کشورهای جهان دارد.
دکتر رضا ملکزاده معاون وزیر بهداشت در خرداد ماه ۱۳۹۷ در گفتگو با خبرگزاری مهر درباره میزان چاقی در ایران از افزایش ۵/۵ برابری میزان چاقی درایران خبر داد و گفت: « ۲۹ میلیون نفر در ایران، دارای چاقی و اضافه وزن هستند».
به گفته آقای ملکزاده در سال ۱۳۵۹، تعداد افراد چاق در ایران، معادل ۲ میلیون نفر بود که به ۱۱ میلیون نفر در سال ۱۳۹۴ رسیده و ۵/۵ برابر افزایش یافته است. همچنین تعداد افراد دچار اضافه وزن در ایران، طی همین دوره، از ۵ میلیون نفر به ۱۸ میلیون نفر افزایش یافته و بیش از ۳/۵ برابر شده است.
باورها، کلیشهها و تحقیقات درباره چاقی
سایت رادیوی ملی آمریکا(NPR) در گزارشی در اوت ۲۰۱۱ با اشاره به باورها و کلیشههای شایع درباره افراد چاق اشاره کرد: «افراد چاق که وزن بیشتری نسبت به افراد با وزن معمولتری دارند از ویژگیهای متنوعی برخوردارند؛ آنها تنبلاند، چربی زیادی مصرف میکنند، هرگز ورزش نمیکنند، ناامید از عشق ورزیدن هستند، شادند و بهترین دوستها هستند».
تحقیقاتی متعددی نیز در زمینه شرمساری/ ننگ( استیگما) از اضافه وزن انجام شده است از جمله میتوان به تحقیق سال ۲۰۱۸ دکترکریستا ام ساتلر، روانشناس بالینی در استرالیا، اشاره کرد که در مجله بینالمللی و معتبر Health Psychology Open منتشر شده است که سالانه تحقیقات علمی و پژوهشی بسیاری در زمینه روانشناسی سلامت و بهداشت از سراسر جهان منتشر میکند.
این تحقیق به تفاوتهای جنسیتی در ارتباط با شرمساری از اضافهوزن با انگیزه برای ورزشکردن و فعالیت بدنی در افراد دارای اضافهوزن اشاره دارد که نشان میدهد شرمساری اضافهوزن به طور مستقیم بر مردان تاثیر دارد و هر چه میزان این شرمساری از اضافه وزن بالا باشد ارتباط آن با فعالیتهای بدنی و ورزش بیشتر است. در حالی که شرمساری از اضافه وزن بر زنان تاثیر غیرمستقیم دارد، به این معنا که هر چه میزان شرمساری از اضافه وزن بیشتر باشد انگیزه کمتری برای فعالیت بدنی و پیاده روی وجود دارد. این تحقیق از تاثیرات متفاوت تجربه شرمساری از اضافهوزن در زنان و مردان خبر میدهد.
تحقیقات دکتر ربکا ام پل «پژوهشگر و روانشناس بالینی» در آمریکا (۲۰۱۰) که در مجله ماهانه بهداشت عمومی آمریکاییها - The American Journal of Public Health - منتشر شده، نیز کلیشههای مبتنی بر اضافهوزن را ثابت میکند. این مجله ماهانه بهداشت عمومی است که توسط انجمن بهداشت عمومی آمریکا تحت پوشش سیاستهای بهداشت و سلامت عمومی منتشر میشود.
بر اساس نتایج این تحقیق برخی از کلیشههای رایج درباره چاقی، افراد چاق را به عنوان افرادی با اضافه وزن و چاق، تنبل، ضعیف، ناکارآمد، بینظم و انضباط، بیعلاقه به کاهش وزن و درمان چاقی و کسانی که خود، عامل چاقی و مشکل سلامتیشان هستند، نشان میدهد. همچنین در این تحقیق نشان داده شده است که تبعیض نسبت به افرادی که چاق هستند از یک دهه گذشته ۶۶ درصد افزایش یافته است. در این تحقیق آمده است که ننگ و بدنامی ناشی از چاقی و تبعیضات نسبت به افراد چاق، میتواند باعث تحریم و حاشیهنشینی آنها شود و حس تفاوت نسبت به دیگران را در این افراد ایجاد کند که در نتیجه افراد چاق در محیط کار یا محیطهای آموزشی ۵۴ درصد احساس تبعیض از طرف دیگران دارند.
عوامل دامن زننده به احساس شرمساری از چاقی ( استیگما)
نارضایتی از بدن، اعتماد به نفس پایین، احساس بیارزشی و تنهایی، افسردگی، اضطراب و سایر اختلالات روانی، و الگوهای غذایی ناسازگار از جمله احساساتی است که افراد دارای چاقی در خود میبینند. با توجه به جمعبندی تحقیقات اشاره شده در بالا، به نظر میرسد که افراد چاق نگرشهای مغرضانه درونی دارند که میتواند به احساس شرمساری(استیگما) از چاقی و یا کلیشههایی در مورد خودشان دامن بزند. این نوع کلیشهها میتواند آسیبهایی چون عزت نفس پایین، رفتارهای پرخاشگرانه و مقاومت برای کاهش وزن و یا درمان چاقی در آنها را سبب شود.
تغییر سیاست برخی از محصولات تجاری معروف در تبلیغات سایز لباسهای زنانه
همانطور که اشاره شد آمارها نشان میدهد که چاقی در سراسر کشورهای جهان روندی رو به افزایش دارد. بنابر این طبیعی است که میزان تقاضای خرید لباسهای سایز بزرگ نیز افزایش یابد. گزارش سایت شرکت NPD group، متوسط سایز زنان آمریکایی را ۱۴ به بالا تخمین زده است که در سال گذشته از بازاری با گردش مالی در حدود ۲۱/۴ میلیارد دلاری برخوردار بوده است. این رقم در مقایسه با سال ۲۰۱۳ با تجارت در حدود ۱۷/۴ میلیارد دلاری، افزایش داشته است. این شرکت،شرکتی تحقیقاتی در زمینه بازاریابی در آمریکا است که در سال ۲۰۱۷ به عنوان هشتمین شرکت تحقیقاتی معتبر در زمینه بازاریابی در جهان رتبهبندی شده است.
برخی از منابع دیگر چون Fashion United (سایت معتبر و بینالمللی که اخبار صنعت مد را پوشش میدهد) از فروشگاههای آنلاین و دیجیتال بهعنوان مهمترین راه برای خرید لباسهای زنانه با سایز بزرگ یاد میکنند و نوشتهاند که ۴۵ درصد از خریداران زن، لباسهای سایز بزرگ را خریداری میکنند. بر اساس گزارش همین سایت، بهدنبال افزایش تقاضای لباسهای سایز بزرگ، خردهفروشان مد انگلیس به سرمایهگذاری در فروش آنلاین پوشاک و لباسهای سایز بزرگ پرداختهاند تا امکان انتخاب بیشتر با دسترسی به اینترنت را برای مشتریانشان فراهم کرده باشند.
تاثیر تغییر اساسی در نحوه ترسیم زنان در تبلیغات مد
شرکت «ویکتوریا سیکرت» هنوز از نمایش مد لباسهای سایز بزرگ امنتاع میکند که با انتقاد رسانهها مواجه شد که نوشتند: شرکت «ویکتوریا سیکرت» تصویر غیرواقعی از بدن زن را نشان میدهد.
الا الکساندر معاون سردبیر دیجیتال Harpers Bazar در نوامبر ۲۰۱۸ از قول «اد رازک» مدیر ارشد بازاریابی این برند درباره عدم نمایش مد لباسهای سایز بزرگ نوشت: «اگرچه کمپانی ویکتوریا سیکرت تصمیم داشت لباسهای سایز بزرگ را نمایش دهد، اما تنها دلیل عدم انجام این کار بیعلاقگی مردم است که بر اساس بررسیهای انجام شده ما آن را نشان داده است».
او گفت این کمپانی برچسبهای جداگانهای برای سایزهای بزرگ دارد اما نمیخواهد آن را به صورت مد نمایش دهد. «اد رازک» همچنین گفت: «در سال ۲۰۰۰ نیز این شرکت تصمیم به ساخت برنامه تلویزیونی ویژهای برای لباسهای سایز بزرگ داشت که باز هم به دلیل عدم علاقه مردم، از انجام این کار منصرف شدیم. به نظر میرسد این شرکت بیشتر نگران از دست دادن محبوبیت ابن محصول تجاری بین مردم است و با همین انگیزه از نمایش مد لباسهای بزرگ امنتاع کرده است».
فضا را به سمتی سوقداده است که اندک اندک شرمساری از چاقی به حاشیه رود و ادامه این روند میزان رضایت از تصویر بدنی و عزت نفس افراد مبتلا به چاقی را به همراه داشته باشد.