طبق هشدار سازمان ملل با حمله ترکیه به شمال سوریه جان ۱.۷ میلیون نفر به خطر می‌افتد و بیش از یک سوم این افراد هم‌چنان به امدادها اتکا دارند.
غیرنظامیان وحشت‌زده‌ای که در شهر مرزی تل ابیض سوریه گیر افتاده‌اند وقتی که هواپیماهای جنگنده ترکیه برای نخستین بار بر فراز سرشان به غرش در آمدند هراسان پیام دادند که «جایی برای مخفی شدن ندارند».
درست لحظاتی بعد رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه اعلام کرد نظامیان کشورش به همراه شورشیان متحدشان در سوریه به تهاجمی علیه نیروهای کرد در شمال شرقی سوریه دست زده‌اند تا « از ایجاد دالان ترور در مرز جنوبی ترکیه جلوگیری کنند و صلح را در این منطقه برقرار کنند».
این حمله جنجالی در عمل با چراغ سبز رییس جمهور دونالد ترامپ شروع شد. ترامپ سه روز قبل اعلام کرده بود که سربازان آمریکایی حامی نیروهای تحت رهبری کردها از این منطقه بیرون می‌روند و مانع حمله ترکیه نخواهند شد.
رهبر ترکیه افزود: «عملیات چشمه صلح تهدیدات تروریستی علیه ترکیه را خنثی خواهد کرد و ایجاد منطقه امن و تسهیل بازگشت پناهندگان سوری به خانه و کاشانه‌شان را در پی خواهد داشت».
اما سازمان ملل به طور مکرر هشدار داده است که هر گونه عملیات نظامی در این منطقه باعث خواهد شد که زندگی ۱.۷ میلیون نفر ساکنان آن به طور جدی به خطر بیفتد به خصوص آن که ۷۰۰ هزار نفر از جمعیت این منطقه به امدادرسانی‌ها اتکا دارند.
چندین گروه حامی حقوق بشر نیز به ایندپندنت گفتند جنگ می‌تواند ۳۰۰ هزار نفر آواره به بار بیاورد و باعث بروز «فاجعه‌ی انسانی» شود.
در تل ابیض وقتی که در بعد از ظهر، نخستین موج حمله هوایی، حومه شهر را هدف قرار داد خانواده‌ها از طریق جاده‌ها رو به گریز گذاشتند. همین صحنه در ر‌أس‌العین در ۱۰۰ کیلومتری شرق این شهر نیز رخ داد.
سارا که از کردهای سوریه است و در تل ابیض زندگی می‌کند و به درخواست خودش هویت‌اش را اعلام نمی‌کنیم به ایندپندنت گفت کردها خیلی نگران هستند که به خاطر قومیت‌شان مورد حمله نیروهای ترکیه قرار گیرند.
او که صدای‌اش آشکارا می‌لرزید گفت: «ساکنان شهر خیلی ترسیده‌اند. همه مضطرب هستند. بچه‌ها گریه زاری می‌کنند و پدر و مادرها درمانده شده‌اند».
شهر در آماده‌باش کامل است. مردم می‌ترسند که مبادا دشمنان ترکیه‌ای دست به نسل‌کشی بزنند. وضع وحشتناکی است».
منابع غیرنظامی خبر داده‌اند در چند کیلومتر به سمت جنوب، خانواده‌ها به سوی روستاهای همسایه در حال فرار هستند تا دچار حملات نشوند.
یک خبرنگار محلی که از ترس به دردسر افتادن در خواست کرد نامش افشا نشود می‌گوید: «مردم از ساعت حدود ۱۰ صبح شروع کردند به ترک کردن خانه‌های‌شان و در میان شایعه‌های گوناگون به سوی روستاها گریختند. الان دارند تمامی نواحی مرزی را با توپ گلوله‌باران می‌کنند».
مردم و به خصوص شهروندان کرد نگران کارهای نیروهای شورشی سوریه هستند زیرا جنگ‌های قبلی را از یاد نبرده‌اند.»
شورشیان متحد ترکیه در شمال سوریه نیز برای فرونشاندن ترس‌ها کار چندانی نکردند و در روز چهارشنبه گفتند که به رزمندگان کرد سوریه در شمال شرق این کشور رحم نخواهند کرد چون انتخاب دیگری جز جنگ برای آن‌ها باقی نگذاشته‌اند.
ارتش ملی که نیروی شورشی اصلی مورد حمایت ترکیه است به رزمندگانش گفته است: با مشت آهنین بکوبیدشان و مزه‌ی جهنمی گلوله‌های‌تان را به آن‌ها بچشانید.
چندین گروه هوادار حقوق بشر به ایندپندنت گفتند که پارسال اطلاعات مستند چندین «حمله‌ی کورکورانه‌ی» ارتش ترکیه و گروه‌های مسلح متحد آن و به میزان کم‌تر نیروهای کرد را در شهرک‌های عفرین و اعزاز در شمال حلب ثبت کرده‌اند و طی این حملات ده‌ها شهروند کشته شدند.
تمام این گروه‌ها نگران هستند که مبادا چنین حملاتی تکرار شود.
طبق برآورد سازمان ملل و سازمان‌های امدادرسانی اگر جنگ ادامه داشته باشد ممکن است ۱۰۰ هزار تا ۳۰۰ هزار از خانه‌های‌شان فرار کنند. بسیاری از این افراد چندین بار طعم آوارگی چشیده‌اند و هم اکنون در شرایط وحشتناکی زندگی می‌کنند.
سارا کایالی محقق سوری دیده‌بان حقوق بشر به ایندپندنت گفت: «یکی از دغدغه‌های فوری ما بحران آوارگی است و هم‌اکنون تمامی اردوگاه‌ها دچار کمبود شدید اعتبار هستند».
کایالی افزود: «بعید است که ظرفیتی هم برای رسیدگی به کمبودها ایجاد شود».
سونیا خوش مدیر شاخه سوریه گروه نجات کودکان می‌گوید سازمان‌های امدادرسانی هنوز نتوانسته‌اند در اردوگاه‌های موجود زیرساخت‌هایی مثل شبکه‌ی لوله‌کشی آب ایجاد کنند ایجاد اردوگاه‌های جدید که جای خود دارد.
کودکان خارجی اهل ۴۰ کشور جهان و از جمله بریتانیا که ماه مارس گذشته از منطقه‌ی تحت اختیار داعش بیرون آمدند اکنون در اردوگاه‌های ویژه به سر می‌برند و نگرانی سونیا این است که این کودکان از همه آسیب‌پذیرتر باشند و تهاجم ترکیه آن قدر ادامه یابد که به این کودکان دست یابند.
سونیا می‌گوید: «شمار این کودکان بیش از ۹ هزار نفر است و از کشورهای‌شان می‌خواهیم تا دیر نشده آن‌ها را به کشورشان بازگردانند».
بدترین حالت آن است که این کودکان از دسترس ما خارج شوند. در آن صورت معلوم نیست بتوانیم به آن‌ها کمک برسانیم یا آن‌ها را به سلامت به کشورشان برگردانیم».
نگرانی دیگر خانم کایالی هم سابقه مناطق به اصطلاح امن در سوریه است. به خصوص آن که ترکیه به روشنی گفته است پناهندگان سوری درون خاک ترکیه را به دالان شمالی در سوریه «بازمی‌گرداند».
کایالی می‌گوید: «هر وقت که منطقه‌ی امن ایجاد شده است شاهد تخلفات زیادی در درون آن‌ها بوده‌ایم.تضمین ایمنی این شهروندان غیرممکن است و خیلی نگران‌کننده است که ترکیه در تکاپوی آن است تا به زور مردم را به این مناطق انتقال دهد».
آنجلیتا کاردا از شورای پناهندگان نروژ خواهان توقف فوری جنگ شد و می‌گوید: باید قدرت‌های بزرگ جهان به ما نشان دهند که به مذاکرات صلح تعهد دارند و برای حفاظت از غیرنظامیان این منطقه دنبال توافقی باشند.
او افزود: «مردم شمال شرق سوریه از قبل دچار بحران بوده‌اند آیا ایالات متحده یا ترکیه می‌خواهند بحران دیگری را هم به آن‌ها تحمیل کنند؟»
سارا در تل ابیض می‌گوید اکثر ۱۰ هزار ساکنان این شهر گریخته‌اند.
سارا در حالی که هواپیماها بر فراز شهر دور می‌زنند گفت: «جایی برای مخفی شدن نداریم. سنگری نداریم. خود من هم جایی ندارم که بروم».
این نوشته برگردان فارسی از مقالات منتشر شده دیگری است و منعکس کننده دیدگاه سردبیری روزنامه ایندیپندنت فارسی نمی باشد.
© The Independent
