«نمی‌توان اجازه داد که کشورها به فضا اسلحه بفرستند و یک قلمرو صلح‌آمیز را به «میدان جنگ سرد» بعدی تبدیل کنند.» رئیس اماراتی کمیته عالی سازمان ملل متحد با بیان این جمله‌ها تاکید کرد که «فضا باید به‌عنوان یک محیط صلح‌آمیز و مشارکتی حفظ شود.»
به گزارش نشنال نیوز، عمران شرف که تا سال ۲۰۲۳ ریاست کمیته استفاده صلح‌آمیز از فضا در سازمان ملل بر عهده دارد، بر اهمیت پیشگیری از بروز تنش‌های جنگ سرد بین ابرقدرت‌ها در فضا تاکید کرد.
او که ماموریت مریخ‌پیما را در آژانس فضایی اصلی امارات بر عهده داشته است، از کشورهایی که آزمایش تسلیحاتی در فضا انجام می‌دهند نامی نبرد. پیش از این مشخص شده است که روسیه، چین، هند و ایالات متحده همگی در سال‌های اخیر چنین تجربه‌ای داشته‌اند؛ به‌عنوان مثال روسیه در ماه نوامبر یک آزمایش ضدماهواره‌ای (ASAT) انجام داد که در آن یکی از ماهواره‌های خود را منهدم کرد و هزاران قطعه زباله فضایی ایجاد شد.
هفته گذشته، اولین گردهمایی سازمان ملل درباره استفاده صلح‌آمیز از فضا با رهبری جدید در وین برگزار شد. در آن جلسه، بسیاری از کارشناسان با ابراز نگرانی در مورد برگزاری مسابقه تسلیحاتی در فضا، بر لزوم جلوگیری از نظامی‌سازی فضا تاکید کردند.
در حالی که هدف کمیته استفاده صلح‌آمیز از فضا از زمان ایجاد در سال ۱۹۵۹، همواره حفظ صلح و آرامش در فضا بوده است، اکنون این کمیته نقش مهم‌تری را نسبت به گذشته ایفا می‌کند، زیرا کشورهای بیشتری به‌دنبال نظامی کردن آن عرصه‌اند.
پیشگیری از درگیری‌های احتمالی در آینده
عمران شرف به چالش‌های کمیته استفاده صلح‌آمیز از فضا در زمان درگیری‌های ژئوپلیتیکی اشاره کرد و گفت: «این کمیته در طول بیشترین تنش‌های جنگ سرد بین ابرقدرت‌ها نقش حیاتی ایفا کرده و نقش بسیار زیادی در حفظ پایداری فعالیت‌ها در فضا و جلوگیری از مسابقه تسلیحاتی در آن عرصه داشته است.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
او با اشاره به لزوم بی‌طرفی‌اش گفت: «در جایگاه ریاست این کمیته همواره لازم است که بی‌طرف باشم و مطمئن شوم که کشورهای عضو در همکاری با یکدیگر به سمت اهداف تعیین‌شده حرکت می‌کنند. بخشی از هدف ما، حفظ گفت‌وگو بین ملت‌ها، جلوگیری از مسابقه تسلیحاتی در فضا، حفظ ماهیت صلح‌آمیز فعالیت‌های فضایی در خدمت بشریت و ترویج همکاری بین کشورها در موضوع‌های استراتژیک و حساس مرتبط با فضا است.»
به گفته او، این کمیته اکنون ۱۰۰ عضو دارد که شامل کشورها و سازمان‌های بین‌المللی می‌شود. پیش‌نویس گزارشی برای نشست اعضا که از اول تا دهم ژوئن برگزار شد، نشان داد که بسیاری از هیئت‌ها دغدغه جلوگیری از مسابقه تسلیحاتی را دارند.
شرف همچنین گفت که اعضای کمیته استفاده صلح‌آمیز از فضا بر اهمیت مذاکره بین‌المللی با هدف ایجاد الزام‌‌های قانونی برای شفافیت و اعتمادسازی میان اعضا تاکید کردند و معتقد بودند که اقدام‌های غیرالزام‌آور به اندازه کافی خطر بروز یک مسابقه تسلیحاتی را کاهش نمی‌دهد.
نگرانی در مورد سلاح‌های ضدماهواره‌ای
درخواست‌هایی که برای شفافیت بیشتر در مورد فعالیت در فضا وجود دارد از آنجا نشات می‌گیرد که کشورهایی مانند روسیه، چین و هند تاکنون آزمایش‌های ضدماهواره‌ای انجام داده‌اند. کارشناسان با ابراز نگرانی در این مورد هشدار دادند که این فناوری می‌تواند در طول درگیری‌های مسلحانه مورد استفاده قرار گیرد و با ایجاد مقادیر خطرناکی از زباله‌های فضایی، فعالیت فضانوردان و سایر فضاپیماها را به خطر بیندازد.
علاوه بر روسیه، هند نیز در سال ۲۰۱۹ در عملیاتی دستور آزمایش ضدماهواره‌ای را صادر کرد که به ایجاد مقدار خطرناکی از زباله‌های فضایی منجر شد. چین نیز پیشتر در سال ۲۰۰۷ آزمایش مشابهی را انجام داده بود و ایالات متحده نیز مدت کوتاهی پس از آن به چنین کاری مبادرت کرد. اگرچه ایالات متحده به‌تازگی انجام آزمایش‌های ضدماهواره‌ای را ممنوع کرده است.
از موارد دیگری که نگرانی متخصصان را در زمینه نظامی کردن فضا به همراه داشته است، انجام حمله‌های سایبری و مختل کردن ارتباطات، داشتن ناوگان بزرگی از ماهواره‌های اطلاعاتی و نظارتی است.
از زمان تهاجم مسکو به کی‌یف در اواخر فوریه، تعدادی حمله سایبری به ماهواره‌هایی که بر فراز اوکراین قرار دارند انجام شده است. این اتفاق سبب شد اینترنت و خدمات ارتباطی آن کشور قطع و در نتیجه دسترسی مردم اوکراین به جهان سخت‌تر شود.
با این حال، عمران شرف با بیان این که کمیته استفاده صلح‌آمیز در فضا تاکنون با وجود درگیری‌های ژئوپلیتیکی در حفظ صلح در فضا موفق بوده است، گفت: «این کمیته در گذشته و حتی در حال حاضر، بدون توجه به چشم‌انداز یا موقعیت ژئوپلیتیکی کشورها در سطح جهان، موفق شده است وضعیت صلح‌آمیز را حفظ کند. ما معتقدیم که باید با همکاری مشترک در مورد مسائل گوناگون به اجماع برسیم. هرچند بدیهی است که گاهی اوقات و به‌خصوص در شرایط کنونی، با توجه به چالش‌های مختلفی که در سطح جهانی در حال وقوع است، فراهم کردن صلح آسان نیست.»
از موضوع‌های مهم دیگری که از سوی هیئت‌های حاضر در جلسه کمیته استفاده صلح‌آمیز از فضا مطرح شد می‌توان به اکتشاف و نوآوری در فضا، برنامه فضایی ۲۰۳۰، فضا و تغییرات آب‌وهوایی، فضا و توسعه پایدار و همچنین مزایای فرعی استفاده از فناوری فضایی اشاره کرد.
