دولت آمریکا اعلام کرد که با وجود اسکان ۷۰ هزار افغانستانی در آمریکا پس از سقوط دولت جمهوری در افغانستان، افغانستانی‌های باقی‌مانده در این کشور حدود ۴۶ هزار درخواست دیگر برای صدور ویزای بشردوستانه آمریکا و انتقال به ایالات متحده به نهادهای مهاجرتی آمریکا فرستاده‌اند؛ اما این نهادها ۹۰ درصد درخواست‌های بررسی‌شده را رد کرده‌اند.

یکی از این درخواست‌ها مربوط به برادر ذاکر حسین است. به گزارش شبکه خبری سی‌بی‌اس آمریکا، ذاکر حسین که سال‌های زیادی به عنوان مترجم با نیروهای آمریکایی کار کرد و همکاری‌اش در خنثی سازی مین‌های دست‌ساز طالبان علیه نیروهای آمریکایی باعث شد شهروندی آمریکا به او داده شود، برادرش را که زمانی در ارگ ریاست‌جمهوری افغانستان کار می‌کرد و از اقلیت آسیب‌پذیر هزاره است، برای دریافت ویزای بشر دوستانه آمریکا معرفی کرد؛ اما با وجود ارائه شواهد مستند و تایید در خطر بودن جان برادر ذاکر حسین، مقام‌های اداره مهاجرت آمریکا از صدور ویزای بشردوستانه برای او خودداری کردند.

 ذاکر حسین می‌گوید که او بارها به نهادهای مهاجرتی آمریکا توضیح داده که برادرش به دلیل سال‌ها کار برای دولت موردحمایت آمریکا با تهدید مستقیم طالبان مواجه است؛ اما با تمام این احوال، برای برادر ذاکر حسین ویزای بشردوستانه صادر نشد. برنامه خدمات شهروندی و مهاجرتی آمریکا شواهدی را که ذاکر حسین ارائه‌ کرده، کافی ندانسته است و تنها در وضعیتی ویزای بشردوستانه صادر می‌کند که برای این نهاد مسجل شود که فرد مستقیما در خطر است.

پس از سلطه طالبان بر افغانستان در اواسط اوت ۲۰۲۱، آمریکا و متحدانش حدود ۱۲۴ هزار شهروند افغانستان و دیگر کشورها را از این کشور خارج کردند. بر اساس برنامه اسکان افغان‌های آسیب‌پذیر، بیش از ۷۰ هزار افغانستانی در آمریکا اسکان داده شدند. با این حال به دلیل هرج مرج روزهای اول سقوط افغانستان، تعداد زیادی از افرادی که زندگی آنان زیر سیطره طالبان در خطر است، همچنان در این افغانستان باقی مانده‌اند.

پس از آن بود که دولت آمریکا طرح آزادی مشروط را پی گرفت که به دولت این کشور اجازه می‌داد افغانستانی‌های آسیب‌پذیر را بدون صدور ویزا به آمریکا انتقال دهد. از آن زمان، حدود ۴۶ هزار درخواست خروج از افغانستان به نهاد خدمات شهروندی و مهاجرت آمریکا فرستاده شد؛ اما این نهاد ۹۰ درصد درخواست‌های بررسی‌شده را دوباره رد کرد.

تا ماه ژوئن، از میان نزدیک به پنج هزار درخواست بررسی‌شده، تنها ۲۹۷ درخواست تایید و چهار هزار و ۲۴۶ درخواست رد شد. بنا بر اعلام خدمات شهروندی و مهاجرت آمریکا، ده‌ها هزار درخواست دیگر نیز به احتمال زیاد رد خواهد شد.

 محمد که در صحبت با شبکه سی‌بی‌اس، نام خانوادگی خود را مخفی می‌کند، می‌گوید که در ماه‌های گذشته مخفیانه زندگی کرده است؛ زیرا طالبان به سابقه او که در کاخ ریاست‌جمهوری افغانستان به عنوان معمار و نقاش کار می‌کرد دسترسی پیدا کرده‌اند؛ اما خدمات اداره شهروندی و مهاجرت آمریکا درخواست او را رد کرده است و محمد می‌گوید که حالا احساس می‌کند مانند مرده‌ای است که نفس می‌کشد؛ زیرا در وضعیتی که نه نانی برای خوردن دارد و نه از ترس طالبان امکان کار کردن دارد، رد درخواست او کمتر از مرگ نیست.

 افغانستانی‌ها می‌گویند در حالی که آمریکا از سال ۱۹۵۲ برای اسکان مردم آسیب‌پذیر در کشورهای مختلف مانند مجارستان، ویتنام، کوبا، اوکراین و غیره از برنامه آزادی مشروط استفاده کرد، برای افغانستانی‌های آسیب‌پذیر محدودیت‌های بیشتر گذاشته است. با اینکه وزارت امنیت داخلی آمریکا اعلام کرد برای افغانستانی‌ها هم زمینه استفاده از آزادی مشروط وجود دارد، این نهاد سالانه تنها حدود دو هزار درخواست آزادی مشروط را بررسی می‌کند، نه ده‌ها هزار مورد که اکنون افغانستانی‌ها فرستاده‌اند.

وزارت امنیت داخل آمریکا می‌افزاید که حدود ۷۰ درصد درخواست‌کنندگان افغانستانی استفاده از برنامه آزادی مشروط در داخل افغانستان زندگی می‌کنند؛ جایی که آمریکا به دلیل نداشتن سفارتخانه و خدمات کنسولی، امکان مصاحبه با متقاضیان را ندارد. افغان‌هایی که درخواست آزادی مشروط داده‌اند، باید به کشور سومی بروند تا به روند برنامه آزادی مشروط وارد شوند. اما مدافعان طرح اعطای آزادی مشروط به افغانستانی‌ها معتقدند که دولت آمریکا می‌تواند از طریق مصاحبه از راه دور هم کارهای خود را پیش ببرد.

 کریس پردی، کهنه‌سرباز جنگ عراق که در حال حاضر یک نهاد دادخواهی برای حقوق بشری در آمریکا را رهبری می‌کند، می‌گوید او همین حالا نزدیک به ۱۰۰ نفر را می‌شناسد که حاضرند از افغانستانی‌ها حمایت کنند. او می‌افزاید: «آمریکا سال گذشته برای بررسی ده‌ها هزار پرونده مهاجرتی آماده نبود، اما در طول یک سال، می‌توانست ظرفیت خود در این زمینه را بالا ببرد؛ چنانچه در مورد اوکراین این کار صورت گرفت.»

 دو ماه پس از شروع جنگ اوکراین، دولت بایدن طرح اتحاد برای اوکراین را اجرایی کرد که بر اساس آن، آمریکا پناهندگان اوکراینی را می‌پذیرفت. بر خلاف برنامه مهاجرتی آمریکا برای افغانستانی‌ها که سال‌ها طول می‌کشد، طرح اوکراینی‌ها ظرف چند روز تا چند هفته انجام شد. آمریکا در مدت سه ماه، برای ۳۷ هزار اوکراینی مجوز ورود به آمریکا صادر کرد که از این تعداد، ۱۱ هزار نفر به خاک آمریکا وارد شده‌اند.

کریش اومارا ویگناراجا، رئیس اداره مهاجرت و پناهندگی لوتری، می‌گوید رسیدگی به یک گروه که شواهد بسیار کمی از در خطر بودن ارائه می‌دهند، در حالی که برای گروه دیگر (افغان‌ها) این طرح نیازمند مدارک و شواهد زیاد است، نوعی بی‌عدالتی محسوب می‌شود.

یک مقام در وزارت امنیت داخلی آمریکا به شرط حفظ نامش، گفت که دلیل این تفاوت، شرایط و وضعیت متفاوت جمعیت‌های موردنظر است.

آنجلو فرناندز، سخنگوی وزارت امنیت داخلی آمریکا، می‌گوید که دولت این کشور هم به اوکراینی‌ها و هم به افغانستانی‌های درخطر کمک می‌کند و این روند همچنان ادامه دارد. با این حال هنوز هزاران افغانستانی در داخل این کشور و نیز در کشورهای سوم هستند که دورنمای انتقالشان به آمریکا روشن نیست و حتی به آن‌ها گفته نشده است که آیا روزی به آمریکا منتقل خواهند شد یا خیر.