سرزمین فلسطین با وجود مساحت اندک آن، همیشه در سیاست بین­‌المللی نقشی بزرگ و تاثیرگذار داشته و مسئله فلسطین به دلیل همسو بودن منافع اسرائیل با منافع آمریکا در خاورمیانه، در سیاست خارجی آمریکا همواره جایگاه ویژه‌­ای داشته است.

هرچند فلسطینی‌­ها در دوران مبارزات خود علیه اشغالگری و شهرک­‌سازی اسرائیل، هیچ‌وقت یک میانجی بی‌­طرف نداشته‌اند و آمریکا هم هیچ‌گاه میانجی بی‌طرفی در مسئله فلسطین نبوده، در حال حاضر آمریکا نقش خود به عنوان میانجی را به فراموشی سپرده است و به آن تمایلی هم نشان نمی­‌دهد.

از سوی دیگر جنب‌وجوشی که در منطقه درباره مسئله فلسطین وجود داشت، اکنون فروکش کرده و فلسطین بیشتر از همیشه به انزوا رفته و از یاد همسایگان و متحدان بین­‌المللی‌­اش رفته است.

بر اساس همه­‌پرسی­‌هایی که «مرکز عربی برای تحقیقات و مطالعات سیاسی» و «مرکز فلسطین برای مطالعات سیاسی» در سال ۲۰۱۹ انجام دادند، فلسطینی­‌ها از دخالت‌های آمریکا و سایر قدرت­‌های بین‌­المللی و منطقه­‌ای در سرنوشت­ خود به شکل فزاینده­‌ای نگران‌اند.

نتایج این همه­‌پرسی­‌های نشان داد که ۸۱ درصد فلسطینی­‌ها از اسرائیل و ۱۳ درصد از آمریکا، احساس خطر می­‌کنند و خود را از سمت این دو کشور در معرض تهدید می­‌بینند.

همچنین در پاسخ به این پرسش که کدام کشور بزرگ­‌ترین تهدید برای امنیت جهان عرب به شمار می‌­رود، ۳۸.۳ درصد از اعراب ساکن کشورهای عربی شرقی از جمله فلسطینی­‌ها، آمریکا و ۳۵.۸ درصد اسرائیل را بزرگ‌­ترین تهدید برای امنیت جهان عرب دانسته‌اند.

همچنین بر اساس این همه‌­پرسی­‌ها، فلسطینی­‌ها بر این باورند که مسئول اصلی ناامنی و بی‌­ثباتی در منطقه ایالات متحده آمریکا است و اسرائیل بخشی از هیمنه آمریکا در منطقه به شمار می­‌رود و تهدیدی مستقل محسوب نمی­‌شود.

از سوی دیگر، همه‌­پرسی­‌های مزبور نشان می‌دهند که ۱۳.۳ درصد از اعراب در شرق جهان عرب، پس از آمریکا و اسرائیل، جمهوری اسلامی ایران را سومین منشا تهدید امنیتی در منطقه می‌­دانند.

این در حالی است که اعراب و فلسطینی‌­ها در ناامنی و بی‌ثباتی منطقه برای روسیه نقشی قائل نیستند و تنها یک درصد از آن‌­ها روسیه را به عنوان یک تهدید امنیتی در منطقه قلمداد کرده‌اند.

به نظر می‌رسد نقشی که اتحاد جماهیر شوروی در پشتیبانی از جنبش‌­های ضدامپریالیستی و ضدآمریکایی در جهان عرب بازی کرد، بر دیدگاه اعراب و فلسطین‌­ها درباره روسیه، تاثیرگذار بوده باشد.

البته ممکن است ناامیدی روزافزون فلسطینی‌­ها از وضعیت کنونی و خشونت فزاینده­ای که دولت اشغالگر اسرائیل بر آن­‌ها اعمال می­‌کند، به علاوه سکوت ادامه‌دار جامعه بین­‌المللی، افکارعمومی فلسطین و جهان را به‌تدریج در جهت مخالفت با غرب تغییر دهد. به‌گونه‌ای که هر جا مخالفتی علیه غرب صورت بگیرد، افکارعمومی از آن پشتیبانی کند.

نمونه این تغییر در جنگ اوکراین مشاهده شد. پس از حمله روسیه به اوکراین، جامعه بین‌­المللی از مقاومت اوکراینی­‌ها پشتیبانی و هم‌زمان مقاومت فلسطینی‌ها را محکوم کرد. دورویی و سیاست دوگانه آشکار جامعه بین‌المللی، افکارعمومی فلسطینی­‌ها را سخت رنجاند و در نتیجه آن، امروز ۴۰ درصد فلسطینی‌­ها اوکراین را ملامت می‌کنند و آن را مسئول پدید آمدن این بحران می‌­دانند.

مداخلات در امور فلسطین که در بالا به آن اشاره کردیم، در سال­‌های آینده ابعاد گوناگونی خواهد یافت. در حال حاضر، دولت ایالات متحده آمریکا که با چالش­‌ها و اختلاف‌­های درونی مواجه است، بی‌میلی خود به مداخله در مسئله فلسطین در کوتاه‌مدت را ابراز کرده است.

در عین حال،  {آمریکا} از مداخله در فرایند متوقف‌ شده صلح هم دست برداشته است و از محکوم کردن اقدام نظامی، امنیتی و سیاسی اسرائیل که به تغییر حقایق در زمین و زیر پا گذاشتن حقوق بشر منجر می­‌شود، امتناع می‌کند.

برای مثال، موضع آمریکا در قبال کشته شدن شیرین ابوعاقله، خبرنگار آمریکایی فلسطینی‌تبار، بسیار ضعیف بود و با حجم این جنایت سازگاری نداشت. به همین ترتیب آوارگی گسترده فلسطینی­‌ها از روستاهای خود در استان خلیل در کرانه باختری رود اردن، باعث نشد در آمریکا آب از آب تکان بخورد.

گذشته از آن، تغییرهایی که در دوره ترامپ در رابطه با فلسطین ایجاد شد، مانند انتقال سفارت آمریکا از تل‌­آویو به قدس، در دولت بایدن نیز کماکان ادامه دارد. مهم­‌تر از همه، برخی ایالت‌های آمریکا، هرگونه فعالیت در راستای پشتیبانی از فلسطین را جرم تلقی می­‌کنند تا به این وسیله از محکومیت احتمالی اقدام‌های خشونت‌آمیز اسرائیل در آینده جلوگیری­ کنند.

واقعیت­‌های یاد شده زمینه را برای مداخله سایر طرف­‌های ذی‌نفع در مسئله فلسطین، مانند جمهوری اسلامی ایران و امارات متحده عربی فراهم می­‌کند و افکار عمومی را در جهت پشتیبانی از «جنبش حماس» سوق می­‌دهد.

جنبش حماس امروز در سرزمین­‌های فلسطینی به طور عام و در غزه به شکل خاص، پشتیبانی مردمی عظیمی دارد. این پشتیبانی همیشه در پی حملات و تجاوزهای اسرائیل، افزایش می‌­یابد. چنانچه موشک‌پراکنی حماس به خاک اسرائیل در مه ۲۰۲۱ در پاسخ به اقدام‌های خشونت­‌بار اسرائیل در قدس، با استقبال و پشتیبانی قابل‌توجه مردم فلسطین مواجه شد.

در واقع، ناامیدی از رسیدن به راه‌حل مسالمت­‌آمیز فضایی را به وجود آورده است که اکنون مردم گروه­‌های مسلح مقاومت و در راس آن­‌ها جنبش حماس را تنها سازمان­‌های مبارز و مشروع در صحنه سیاست فلسطین می‌دانند.

این­ نقطه عطفی در تاریخ مبارزات مردم فلسطین است که همگان باید آن را درک کنند و در نظر بگیرند و بدانند که وضعیت فعلی که در پی توافق‌های اسلو در ۱۹۹۳ و در تحت نظارت و سرپرستی آمریکا به وجود آمده است، دیر یا زود فرو خواهد ریخت و قدرت­‌های فعال و تاثیرگذار در منطقه در آینده نزدیک، روند مداخلات خود را سرعت خواهند بخشید و از مسئله فلسطین هم­چون ابزاری برای افزایش قدرت و نفوذ خود بهره‌برداری خواهند کرد.

اگر جامعه بین‌­المللی و در راس آن ایالات متحده آمریکا همین حالا برای رفع ظلم و اشغال از مردم فلسطین، صادقانه و جدی تلاش نکند و در جهت یافتن راه‌حلی صلح‌آمیز برای این مسئله گام برندارد، در آینده، شرایط در فلسطین و منطقه دشوارتر، پیچیده‌­تر و ملتهب‌­تر خواهد شد و یافتن یک راه‌حل عادلانه برای پایان دادن به منازعه فلسطین و اسرائیل مشکل‌­تر و دست‌نیافتنی‌­تر خواهد شد.