شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی در سخنرانی خود در نشست مشترک ۹ کشور عربی با جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، به تهدیدهای منطقه‌ای جمهوری اسلامی پرداخت و این کشور را به رعایت حسن همجواری فراخواند.

او گفت:« از ایران می‌خواهیم با کشورهای منطقه همکاری کند و در امور آنها دخالت نکند.»

ولیعهد عربستان سعودی همچنین با اشاره به درگیری‌های موجود در منطقه گفت: « حمایت ما از راه حل سیاسی در یمن و ثبات منطقه نیازمند راه حل‌های سیاسی در سوریه و لیبی است.»

شاهزاده محمد بن سلمان همچنین گفت: « اقتصاد جهانی با ثبات قیمت انرژی مرتبط است و اتخاذ سیاست های غیرواقعی در مورد منابع انرژی منجر به تورم می شود.»

او افزود:« باید به سرمایه‌گذاری در انرژی‌های پاک ادامه دهیم. عربستان پیش از این افزایش ظرفیت تولید خود را به ۱۳ میلیون بشکه اعلام کرده بود و پس از آن دیگر قادر به افزایش تولید نخواهد بود.»

جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، نیز در نشست مشترک با رهبران ۹ کشور عربی در جده به طور مشخص به تهدیدهای جمهوری اسلامی و به‌ویژه پرونده هسته‌ای این کشور پرداخت و گفت: «دیپلماسی را دنبال می‌کنیم، اما اجازه دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را نمی‌دهیم.»

رئیس جمهوری آمریکا افزود: «فعالیت های ایران خاورمیانه را بی ثبات می کند و ما مصمم به مقابله با تهدیدات تروریستی در منطقه هستیم و از متحدان خود در منطقه برای مقابله با تروریسم حمایت خواهیم کرد.»

او گفت: « اجازه نخواهیم داد آزادی کشتیرانی دریایی در خاورمیانه به خطر بیفتد، زیرا جریان آزاد تجارت در منطقه برای اقتصاد جهانی حیاتی است و تلاش هیچ کشوری برای کنترل کشور دیگری را تحمل نخواهیم کرد.»

جو بایدن همچنین بر باقی ماندن آمریکا در منطقه تاکید کرد و افزود:« ایالات متحده به عنوان یک شریک فعال در خاورمیانه باقی خواهد ماند. ما در منطقه کار خواهیم کرد و روابط اقتصادی پایدار برقرار خواهیم کرد.»

او گفت: «ما در مقابل روسیه، چین و ایران پا پس نمی‌کشیم.»

رئیس جمهوری آمریکا با اشاره به این که وقتی کشورها به نظم جهانی پایبند باشند وضعیت بهتر پیش می‌رود، ادامه داد: «با کشورهای منطقه همکاری می‌کنیم تا امنیت دریایی تامین شود. یک نیروی ویژه برای تامین امنیت دریایی در نظر گرفته شده است. در کنار آن، راه‌های دیگر را هم در نظر داریم که با تهدیدهای هوایی علیه ثبات منطقه مقابله کنیم.»

او با تاکید بر یکپارچگی کشورها تاکید کرد و گفت: «به قهوه قهریه برای تغییر دادن مرز کشورها دست رد می‌زنیم» 

بایدن افزود: «نظام جهانی به این معنی نیست که همه ما باید درباره تمام موضوعات توافق نظر داشته باشیم اما به این معنی است که در برابر اتفاق‌های مهمی که می‌افتد مسئولیت‌پذیر باشیم. برای مثال در زمینه امنیت غذایی که در شرایط کنونی دچار چالش شده است نیاز به همکاری مشترک داریم و ایالات متحده در این زمینه بیش از یک میلیارد دلار هزینه می‌کند. همچنین در زمینه انرژی متعهد شدیم که عرضه کافی وجود داشته باشد تا کشورها با مشکل مواجه نشوند. در زمینه تغییرات اقلیمی نیز تعهد شده است که صدها میلیارد دلار هزینه شود و همه با هم باید برای تقویت زیرساخت‌ها همکاری کنیم.»

او در ادامه با اشاره به آتش‌بس یمن گفت: «هر جایی که بتوانیم به کاهش تنش‌ها کمک می کنیم. در یمن با همکاری دیگران آتش‌بس رقم زدیم که وارد پانزدهمین هفته شده است و لازم است از کشورهایی که در این زمینه همکاری کردند به دلیل ماه‌ها دیپلماسی تشکر کنیم.»
بایدن خطاب به سران ۹ کشور عربی حاضر در این نشست تاکید کرد: «با شما علیه تهدیدهای ایران همکاری می‌کنیم و به دنبال دیپلماسی برای محدود کردن فعالیت هسته‌ای ایران هستیم. ایالات متحده اجازه نخواهد داد که ایران به سلاح هسته‌ای دست یابد.»

بایدن افزود: «ما به استقلال کشورها در تصمیم‌گیری احترام می‌گذاریم. ارتباط و مشارکت از موضوعات مهمی است که در این نشست درباره آن صحبت می‌شود. ایالات متحده به حقوق بشر و ارزش‌های منشور سازمان ملل پایبند است، ارزش قائل شدن برای چنین ارزش‌هایی در ذات ماست.»

رئیس‌جمهوری آمریکا پس از آن به اهمیت نقش مردم در پیشبرد امور کشورها اشاره کرد و افزود: «باور داریم که آینده از آن کشورهایی است که از توانایی‌های مردمشان بیشترین بهره را بگیرند و در این میان نقش زنان بسیار مهم است. شهروندان باید اجازه داشته باشند که بدون ترس، از رهبرانشان انتقاد کنند، مردم باید بتوانند آزادانه عقایدشان را بیان کنند و واهمه‌ای از عواقب آن نداشته باشند. همچنین سازمان‌هایی که شفاف عمل می‌کنند و به حاکمیت قانون احترام می‌گذارند بهترین راه برای ترویج دموکراسی و برقراری عدالتند. باید این را بدانیم که قدرت کشورها از مشارکت مردم حاصل می‌شود.»

جو بایدن در پایان گفته‌هایش در جمع سران کشورهای عربی با تاکید بر این که «ما متحدیم به این که شراکتمان را با شما تقویت کنیم» گفت: «ما قرار نیست جایی برویم، همین جا خواهیم بود. از سال‌ها همکاری شما با ایالات متحده تشکر می‌کنم و می‌دانم که با همکاری مشترک می‌توانیم به نتایج درخشانی برسیم.»

در این نشست، سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، رهبران عراق، مصر و اردن و نیز رئیس‌جمهوری آمریکا شرکت دارند.

قرار است در پایان این نشست، بیانیه مشترکی منتشر شود.

در این نشست دیگر رهبران هشت کشور عربی، دیدگاه‌های خود به ویژه درباره مسائل منطقه‌ای، مبارزه با تروریسم و مبارزه با تغییرات اقلیمی مطرح کردند.

امیر قطر: لازم است راه‌حلی عادلانه و پایدار برای فلسطین پیدا شود

در نشست شورای همکاری خلیج فارس همچنین شیخ تمیم بن احمد آل ثانی، امیر قطر با اشاره به موضوع فلسطین تاکید کرد: «حل مخاطرات پیش روی خاورمیانه مستلزم یافتن راه حلی عادلانه و پایدار برای مسئله فلسطین است. درباره فلسطین لازم است که طبق قطعنامه‌های بین‌المللی عمل شود و باید به مرزهای تعیین شده در سال ۱۹۶۷ بازگشت اما می‌بینیم که اسرائیل دست رد به تافق‌های صلحی که امضا شده است می‌زند.»

او تاکید کرد: « کشورهای عرب نباید در این زمینه کوتاه بیایند. نباید مذاکره فقط برای مذاکره انجام شود و خودمان را گول بزنیم که یک پروسه صلح در جریان است.»

امیر قطر در عین حال نسبت به آتش‌بس یمن و عربستان ابراز خرسندی کرد. او اظهار امیدواری کرد که این آتش‌بس موقت دو کشور به یک نتیجه پایدار بینجامد.

شیخ تمیم آل ثانی در ادامه گفته‌هایش افزود: «یکی از اقداماتی که در کشورها لازم است دنبال شود محدود کردن ابزار خشونت در دست دولت‌ها است. لازم است نمایندگی تمام جناح‌های سیاسی مد نظر قرار بگیرد.»

او در عین حال به سوریه اشاره کرد و گفت: «ادامه بی عدالتی که مردم سوریه با آن مواجهند قابل قبول نیست و لازم است خواسته های مشروع مردم سوریه محقق شود.»

نخست‌وزیر عراق: به همکاری منطقه‌ای برای مبارزه با تروریسم نیاز داریم

مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق سخنران دیگر نشست سران کشورهای عربی در عربستان بود. او با اظهار امیدواری نسبت به این که مردم عراق با کمک همسایگان بتوانند زندگی عزتمندی داشته باشند، گفت: «توانستیم با کمک شرکایمان بر داعش پیروز شویم و همچنان به مبارزه با تروریسم ادامه می‌دهیم. در این راه نیاز به کمک‌های بین‌المللی داریم تا از طریق اشتراک اطلاعات و تخصص بتوانیم تروریسم را از بین ببریم.»

او افزود: «خاورمیانه به شکل ملموسی در اثر تغییرات اقلیمی و بحران آب آسیب دیده است و همه‌گیری کووید – ۱۹ نیز کشورهای منطقه را بیش از پیش آسیب‌پذیر کرده است. در چنین شرایطی نیازمند همکاری‌های گسترده برای غلبه بر چالش‌ها هستیم.»

مصطفی الکاظمی تاکید کرد: «سیستم دموکراتیک در عراق بعد از چند دهه دیکتاتوری در حال پیشرفت است. معتقدیم با وجود این که چالش‌هایی وجود دارد اما باید ارزش‌های دموکراتیک را حفظ کرد. در این زمینه در حال تلاش هستیم و نیروهای نظامی ما بعد از خروج داعش در حال توسعه است.»

او به توافق‌های منطقه‌ای برای غلبه بر مشکلات اشاره کرد و افزود: «نشست‌های مشترک با اردن، مصر و عربستان سعودی و همچنین همکاری با دیگر کشورهای منطقه منجر به این شد که برای حل مشکلات برنامه داشته باشیم، به عنوان مثال کنفرانس بغداد اتفاق مهمی در این زمینه بود و توافق‌هایی برای اتصال شبکه برق بین عربستان سعودی و کشورهای خلیج فارس حاصل شد.»

نخست‌وزیر عراق نیز به مساله فلسطین اشاره کرد و افزود: «لازم است که راه‌حلی منصفانه و عادلانه برای مساله فلسطین پیدا شود خشونت علیه مردم فلسطین متوقف شود.عراق معتقد است که راه حل این مساله باید از طریق توافق بین‌المللی به دست بیاید.
الکاظمی، پیشنهاد ایجاد بانک توسعه و ادغام خاورمیانه را مطرح کرد و در پایان ضمن آرزوی بازگشت ثبات به سوریه اعلام کرد که عراق حامی آتش‌بس در یمن است. 

پس از او، شیخ مشعل الاحمد الجابر، ولیعهد کویت، سخنران دیگر نشست سران کشورهای عربی در جده بود. 

او با تاکید بر اینکه اوضاع منطقه مستلزم هماهنگی و مشورت بیشتر است، گفت: «در بحران اوکراین و روسیه، ما بر مواضع خود بر اساس قوانین بین‌المللی که مستلزم احترام به حاکمیت کشورها است، تاکید می‌کنیم.»

رهبران امارات متحده عربی، اردن، بحرین و مصر هم در این نشست در سخنان خود بر ضرورت برخورد با تروریسم و تلاش برای حفظ ثبات و امنیت منطقه تاکید کردند.