زمانی که ژرژ پمپیدو نخست‌وزیر فرانسه پاریس را به مقصد تهران ترک کرد انتظار نداشت در بازگشت شهر را ازدست‌رفته و نیمه اشغال تحویل بگیرد.
پاریس در ماه می ۱۹۶۸ تمام آن چیزی بود که جوان‌های خشمگین در رؤیا می‌دیدند. از خیابان‌های سنگربندی شده و مشت‌های گره‌کرده گرفته تا خواندن سرودهای انقلابی در کنار خودروهای مشتعل.
دنیل کوهن بندیت، رهبر دانشجویان معترض معروف به دنیل سرخ بود. ۵۰ سال بعدازآن روزها او و دوستانش در شبکه‌های اجتماعی خبرهای اعتراضات خیابانی را دنبال می‌کنند. جوانانی که می‌رقصند و آواز می‌خوانند و در میان گاز اشک‌آور روی آسفالت از هم بوسه می‌گیرند.
لشیا ایوانس ۲۸ ساله در اعتراضات ضد نژادپرستی در آمریکا/ Jonathan Bachman
اعتراضات خیابانی را به‌طور عام در دو گروه می‌توان جای داد. آن‌ها که برخاسته از تشکیلات دانشجویی، احزاب سیاسی و سندیکاهای کارگری هستند و گروهی دیگر که سازمان‌دهی مشخصی ندارند و به‌صورت توده عظیم معترض در مکان‌های عمومی تجمع می‌کنند.
جنبش‌ها و احزاب چپ از بدو شکل‌گیری همواره روی خیابان و اماکن عمومی به‌عنوان محلی برای عرض‌اندام حساب ویژه‌ای بازکرده بودند. نمایش قدرت با به خیابان کشاندن هواداران به‌نوعی برای آن‌ها که از صندوق‌های رأی محروم بودند تلاش برای خودنمایی سیاسی و به بازی گرفته شدن در بازی قدرت بود.
در کنار برابری خواهان سوسیالیست، آزادی خواهان فرانسوی و آنارشیست‌ها در سویه دیگر ماجرا باهدف مشترک و خواستگاه متفاوت از خیابان به‌عنوان تریبون اعتراض استفاده می‌کردند.
نوع فرانسوی تظاهرات خیابانی با رویه آنارشیستی و رنگ و بوی رمانتیک را در جنبش‌های غیرمتمرکز جوانان در سراسر دنیا می‌توان یافت. تصویر دخترانی که در برابر پلیس سرتاپا مسلح، زیبا و استوار ایستاده‌اند.
راهپیمایی سکوت در تهران تا معترضان رقصان در خیابان‌های بیروت
یکی از دانشجویان حاضر در اعتراضات خیابانی سال ۸۸ در ایران اعتقاد دارد این تصاویر واقعیت تلخ پشت این اعتراضات را مخدوش می‌کند.
اولگا میسیک ۱۷ ساله در اعتراضات خیابانی روسیه/Alexei Abanin
«وقتی پلیس با اسلحه به سمت شما نشانه رفته باشد هیچ‌کس فرصت ژست شاعرانه گرفتن جلوی دوربین را ندارد. از مرگ ندا آقا سلطان تنها چند تصویر مات و یک فیلم کوتاه با دوربین موبایل گرفته‌شده داریم اما از دختر قرمز پوش در اعتراضات پارک گزی استانبول صدها تصویر با دوربین‌های حرفه‌ای از زوایای متفاوت می‌بینیم. می‌گویند معترضان هنگ‌کنگی و نظم‌شان را ببینید. اما کسی نمی‌گوید که امنیت آن‌ها به خاطر حضور صدها خبرنگار تضمین‌شده است اما در مبارزه واقعی ما و پلیس تادندان مسلح در خیابان تنها بودیم و آن‌ها واقعاً به ما شلیک می‌کردند».
مبارزات در قرن بیستم اغلب مسلحانه بود و حتی احزاب مخالف به‌صورت رسمی شاخه نظامی نیز داشتند. مبارزه امری جدی، قهرمانانه، خطرناک و قابل‌تحسین بود.
Rich Lam/بوسه در ونکوور کانادا ناآرامی‌های بعد از بازی هاکی
در قرن بیستم عمده مبارزات علیه نژادپرستی، حقوق زنان، استقلال‌خواهی بود. ارتش‌های آزادی‌بخش در آفریقا، آسیا و آمریکای جنوبی الهام‌بخش جوانان آمریکای شمالی و اروپا بودند اما واقعیت این بود که اگرچه احساس همدلی عمیقی بین آن‌ها وجود داشت اما تفاوت برخورد پلیس با معترضان در خیابان‌های پاریس و نیویورک، با السالوادور و تهران یکی نبود.
یک دانشجوی عرب که در میدان التحریر مصر حاضر بود اعتقاد دارد رسانه‌ها در رمانتیک کردن فضا و پاریسی کردن مبارزات در لبنان دامن می‌زنند بدون اینکه اصل ماجرا را بازگو کنند.
«دوستان آلمانی برای من ویدیوهای رقص و آواز در بیروت را می‌فرستند و به شوخی می‌گویند بروید از لبنانی‌ها تظاهرات خیابانی را یاد بگیرید. همین حالا که ما اینجا هستیم تقریباً در تمام دنیای عرب به‌نوعی مردم با دولت درگیر هستند. در عراق، سوریه، لیبی و یمن مردم امنیت جانی ندارند؛ اما روی دوربین‌ها چرخیده طرف بیروت. چون آواز می‌خوانند و می‌رقصند. ای‌کاش ما هم در میدان التحریر به‌جای مردن وقت آواز خواندن داشتیم».
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
اوضاع در لبنان همیشه به این منوال نبوده است. پس از جنگ‌های داخلی سوریه نفوذ امنیتی و نظامی این کشور بر سوریه از بین رفت و ارتش در این کشور عملاً قدرت چندانی ندارند. بی‌ثباتی سیاسی و ماه‌های پی‌درپی سر کردن بدون دولت و نخست‌وزیر، منازعات سیاسی بی‌پایان و ۱۵ سال جنگ داخلی ویرانگر در کنار همسایگی با اسراییل باعث شده در حال حاضر چندان اراده و توانی برای سرکوب اعتراضات خیابانی وجود نداشته باشد. این کشور کوچک و ثروتمند که در بین عرب‌ها به مهمانی گرفتن و شیک بودن مردمش معروف است در این مورد خاص از مزایای نداشتن دولت قدرتمند بهره‌مند شده است اما به این معنی نیست که پلیس قائله را باخته و شهر را به معترضان واگذار کرده است. خشونت، سرکوب و درگیری با مردم در بیروت ادامه دارد و نیروهای نظامی تلاش می‌کنند تا به هر قیمتی شهر را آرام کنند.
به نام آهن و گندم
تاریخچه تظاهرات خیابانی در ایران در دوره‌های مختلف نشانه‌هایی از مدل‌های فرانسوی داشته اما بیشتر از همه تحت تأثیر انقلاب‌های کارگری دهقانی و مبارزات آمریکای جنوبی بوده است. زمان، نوع و مدت حضور در خیابان توسط حزب و یا سازمان تعیین و به اعضا ابلاغ می‌شد. پارچه نوشته‌ها، شعارها و حتی مدافعات در دادگاه نیز از قبل هماهنگ شده بود. سرودهای حماسی موجود بازمانده مبارزات تشکیلاتی و سازمانی در نیمه دوم قرن بیستم و نمونه بومی‌شده سرودهای کمونیستی بودند.
کودکان در تظاهرات محیط زیستی/GETTY IMAGES
کوهنوردی‌های دسته‌جمعی و سرودخوانی در طبیعت تمرین‌های متداول قبل از حضور در خیابان بود.
اما جوانان ایرانی در یک مورد چندان به قهرمان‌های اهل آمریکای جنوبی خود وفادار نماندند. مدل پرهیز از خشونت در بیشتر موارد نوع موردپسند ایرانی‌ها بوده است. مستعمره نبودن ایران باعث شد نیاز چندانی به داشتن ارتش آزادی‌بخش نداشته باشد و جز در مدت‌زمان کوتاهی در تب‌وتاب انقلاب اسلامی، قیام‌های مسلحانه چندان مقبولیتی در بین مردم نداشت.
در مدت یک سال ناآرامی‌های پس از انتخابات ۸۸ در ایران، باوجود ناامنی در مرزهای شرقی و غربی و آسان بودن تهیه اسلحه، معترضان خیابانی بازگشت به خانه‌ها را به ورود به فاز مسلحانه ترجیح دادند.
کودکان در پایان جهان
در کشورهای درحال‌توسعه مخالفان و معترضان همچنان درگیر خشونت پلیس هستند و چشم‌انداز روشنی ندارند که در سال‌های پیش رو اوضاع چندان تغییری کند. با تغییر اقلیم و شکننده شدن اقتصاد کشورهای درحال توسعه، فقر ناشی از بحران‌های زیست‌محیطی باعث شده این چشم‌انداز تیره و تارتر هم بشود.
تا همین چند سال قبل سیاستمداران در کشورهای برخوردار تلاش می‌کردند تا حمایت رأی‌دهنده‌ها را به دست بیاورند، اما در حال حاضر یک نیروی تأثیرگذار دیگر را نیز باید در معادلاتشان در نظر بگیرند که هنوز به سن رأی دادن هم نرسیده‌اند.
انبوه دانش آموزان در خیابان‌های لندن که نگران تغییرات اقلیمی هستند، راهپیمایی دسته‌جمعی نوجوان‌های آمریکایی برای محدودیت استفاده از سلاح، کودکانی که برای عدالت آموزشی مبارزه می‌کنند چهره‌ی جدید تظاهرات خیابانی است. این بار کودکان به همراه والدین خود به صحنه مبارزه نیامده‌اند بلکه آن‌ها هستند که پدر و مادر خود را به خیابان کشانده‌اند.
جوان‌های جنبش پاریس پیر شده‌اند و رهبر آنارشیست‌شان هم عضو حزب سبزهای اروپاست. خیلی‌هایشان رؤیای فتح پاریس را فراموش کرده‌اند و درگیر ماجراهای برگزیت و پارلمان اروپا هستند. از آخرین انقلاب قرن بیستم سال‌ها گذشته است و ماجراجویان جوان آن سال‌ها نقشه‌ی گذران سال‌های بازنشستگی‌شان را می‌کشند. در سوی دیگر نوجوان‌هایی که شاید هرگز سرود «بلا چاو» نخوانده‌اند در خیابان برای نجات یخ‌های قطبی شعار می‌دهند.
«بلا چاو» (خداحافظ ای زیبا) نام ترانه‌ای است که در زمان جنگ جهانی دوم از سوی پارتیزان‌ها و مخالفان فاشیسم در ایتالیا خوانده می‌شد. این آهنگ که به نماد مبارزات آزادیخواهانه تبدیل شده‌است.
