عقبگرد ۲۰ ساله زنان افغانستان به عصر برقع و روبند سیاه، بازار راکد فروش برقع را بار دیگر رونق بخشیده است. با فشار و سختگیری طالبان در مورد حجاب، زنان و دختران جوان در افغانستان مجبورند در مکانهای عمومی لباس بلند سیاه همراه با روبند داشته باشند. فعالان حقوق زنان در افغانستان، حجاب اجباری و پوشیدن برقع را تلاش طالبان برای سرکوب و حذف زنان از ساختارهای اجتماعی و سیاسی میدانند و از زنان این کشور میخواهند از دستورهای افراطی طالبان پیروی نکنند.
بازار فروش برقع که در افغانستان بیشتر به «چادری» معروف است، شاید از معدود تجارتهایی باشد که با تسلط طالبان بر این کشور رونق گرفته است. پس از سقوط دور اول حاکمیت طالبان در سال ۲۰۰۱، با تلاش زنان در سطوح مختلف جامعه، آرام آرام بساط برقعپوشی در افغانستان برچیده شد. دستکم در شهرها، زنان به ندرت از برقع استفاده میکردند. ترکیب رنگ در لباس زنان نیز در این مدت، از رنگهای تیره همچون سیاه، خاکستری و قهوهای، به رنگهای روشنتر تغییر کرد و زنان به نفس کشیدن بدون روبند در خیابانها عادت کردند.
برای زنان پوشیدن دوباره برقع به یک کابوس تبدیل شده است. آنان میگویند راه رفتن و نفس کشیدن زیر برقع به ویژه در فصل گرما وحشتناک است. برقع در افغانستان بیشتر به رنگ آبی تیره است و از پارچه نایلونی کم کیفیت دوخته میشود که در گرما حالت خفگی برای کسی که آن را پوشیده است، ایجاد میکند. دلیل استفاده از این نوع پارچه از یک سو ارزان بودن و از سوی دیگر آسیبپذیری کمتر آن است.
شکیبا، زن ۵۰ ساله افغان که تجربه پوشیدن برقع در دوره اول حاکمیت طالبان را دارد، به ایندیپندنت فارسی گفت: «در دور اول طالبان، در تابستانها هرگز نمیخواستم از خانه بیرون شوم، چون نفس کشیدن زیر برقع در گرمای ۴۵ درجه، ناممکن بود. در زمستانها هم راه رفتن با برقع در میان کوچههای گلآلود یک مصیبت بود». او میگوید پس از شکست طالبان در سال ۲۰۰۱، برقعاش را در تنور انداخته و سوزانده است، اما پس از ۲۰ سال مجبور شده بار دیگر برای خودش و دخترانش برقع بخرد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
هرچند شماری از زنان در شهرها به منظور اعتراض به دستورهای سختگیرانه طالبان، برقع نمیپوشند و خطر روبرو شدن با نیروهای طالبان و شلاق خوردن در خیابان را به جان میخرند، اما در دانشگاهها، مدارس و مکانهای رسمی، پوشیدن برقع و لباس سیاه بلند برای همه زنان اجباری است.
طالبان همه روزه در شهرهای مختلف افغانستان، دختران و زنان را به جرم پوشیدن لباس رنگی یا کوتاه، مورد توهین و تحقیر قرار میدهند و حتی شلاق میزنند. این امر سبب شده است که زنان از ترس طالبان، به پوشیدن برقع و لباس سیاه وادار شوند.
فروشندگان میگویند بازار فروش برقع در سالهای اخیر به شدت کمرنگ شده بود، اما با تسلط طالبان بر کشور، دوباره رونق گرفته است. مجتبی، یکی از فروشندگان برقع در کابل به خبرگزاری رویترز گفت: «در یک سال اخیر، بهای برقع نسبت به گذشته چندین برابر افزایش یافته و میزان فروش آن نیز بیشتر شده است.» احمد شبیر، فروشنده دیگر گفت: «مردم علاوه بر برقع، حجاب سیاه هم میخرند و بازار فروش این دو محصول گرم است.»
این در حالی است که فعالان زنان در افغانستان معتقدند طالبان از پوشاندن صورت زنان به منظور حذف آنان از جامعه استفاده میکنند. شمایل توانا، فعال حقوق زنان در افغانستان، به ایندیپندنت فارسی گفت: «تحمیل حجاب اجباری، به زنان این را گوشزد میکند که تو باید سکوت کنی، در خانه بمانی، حرف نزنی و اصلا وجود نداشته باشی و این چیزی است که طالبان میخواهند.»
شمار زیادی از زنان افغان، جدا از بحثهای فمینیستی و مبارزه برای حقوق زنان، معتقدند نوع حجابی که طالبان به زنان افغانستان تحمیل میکنند، برآمده از متون شرعی نیست، بلکه حجاب سیاسی است و هدف آن سرکوب زنان است.
طوبی عطایی، شهروند افغانستان، به ایندیپندنت فارسی گفت حجابی که طالبان معرفی میکنند، نه در قرآن و نه در سنت است. او افزود: «پوشاندن صورت و قسمتی از دست و پای زنان، بر اساس متون قرآنی واجب نیست. حجاب اسلامی فقط لباس گشادتر از فرم بدن و اندکی بلندتر را برای زنان ترسیم میکند تا حالت تحریککنندگی نداشته باشد و زنان افغانستان بهطور معمول اینگونه لباس میپوشند.»
با وجود اعتراضهای پیاپی زنان به حجاب اجباری در یک سال گذشته، طالبان همچنان بر موضعشان در این زمینه پافشاری میکنند و وزارت امربهمعروف این گروه، تفتیش پوشش و رفتار مردم را هر روز تشدید میکند. افراد طالبان همه روزه در رسانهها علیه بیحجابی تبلیغ میکنند و پوشاندن صورت زنان را تنها راه کنترل فتنه در کشور میدانند.