دو نفر در یک خودرو اسپورت آخرین مدل منتظر بودند. دیگری در یک پایگاه نظامی ممنوعه پرسه می‌زد و مشغول عکاسی بود.

دو سرباز، آلدو بیچی و آردیان چاکا، با عجله به سمت این مرد رفتند. از او پرسیدند دارد چه کار می‌کند و چرا در نزدیکی یک منطقه نظامی ممنوعه در ناحیه دورافتاده گرامش در جنوب آلبانی پرسه می‌زد؟

بر اساس گزارشی رسمی، این مرد که بعدا مشخص شد یک تبعه روسیه است و با ویزای گردشگری در این کشور حضور دارد، به چشم سربازان سم کورکننده موقتی پاشید.

دو نفر دیگر، یک فرد روس و یک اوکراینی، با سرعت از آن‌جا گریختند و باعث مجموعه اتفاق‌هایی شدند که این کشور کوچک غرب بالکان را تکان داد و موجب درخواست‌های مجدد برای ممنوعیت ورود گردشگران روس به اروپا شد.

در آخر هفته اخیر، در بحبوحه افزایش نگرانی‌های امنیتی در غرب بالکان، مقام‌های آلبانی دست‌کم هفت نفر مظنون به جاسوسی را در دو پایگاه نظامی حساس اما عمدتا غیرفعال دستگیر کردند.

حادثه‌ای که روز شنبه در گرامش رخ داد، باعث مسدود شدن جاده‌ها و جست‌و‌جوی سراسیمه منطقه‌ای آرام در جنوب آلبانی شد.

مرد روسی را که بعد مشخص شد نامش میخاییل زورین و ۲۴ ساله است، دستگیر کردند. نیروهای پلیس محلی و واحدهای ارتش در جریان عملیاتی، کاماروی قرمز آخرین مدلی را که پلاک اوکراینی داشت متوقف کردند.

دو تبعه روس و فرد اوکراینی‌ به اتهام جاسوسی دستگیر شده‌اند. مصدومیت سربازان، بیچی و چاکا، بهبود یافته است.

ادی راما، نخست‌وزیر آلبانی، در توییتر نوشت: «چه افتخاری برای نگهبانان نظامی که سه فرد مظنون به جاسوسی را خنثی [پیدا] کردند.»

روز یکشنبه، مقام‌های آلبانی همچنین چهار شهروند چک را که گفته می‌شود در تونلی در نزدیکی یک پایگاه نظامی دیگر که موشک‌های ضدهوایی در پولیچان تولید کرده است، دستگیر کردند. به گزارش خبرگزاری‌های محلی، افراد مظنون اصرار داشتند که گردشگرند.  

شهروندان چک آزاد شده‌اند اما تحقیق و بازجویی همچنان ادامه دارد، در حالی که دو شهروند روس و یک اوکراینی تحت بازداشت و بازجویی ماموران اطلاعاتی و ضدتروریسم قرار دارند.

این دستگیری‌ها فشار بر دولت راما و دیگر کشورهای اروپایی برای اجرای پیشنهاد ممنوعیت [ورود] گردشگران روس در تلاش برای تحت فشار قرار دادن مسکو برای پایان جنگ در اوکراین را افزایش داده است.

ممانعت [ورود] گردشگران روس درخواستی بود که ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، در سخنرانی‌اش در پارلمان آلبانی در ماه مه مطرح کرد. آلبانی در حال حاضر در ماه‌های تابستان به روس‌ها اجازه سفر بدون ویزا می‌دهد.

لفتیونی پریستره، روزنامه‌نگار در کلان تی‌وی آلبانی، گفت:«بسیاری از آلبانیایی‌ها این را حمله واقعی به پایگاه نظامی می‌دانند. بسیاری از مردم از دولت می‌خواهند ورود گردشگران روس را ممنوع کند.»  

پریستره گفت که آدم‌های سرگردان عجیب‌و‌غریبی از سراسر جهان به دیدن مکان‌ها و پناهگاه‌های نظامی متروک و رهاشده آلبانی دوران کمونیستی می‌آیند. یکی از روس‌های دستگیرشده، که به گزارش رسانه‌های محلی، سوتلانا تیموفووا نام دارد و ۳۳ ساله است، وبلاگ‌نویس و عکاس است و چنین مکان‌هایی را مستند می‌کند، و با مقام‌های مصری نیز به‌دلیل عکاسی از تاسیسات حساس درگیر مشکلاتی شده است.

مکان‌هایی که این حوادث در آخر هفته اخیر در آن‌ها رخ داد به‌عنوان منطقه نظامی ممنوعه مشخص شده‌اند. گزارش استفاده یکی از روس‌های بازداشت‌شده از ماده‌ای شیمیایی علیه سربازان و توقیف پهپادها و وسیله‌ای که ادعا می‌شود «دستگاه جاسوسی» بوده و ظاهر دوربین را داشته است، در کنار هم باعث شک به افراد مظنون شده است.

آلبانیایی‌ها نیز پس از انفجار سال ۲۰۰۸ در انبار مهمات که به کشته شدن ۲۶ نفر منجر شد، نگران حفاظت پایگاه‌های نظامی‌اند.

جنگ روسیه علیه اوکراین تنش‌ها در غرب بالکان را که همین حالا هم جعبه باروت است، افزایش داده است. مقام‌های محلی و دیپلمات‌ها از اقدام نظامی صربستان، مشتری مسکو، علیه بوسنی و هرزگووین یا کوزوو بیمناک‌اند، که پیوندهای قومی و زبانی قوی با آلبانی دارد، کشوری که از سال ۲۰۰۹ عضو ناتو است.

گمان می‌رود کرملین در بسیاری از مناطق بالکان، از جمله آلبانی، که پیش‌تر کشوری کمونیستی بود، شبکه اطلاعاتی وسیعی دارد.

انور بیتیچی، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه الکساندر مویسیو در دورس، دومین شهر بزرگ آلبانی، گفت:«معما و قدرت تهدید روسیه، هم در آلبانی هم در هر جای دیگری، در فعالیت گسترده سرویس‌های [امنیتی‌اش] در این کشورها نهفته است.»

«سرویس امنیتی در آلبانی بسیار فعال است. پشتوانه اصلی آن وابستگی نوستالژیک دوره‌ای است که آلبانی روابط نزدیک با اتحاد جماهیر شوروی سابق داشت. اما نفوذ روسیه به رسانه‌ها و بخش‌ای خاص یا افراد سیاسی تسری یافته است. این باعث برتری کرملین شده است.»

ورود سه ناو جنگی روسیه به دریای آدریاتیک در سواحل آلبانی در ماه‌ اخیر، و ناو جنگی چهارم که در دریای ایونی در جنوب فعالیت می‌کند، به نگرانی‌های امنیتی افزوده است.

ناتو درحال مذاکره با آلبانی برای ساخت پایگاه دریایی آدریاتیک است و اکنون، در حال بازسازی یک پایگاه هوایی قدیمی است. این کشور همچنین گره‌ای در یک خط لوله کلیدی است که در رساندن گاز طبیعی به اروپا از منطقه قفقاز، روسیه را دور می‌زند.

بیتیچی دولت آلبانی را متهم کرد که موقعیت حساسش را جدی نمی‌گیرد. او گفت گزارش‌های خبری حاکی از آن است که این سه مظنون چندین روز در گرامش پرسه می‌زدند و ظاهرا قبلا این پایگاه را شناسایی کرده بودند.

او گفت: «عضویت در ناتو از شما در برابر جاسوسی، خرابکاری یا اقدام‌های تروریستی محافظت نمی‌کند. با اینکه آن‌ها در منطقه‌ای روستایی اقامت داشتند که هر حرکتی در آن دیده می‌شود، اما تا لحظه حمله به نگهبانان نظامی، کسی متوجه حضورشان نشد.»