پس از اوج‌گیری اعتراضات مردمی در لبنان، یک منبع سیاسی نزدیک به «جریان مستقل» متعلق به نخست وزیر سعد حریری گفت بود: « هیچ‌کس انتظار نداشت که طرابلس سنی نشین برای سرنگونی حکومت سعد حریری، شعار دهد و حومه جنوبی بیروت، پایگاه اصلی حزب الله، از بقای آن دفاع کند.».

 این منبع افزوده بود: جنبش مردمی معادلات سیاسی گذشته را دیگرگون کرده است؛ در منطقه سنی نشین که مردم طرفدار حریری بودند، حال در صف معترضان وی ایستاده اند، اما حزب الله که می‌بایست طرفدار استعفای حریری باشد، مدافع سرسخت وی شده است؛ تا جایی‌که حسن نصرالله رهبر حزب الله، اخیرا در جایگاه نگهبان و پاسدار حقیقی منظومه قدرت، ظاهر شده است، اکنون از دیدگاه وی دولت با قوه‌های سه‌گانه اش دوست، اما مردم معترض دشمن است.

منبع یاد شده، همچنین گفته بود: حال حریری از پایگاه مردمی‌اش دور افتاده و محبوبیتش در مناطق سنی نشین به پایین ترین سطح رسیده است و این در حقیقت بهای معامله‌ای است که وی با ریاست جمهوری، انجام داده بود.

منبع از احتمال اینکه نا امنی در مناطق سنی‌نشین، گسترش یابد، اظهار نگرانی کرده بود، به ویژه در مناطق طرابلس، عکار و بقاع که شاخص بیکاری به اوج رسیده بود.

منبع همچنین اظهار نظر کرده بود که بیرون رفت لبنان از بحران فعلی، در زیر سایه حکومت حریری، غیر ممکن به نظر می‌رسید؛ چون ۳ میلیارد دلار کمک‌های بین المللی که قرار است در ماه مارس سال آینده در اختیار لبنان قرار داده شود، مشروط است به اجرایی شدن مفاد کنفرانس «سیدر» که بر اساس آن ۲.۴ میلیارد دلار به اقتصاد لبنان تزریق می شود تا در پروژهای عملی سرمایه گذاری شود. اما به گفته این منبع، با وجود آنکه که حریری در این مورد با اتحادیه بانک‌ها، به توافق رسیده بود، اما پس از حوادث اخیر اعتماد جامعه جهانی به حکومت فعلی، مورد تردید بود.   

بر اساس معلوماتی‌که منبع به دست آورده، ریاض سلامه، رئیس بانک مرکزی لبنان می‌تواند در ظرف ۷۲ ساعت بعد از بازگشایی بانک‌ها، ارزش دلار را به ۱۵۰۶ لیره لبنانی در حالت فروش و ۱۵۱۰ لیره لبنانی در حالت خرید، برساند؛ اما به شرطی‌که طی یک اقدام سیاسی معترضان از خیابان‌ها به خانه‌هایشان برگردانده شوند و راه‌ها بازگشایی شود و چرخ اقتصاد کشور به حرکت در آید.

حریری گروگانی در دست دیگران

در همین راستا، مصطفی علوش یکی از رهبران جریان مستقبل می‌گوید: حزب الله با دفاع از حریری در حقیقت از وجود خودش در درون حکومت دفاع می‌کرد؛ چون حکومت حریری برای این حزب حیثیت پوششی را داشت که پروژه‌های داخلی و منطقه‌ای اش را در زیر سایه آن مشروعیت می‌بخشید؛ از این رو آماده پذیرش تغییر حکومت نبود، چرا که در این صورت تضمینی وجود نداشت که هم‌پیمانانش در پست‌های کلیدی همچون وزارت‌های دفاع و خارجه، باقی بمانند.

مصطفی علوش، در باره انگیزه بقای حریری در پست نخست وزیری می‌گوید: حریری نگران بود که مبادا در صورت استعفا خلأ قدرت ایجاد شود و نتواند در آینده نزدیک موفق به تشکیل حکومت دیگری شود و بحران مالی، اقتصادی و امنیتی تشدید یابد. از این جهت تصمیم‌گیری برای وی کار مشکلی بود، نه می‌توانست به توافقی که با رئیس جمهور مشیل عون سه سال پیش، امضا کرده بود، باز گردد و نمی‌توانست به خواسته‌های جنبش مردمی پاسخ مثبت دهد، حریری در واقع به گروگانی در دست دیگران تبدیل شده بود.

به گفته علوش، ۴۰ کشور از جمله فرانسه، طرفدار کناره گیری حکومت و تشکیل حکومت جدید از عناصر تکنوکرات بودند، اما حزب الله که در پی یک حکومت سیاسی است تا منافع و برنامه‌های سیاسی اش را برآورده سازد. وی با حکومت تکنوکرات غیر سیاسی که تنها چرخ اقتصاد را به حرکت آورد، مخالفت می‌کرد.

حریری در جهت مخالف توافق‌نامه طائف

 از جانب دیگر، ناظران می‌گویند، حریری در چند سال گذشته، از وظائف و مسئولیت‌های نخست وزیری به سود شیعیان و حزب الله و ضرر سنیان شانه خالی کرده بود، تا جایی‌که بعضی‌ها آن را نوعی از تعدیل و تغییر عملی در توافق‌نامه طائف، دانسته بودند؛ هرچند که به طور رسمی در مفاد آن تعدیلی نیامده است. آن‌ها وزارت دارایی را مثال می‌آورند که چگونه حریری آن را به طور دایمی در اختیار شیعیان قرار داده بود.

ناظران می‌افزایند که اکنون، مجموعه ای پارلمانی متعلق به حریری، از شخصیت‌های بارز و اثرگذار تخلیه شده و دیگر صدایی باقی نمانده تا در برابر حزب الله بلند شود؛ چنان‌چه در شهر صیدا زادگاه حریری پدر، فؤاد سنیوره از جریان مستقبل بیرون رفته، در حالی‌که وی در زمان نخست وزیری اش، بیش از دوسال در مقابل حزب‌ الله که مقر نخست وزیری را به محاصره کشیده بود، مقاومت کرد و تصمیم‌های جرئتمندانه گرفت که از جمله ارجاع پرونده قتل رفیق حریری به دادگاه بین المللی بود.

در بیروت نیز، نهاد مشنوق وزیر سابق، بسیاری از سیاست‌های سعد حریری را برای سنیان و جریان مستقبل فاجعه بار دانسته و از این جریان سیاسی خارج شده است.

اما فاجعه بزرگ در شمال و به طور مشخص در عکار و طرابلس پایگاه اصلی سنیان رخ داد، زمانی که حریری بارزترین چهره های جریان خود را از دست داد. به گونه مثال، در عکار، معین المرعبی، وزیر سابق، خالد الظاهر، نماینده سابق و اشرف ریفی، وزیر سابق از سیاست‌های حریری و تسلیم شدنش در برابر حزب الله، به شدت دلخور و نا امید شده و به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم از جنبش مردمی حمایت می‌کنند.

موضع حریری بر ضد هم‌پیمانانش

 این در حالی است یک منبع مخالف حریری، از این که وی به صورت دربست تسلیم اراده حزب الله شده و حکومتش به سپری در برابر نفوذ ایران، در لبنان مبدل گشته، اظهار شگفتی کرده افزود: «حریری، حمله سختی به نیروهای لبنان به رهبری سمیر جعجع و حزب پیشرو سوسیالیستی به رهبری ولید جنبلاط کرد، در حالی که وی بر شانه‌های همین دو نفر به نخست وزیری رسیده بود.»

منبع می‌افزاید: ولید جنبلاط کسی بود که در ۱۴ مارس زمانی که رفیق حریری ترور شد، جانش را بر کف نهاد و به تنهایی انقلاب را رهبری کرد. هم چنان سمیر جعجع کسی بود که وقتی حزب الله خانه اش را در بیروت به محاصره کشید، شجاعانه در کنارش ایستاد و از هیچ‌گونه کمکی به وی دریغ نکرد.

منبع با ابراز حیرت از این که حریری در جهت عکس هم‌پیمانانش و پایگاه مردمی‌اش، حرکت کرده، وی را به زندانی‌ای تشبیه کرده است که به زندان بان خود عشق می‌ورزد.

https://www.independentarabia.com