در حالی که دوره ریاست‌جمهوری میشل عون، رئیس‌جمهوری کنونی لبنان، رو به پایان است، شهروندان این کشور با امیدی بسیار اندک اما مشتاقانه منتظر فرا رسیدن زمان برگزاری انتخابات‌اند تا رئیس‌جمهوری جدید را برای کشورشان برگزینند. در گیرودار رقابت و هیاهو بین نامزدهای احتمالی ریاست‌جمهوری، اغلب لبنانی‌ها بر این باورند که ورود رئیس‌جمهوری جدید به کاخ بعبدا نمی‌تواند بحران‌های پی‌درپی و عمیقی را که سال‌ها است این کشور را تحت تاثیر قرار داده‌اند، حل کند.
در بحبوحه همه‌گیری کرونا که جهان را به‌شدت تکان داد، به مسئله فروپاشی لبنان، با وجود اهمیت راهبردی این کشور که از شمال و شرق با سوریه و از جنوب با اسرائیل همسایه است و منطقه‌ای حساس و بحرانی در شرق دریای مدیترانه را اشغال کرده است، توجه نشد. این در حالی است که فروپاشی لبنان می‌تواند به عواقب خطرناکی منجر شود و سراسر منطقه را تحت تاثیر قرار دهد.
پس از پایان قیمومیت ۲۳ساله فرانسه بر لبنان که طی آن مرزهای کنونی این کشور تثبیت شد و از زمان دست یافتن به استقلال در سال ۱۹۴۳، لبنان در هیچ مقطعی از تاریخ معاصر خود از گزند چالش‌ها و بحران‌ها در امان نماند. هرچند موقعیت ویژه بیروت، پایتخت لبنان، در ساحل شرقی دریای مدیترانه آن را به مرکزی برای تجارت و گردشگری تبدیل کرد، ثبات این کشور از زمان استقلال آن به دلیل جنگ داخلی وحشیانه، درگیری‌های سیاسی و نظامی منطقه‌ای و حملات متعدد اسرائیل، به‌ویژه در سال ۱۹۸۲، دچار آشفتگی و اختلال شد. البته هیچ‌کدام از این حوادث نمی‌توانند وضعیت ناامیدکننده و انحطاط لبنان را آن‌گونه که انفجار مهیب بندرگاه بیروت در ۴ اوت ۲۰۲۰ فاش کرد، آشکار کنند.
بندر بیروت برای قرن‌ها مرکز تجاری منطقه بود؛ سپس در اواخر قرن نوزدهم تحت نظارت یک شرکت عثمانی توسعه یافت و به یکی از شلوغ‌ترین بندرگاه‌های خاورمیانه تبدیل شد. تا سال ۲۰۲۰، بخش عمده‌ای از واردات و صادرات لبنان از طریق این بندر انجام می‌شد؛ بندری که به ۳۰۰ بندر در سراسر جهان متصل بود و از طریق آن، سالانه ۱.۵ میلیون کانتینر جابه‌جا می‌شد و ۲۵۰ میلیون دلار درآمد داشت.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
این بندر همچنین به‌عنوان انباری برای ذخیره غذا و دارو به مقصد بازار لبنان عمل می‌کرد. به همین دلیل، این منطقه از شهر بیروت به دلیل مجاورت با محله‌های مسکونی و بازار، از دیرباز بخشی مهم و حیاتی برای پایتخت به شمار می‌رفت. با آنکه فروپاشی قریب‌الوقوع لبنان مدت‌ها قبل از انفجار بندر بیروت و حتی قبل از همه‌گیری کرونا قابل پیش‌بینی بود، انفجار فاجعه‌آمیز بندرگاه بیروت بدون شک به چنان بحران وخیم و ناگواری منجر شد که پیامدهای آن هنوز رنج و زحمت مردم لبنان را در پی دارد.
در سال ۲۰۲۱، بانک جهانی گزارش داد که بحران‌های متعدد لبنان احتمالا یکی از شدیدترین چالش‌هایی است که جهان در بیش از یک قرن گذشته شاهد بوده است. با ادامه وخامت اوضاع سیاسی و با توجه به نبود هیچ‌گونه راه‌حل روشنی برای پایان دادن به بحران‌های اقتصادی متعددی که این کشور را به‌شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد، مشخص نیست آیا لبنان می‌تواند شکوفایی و درخشش پر جنب‌وجوش خود را باز یابد یا خیر.
بسیاری از طرف‌ها و سازمان‌های غیردولتی خواستار ارائه میلیون‌ها دلار کمک به لبنان شده‌اند، اما این کشور به یک دولت شایسته و باکفایت نیز نیاز دارد که مردم لبنان بتوانند به آن اعتماد کنند. اکنون آیا رهبران لبنان برای ادای مسئولیت بزرگی که بر عهده دارند به پا می‌خیزند، یا چرخه فساد و تباهی تا زمان فروپاشی کامل کشور همچنان ادامه خواهد یافت؟
لبنان در بحبوحه آشفتگی سیاسی، فروپاشی اقتصادی، محدودیت خدمات عمومی و کمبود مواد غذایی و دارویی، قرار است در پایان اکتبر ۲۰۲۲، برگزاری انتخابات‌ریاست‌جمهوری را شاهد باشد. به‌رغم همه مشکلات و چالش‌ها لبنان یکی از معدود کشورهای خاورمیانه است که به انتخابات بسیار اهمیت می‌دهد و همه احزاب سیاسی و رهبران جناح‌های این کشور اصرار دارند انتخابات آینده در زمان تعیین‌شده برگزار شود. دیپلمات‌های آمریکایی و اروپایی نیز تاکید می‌کنند که انتقال به‌موقع و آرام قدرت برای حفظ روند دموکراتیک یک ضرورت مبرم و اساسی است.
هرچند تاکنون هیچ فردی به‌طور رسمی به‌عنوان نامزد ریاست‌جمهوری لبنان معرفی نشده، اسامی شخصیت‌های بسیاری مطرح است که ممکن است برای تصدی سمت ریاست‌جمهوری لبنان به کارزار انتخابات وارد شوند. نام سلیمان فرنجیه، رهبر جریان المرده، و برجسته‌ترین متحد حزب‌الله در صدر این فهرست قرار دارد. او هم‌اکنون آماده‌سازی برای نامزدی در انتخابات ریاست‌جمهوری آینده را از طریق پرتال رسانه‌ای خود آغاز کرده است.
شانس پیروزی ژنرال جوزف عون، فرمانده ارتش لبنان که نزدیک به ایالات متحده محسوب می‌شود، نیز در حال افزایش است. این در حالی است که فرماندهان ارتش لبنان همواره از نامزدهای دائمی ریاست‌جمهوری به شمار می‌روند و انتخاب چند تن از فرماندهان ارتش در سمت ریاست‌جمهوری در چند دهه اخیر بیانگر این واقعیت است؛ به طوری که از سال ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۷، امیل لحود، رئیس‌جمهوری لبنان بود، سپس میشل سلیمان به مقام ریاست‌جمهوری رسید و از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۴، این سمت را بر عهده داشت و از آن پس تاکنون، میشل عون رئیس‌جمهوری است.
با توجه به واقعیت امنیتی که در حال حاضر بر لبنان حاکم است و اینکه انتخابات ریاست‌جمهوری در این کشور به‌طور اغلب پس از رخدادهای امنیتی برگزار می‌شود، نام جبران باسیل نیز به‌رغم کاهش ثروت، از دست دادن اکثریت مجلس به‌ویژه از سوی نمایندگان مسیحی و بر عهده گرفتن بخش بزرگی از مسئولیت بحران‌هایی که دوره ریاست‌جمهوری میشل عون شاهد آن بود، همچنان در میان نامزدهای احتمالی برجسته است.
میشل معوض و نعمت افرام نیز به‌عنوان نمایندگان مستقل مخالف در مجلس که با خارج روابط خوبی دارند، از جمله نامزدهای برجسته احتمالی ریاست‌جمهوری محسوب می‌شوند. سمیر جعجع، رئیس حزب نیروهای لبنانی نیز خود را نامزد بی‌چون‌وچرای انتخابات پیش رو می‌داند؛ در حالی که به دلیل نداشتن اجماع سیاسی لازم نمی‌تواند شرایط و بایسته‌های قانونی موردنظر را فراهم کند. افزون براینکه حزب‌الله برای دور نگه داشتن او از عرصه قدرت همواره در کمین است و از هیچ سعی و تلاشی دریغ نمی‌کند.
در واقع، لبنان اکنون با مشکلات و چالش‌های حل‌نشدنی بی‌شماری از جمله فروپاشی خدمات عمومی، شکست بخش بانکی و افزایش بی‌سابقه تورم روبرو است و هر نامزدی که در انتخابات ریاست‌جمهوری نوامبر آینده پیروز شود، برای اینکه گامی در راستای حل مشکلات انباشته‌شده بردارد، با موانع بسیاری مواجه خواهد شد.
با توجه به اینکه ریاست‌جمهوری اساس و شالوده نظام جمهوری را شکل می‌دهد، بنابراین شیوه انتخاب رئیس‌جمهوری آینده میزان توانایی یا ناتوانی نظام سیاسی لبنان در ایجاد وحدت میان گروه‌های مختلف به منظور جلوگیری از وخامت روزافزون اوضاع و آمادگی برای بازسازی کشور را بازتاب می‌دهد. با این حال مردم لبنان در ۳۱ اکتبر ۲۰۲۲، با حضور پای صندوق‌های رای، سرنوشت آینده کشور خود را رقم خواهند زد.
