یک سال از مسدود شدن مدارس به روی دختران بالاتر از کلاس ششم در افغانستان گذشت. مولوی نورالله منیر، وزیر پیشین معارف (آموزش و پرورش) طالبان، در این مدت به اعتراضهای گسترده دانشآموزان، مردم، و سازمانهای مدافع حقوق بشر در سطح جهان توجه نکرد و پیدرپی با دادن وعدههای «روی طرح بازگشایی مدارس کار جریان دارد»، دختران دانشآموز را از ادامه تحصیل محروم کرد. هرچند مسدود ماندن دبیرستانهای دخترانه در افغانستان، تصمیمی در سطح رهبری طالبان است، نورالله منیر بارها این تصمیم را به نام فرهنگ، سنت، یا دین توجیه کرد و گفت هر کاری که انجام طالبان میدهند، مطابق دستور شریعت است.
با این حال، بیش از یک سال پس از آغاز به کار نورالله منیر در کرسی وزارت معارف طالبان، او اینک جای خود را به یک روحانی افراطی دیگر داده است که پیش از این، رئیس شورای علمای طالبان در قندهار بود.
رحمتالله نبیل، رئیس امنیت ملی دولت پیشین افغانستان، در واکنش به گمارده شدن ملا حبیبالله به کرسی وزارت معارف طالبان، در توییتی نوشت: «طالبان جغرافیا و داروندار افغانستان را به دید غنیمت میبینند. زنان را کنیز، و مردان را به دیده غلام مینگرند. اموری که صورت میگیرد برای خدمتگذاری نیست، بلکه مسندهای دولتی را نیز جزو غنایم محسوب میکنند.»
نبیل افزود که تقسیم مقامهای حکومتی در میان طالبان، براساس شایستگی و توانایی نیست، بلکه براساس میزان کشتار و تخریبی است که فرد موردنظر انجام داده است.
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان، غروب سهشنبه، ۲۹ شهریور (۲۰ سپتامبر)، از تغییراتی در ساختار کابینه این گروه خبر داد. براساس فرمان جدید ملا هیبتالله آخوندزاده، رهبر طالبان، ملا حبیبالله آغا، رئیس شورای علمای طالبان در قندهار، به جای مولوی نورالله منیر، به سرپرستی وزارت معارف طالبان منصوب شده است. مولوی نورالله منیر که تاکنون سرپرست وزارت معارف طالبان بود، از این پس در جایگاه رئیس «دارالافتای مرکزی» کار خواهد کرد.
براساس فرمان رهبر طالبان، مولوی محمدمحسن هاشمی، معاون وزارت داخله (کشور) طالبان، به استانداری پنجشیر، و مولوی مخدوم عالم، فرمانده ناراضی ازبکتبار، به فرماندهی پلیس طالبان در غزنی منصوب شده است.
مولوی قدرتالله، استاندار پیشین طالبان در پنجشیر، اینک استاندار لوگر معرفی شده است و مولوی ضیاءالرحمان مدنی، عضو دفتر سیاسی طالبان در قطر، به استانداری تخار منصوب شده است.
قاری اسماعیل راسخ، استاندار پیشین طالبان در تخار، به فرماندهی پلیس طالبان در جوزجان، و مولوی نجیبالله، از دیگر فرماندهان این گروه، به فرماندهی پلیس در لغمان گمارده شده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
مهمترین کرسیهایی که در فرمان جدید طالبان، تغییرات اساسی در آنها صورت گرفته است، کرسی وزارت معارف، استانداری پنجشیر، و فرماندهی پلیس طالبان در غزنی است.
ملا حبیبالله آغا که از این پس عهدهدار کرسی وزارت معارف طالبان خواهد بود، روحانیای نزدیک به ملا هیبتالله آخوندزاده و اهل قندهار است. در مورد زندگی و کارنامه او اطلاعات زیادی در دست نیست، اما شماری از خبرنگاران اهل جنوب افغانستان در فضای مجازی نوشتند که او روحانیای تندرو است که فقط در مدرسههای دینی آموزش دیده است و هیچگونه آشنایی با علوم معاصر ندارد.
ویدیویی از سخنرانی ملا حبیبالله آغا در اینترنت پخش شده است که در ۲۲ اوت سال جاری در یک گردهمایی روحانیون طالبان در قندهار ایراد کرده است. او در آن سخنرانی میگوید، هیچ کس حق ندارد از مقامهای طالبان در رسانهها و از جمله فیسبوک، انتقاد کند. او پیامدهای انتقاد از رهبران امارت طالبان را هشدار میدهد و میگوید که مردم انتقادهای خود را به اداره امر به معروف و نهی از منکر ارجاع دهند.
هرچند برخی از شهروندان افغانستان در فضای مجازی از برکنار شدن مولوی نورالله منیر از کرسی وزارت معارف طالبان استقبال کردند و نوشتند که او شدیدا مخالف آموزش دختران بود، هنوز مشخص نیست که وزیر جدید معارف طالبان، متفاوت با نورالله منیر عمل خواهد کرد، یا راه او را ادامه خواهد داد.
نورالله منیر بارها در سخنرانیها و مصاحبههای خود گفته است که به مدرسه رفتن دختران بالای ۱۶ سال با فرهنگ و سنت مردم افغانستان در تضاد است و خود مردم نمیخواهند دخترانشان را به مدرسه بفرستند. اما این سخنان نورالله منیر همواره با واکنش تند مردم افغانستان مواجه شده است. بهویژه در روزهای اخیر، شمار زیادی از پدران و مادران دخترانی که از ادامه تحصیل محروم شدهاند، با اعتراض به مسدود ماندن دبیرستانهای دخترانه در افغانستان، از طالبان خواستند که به این محدودیت پایان دهند.
تغییر دیگری که در ساختار تشکیلات این گروه وارد شد، برکناری مولوی قدرتالله پس از یک سال حضور او در مسند استانداری پنجشیر، و برگماری مولوی محمدمحسن هاشمی به جای او است. مولوی قدرتالله از ساکنان پنجشیر است و در جریان حمله به پنجشیر در اواخر اوت ۲۰۲۱، فرماندهی بخشی از نیروهای طالبان را برعهده داشت. در یک سال گذشته، او نقش اساسی در کشف مکانهای فعالیت نیروهای جبهه مقاومت ملی و راهاندازی حملهها به قرارگاههای آنان داشت.
مولوی محمدمحسن هاشمی، از قوم تاجیک و ساکن استان تخار در شمال افغانستان است. او در یک سال گذشته معاون وزارت داخله (کشور) طالبان بوده است. هاشمی در ۲۰ سال جنگ طالبان با دولتهای پیشین افغانستان، نقش مهمی در بسیج جوانان تاجیکتبار و پیوستن آنان به صفوف طالبان داشت.
گمارده شدن مولوی مخدوم عالم، فرمانده ناراضی ازبکتبار، به فرماندهی پلیس این گروه در غزنی، تغییر دیگری است که بر اساس فرمان جدید رهبر طالبان اعمال شده است. مخدوم عالم در اواسط فوریه سال جاری میلادی به دست نیروهای اداره اطلاعات طالبان بازداشت، و در اواخر آوریل آزاد شد. انعامالله سمنگانی، سخنگوی طالبان، در آن زمان گفته بود که مخدوم عالم به دست داشتن در آدمربایی متهم است و پروندهاش در دست تحقیق و بررسی است.
مخدوم عالم حدود دو ماه را در زندان طالبان سپری کرد و سپس بدون هیچ توضیحی آزاد شد. او پس از آزادی، خود را «سرباز امارت» خواند و گفت که هر چه رهبر طالبان دستور دهد، پیروی میکند.
در کابینه طالبان بیشترین سهم به پشتونها داده شده است و فرماندهان تاجیک، ازبک، و ترکمن نیز در بخشهای مختلف آن به سمتهایی منصوب شدهاند. نقش غیرپشتونها در مقامهای حکومتی طالبان بیشتر نمادین دانسته میشود، زیرا دامنه اختیارات این افراد در انجام امور معمولا محدود است.