بیستوسوم سپتامبر ۲۰۲۲، اداره کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانهداری آمریکا (اُاِفاِیسی (OFAC)) برای «حمایت از جریان آزاد اطلاعات و دسترسی مردم ایران به اطلاعات مبتنی بر واقعیت» با صدور یک مجوز بازنگریشده، ارائه خدمات در حوزه اینترنت و تکنولوژی از طرف اشخاص و شرکتهای آمریکایی به برخی از خدمات، نرمافزارها و حوادث سختافزاری به ایران را مجاز اعلام کرد.
براساس این مجوز، سرویسها و نرمافزارهای رایگان یا غیررایگان، امکانات بیشتری برای پوشش بسترهای (پلتفرم) رسانههای اجتماعی، بسترهای خدماتی، نرمافزارهای کنفرانسهای ویدیویی و همچنین، خدمات فضای ابری به ایرانیان ارائه خواهند داد.
به تازگی، شرکت گوگل اعلام کرد در تلاش است با همکاری شرکای خود ابزارهایی را به مردم ایران ارائه کند که امنیت بالایی داشته باشند و بهراحتی امکان مسدود شدن نداشته باشند. همچنین، پس از انتشار سند رفع تحریم، گوگل امکان بهاشتراکگذاری موقعیت مکانی در سرویس گوگل مپس را برای کاربران ایران فعال کرد. این قابلیت به افراد اجازه میدهد تا در اعتراضها یا مواقع بحرانی، دوستان و خانواده خود را از موقعیتشان باخبر کنند. گوگل افزود که در حال کار روی راهکارهای فنی است که مطمئن شود مردم ایران به ابزارهای ارتباطی مثل «گوگل میت» دسترسی دارند.
دسترسی به برنامههای آموزشی بیشتر و بهتر
نقشههای آنلاین، بازیهای الکترونیکی، بسترهای آموزش الکترونیکی، ابزارهای ترجمه و خدمات احراز هویت کاربر از جمله سرویسهاییاند که شهروندان ایرانی تا امروز، در استفاده از آنها با مشکلات بسیاری مواجه بودهاند. برای نمونه، محدودیتها و ارائه ندادن خدمات بسیاری از بسترهای آموزشی آنلاین در دوران همهگیری کرونا، سیستم آموزشی ایران را تحت تاثیر قرار داد و از طرف دیگر هم، حکومت ایران با مجبور کردن دانشآموزان به استفاده از سرویس ناکارآمد «شاد»، سیستم آموزش آنلاین را با مشکلات دو چندانی روبرو کرد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
تحریم شرکتهای خدمات اینترنت در سالهای اخیر، باعث شده است که شهروندان ایرانی در یک زندان مجازی محصور شوند و حکومت ایران هم خشنود از این اتفاق، به محدود کردن بیشتر اینترنت بپردازد. اما بهتازگی، وزارت دارایی آمریکا به شرکتهای خدمات اینترنت مجوز داده است که خدمات بیشتری به کاربران ایرانی ارائه دهند، مجوزی که اگر چند سال قبل داده میشد، شاید در حال حاضر، به این سادگی شاهد قطعی اینترنت و طرح صیانت و اینترنت ملی نبودیم. اما هنوز هم راه نجات برای ایرانیان از زندان مجازیای که حکومت ایران برپا کرده است، وجود دارد. بسیاری از شرکتهای ارائهدهنده خدمات اینترنتی تلاش میکنند که با ارائه خدمات به کاربران و کسبوکارهای حوزه تکنولوژی، دسترسی شهروندان ایران به اینترنت آزاد را تسهیل کنند.
رها شدن از شر بدافزارها
براساس آمار، ایران بیشترین دستگاههای آلوده به بدافزار در جهان را دارد و از هر سه گوشی در ایران، یکی از آنها آلوده به بدافزار است. این اتفاق ناشی از تحریم و فعال نبودن بسیاری از ابزارهای امنیتی برای کاربران ایرانی بوده است و از سوی دیگر هم، جمهوری اسلامی با مسدود کردن اندک سرویسهای فعال در ایران، مردم را به استفاده ابزارهای ارتباطی ناامنی همچون «تلگرام طلایی» و «واتساپ جیبی» سوق داده است، ابزارهایی که بهصراحت، میتوان آنها را منبع انتشار بدافزار نامید. با رفع تحریمها انتظار میرود که سرویسهای مختلف، به دسترسی ایرانیان به اینترنت آزاد کمک کنند و همچنین، با رفع تحریم سرویسهای معتبر و ایمن، مردم بتوانند از سرویسهای قابل اعتماد و بینالمللی استفاده کنند. با این اوصاف، به نظر میرسد که در آینده بهدنبال رفع تحریم شرکتهای خدمات اینترنت و از سرگرفتن فعالیت فروشگاههای دانلود نرمافزار رسمی و معتبر، میزان نفوذ برنامههای ناامن به دستگاه شهروندان ایران کمتر شود.
رها شدن از خدمات ابری ناایمن
بسیاری از شرکتهای ارائهدهنده خدمات ابری تنها به کاربران ایرانی خدمات میدهند و کسبوکارها و سرویسهای مستقر در ایران امکان استفاده از آنها را ندارند. حکومت ایران هم با استفاده از این موقعیت که سرویسهای ایرانی مجبور شدند سرورهای خود را به داخل ایران منتقل کنند و از نمونههای مشابه داخلی استفاده کنند، پروژه شبکه ملی اطلاعات را راهاندازی کرد. این اتفاق به حکومت ایران این امکان را داده است تا بهراحتی به اطلاعات کاربران در بسترهای داخلی دسترسی داشته باشد، کنترل اینترنت را در دست بگیرد و هر وقت بخواهد اینترنت را بهراحتی قطع کند. سرویس ندادن شرکتهایی همچون آمازون و گوگل به کسبوکارها و خدمات اینترنتی در ایران، موجب شد که حکومت ایران با انعقاد قراردادهایی با بخش خصوصی، حوزه خدمات فضای ابری را در اختیار بگیرد.
کاهش استفاده از فیلترشکن های ناامن
برخی از شرکتهای معتبر فعال در حوزه مقابله با سانسور اینترنت، به کاربران ساکن ایران سرویسی ارائه نمیدهند. از این رو، اغلب فیلترشکنهایی که کاربران ایرانی برای دسترسی به اینترنت آزاد استفاده میکنند، در داخل ایران مستقرند و با استفاده از درگاههای رسمی پرداخت بانکی، خرید و فروش میشوند. این مسئله موجب شده است که حکومت ایران بتواند بهسادگی بر فعالیت این سرویسها نظارت کند و اطلاعات کاربران فیلترشکنها را به دست آورد. سند جدید رفع تحریم بهوضوح، بر برنامههای ضدنظارت و ضدسانسور تاکید دارد و به توسعهدهندگان این امکان را میدهد که سرویسهای دور زدن محدودیت اینترنت و مقابله با نظارت را به شهروندان ایران ارائه دهند.
به نظر میرسد که آرزوی چند ساله ایرانیان برای استفاده از سیستمعاملها و نرمافزارهای نسخه اصلی بهزودی محقق خواهد شد و مشکلات سد راه «گیمر»ها، کسبوکارها و توسعهدهندگان ایرانی برای فعالیت هم کمتر خواهد شد. همچنین، مهمترین دستاورد رفع تحریم خدمات تکنولوژی را میتوان اعلام آمادگی استارلینک برای ارائه اینترنت ماهوارهای به مردم ایران دانست، اتفاقی که با استقبال گسترده جوامع بینالمللی همراه بوده است و نهادها و سازمانهای بسیاری تلاش میکنند که اینترنت ماهوارهای را به دست شهروندان ایرانی برسانند.