هیولای هولناک اعتیاد جوانان و نوجوانان افغان را از کوچه‌های خاکی افغانستان تا خیابان‌های چراغانی‌شده مرفه‌ترین کشورهای جهان دنبال می‌کند. گفته می‌شود در کشور سوئد، با وجود قوانین سختگیرانه برای فروش و توزیع مواد مخدر، انبوهی از جوانان افغان به اعتیاد روی آورده‌اند که در میان آن‌ها دختران و پسران زیر ۱۸ سال هم دیده می‌شوند. این‌ها اغلب کسانی‌اند که با گذشت سال‌ها نتوانسته‌اند اجازه اقامت در سوئد بگیرند.

مصطفی (نام مستعار)، جوانی افغان که سال ۲۰۱۶ به سوئد آمده، چند سالی است که به مواد مخدر معتاد است. او می‌گوید اعتیادش به مواد پس از رد شدن پرونده‌اش در اداره مهاجرت سوئد و اخراجش از اقامتگاه رسمی پناهجویان آغاز شد.

مصطفی چنین روایت می‌کند: «وقتی به سوئد آمدم، زیر ۱۸ سال داشتم و مدتی در اقامتگاه پناهجویان زندگی کردم اما دو ماه مانده به تولد ۱۸ سالگی‌ام، به دلیل اینکه اداره مهاجرت درخواستم را رد کرد، مرا از اقامتگاه بیرون کردند.» او می‌گوید که پس از چند هفته بی‌سرپناهی و خوابیدن در پارک‌ها و خیابان‌ها، سرانجام با گروهی از پسران خیابان‌خواب آشنا شده و برای تحمل وضعیت دشوار زندگی و خوابیدن در خیابان‌ها، به مصرف مواد مخدر روی آورده است.

سوئد در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶، همچون سایر کشورهای اروپایی با سیل عظیمی از مهاجران افغان، سوری و عراقی روبه‌رو شد. در آن زمان، بیشتر پناهجویان افغان به‌دلیل وجود دولت رسمی در افغانستان و برخی موارد دیگر که خطر عمومی را در افغانستان نفی می‌کرد، اجازه اقامت نگرفتند.

دانیال فیروز، مسئول پروژه مبارزه با اعتیاد جوانان در جنوب سوئد، به ایندیپندنت فارسی گفت: «اغلب جوانان با رد شدن پرونده‌های مهاجرتشان، بلاتکلیف می‌مانند و سرپناه و کمک‌هزینه خود را از دست می‌دهند و به این دلیل به اعتیاد رو می‌آورند؛ برخی دیگر نیز به دلیل تنهایی و افسردگی‌های ناشی از مهاجرت گرفتار مواد مخدر می‌شوند.»

براساس اطلاعات انجمن‌های حامی نوجوانان و جوانان مهاجر در سوئد، اعتیاد میان جوانان و نوجوانان افغان هر روز بیشتر گسترش پیدا می‌کند. بر این اساس، بیشتر افرادی که با موضوع اعتیاد و مواد مخدر درگیرند، نوجوانان‌اند که یا برای تامین مخارج زندگی یا داشتن پول بیشتر برای تفریح و سرگرمی، به شبکه‌های فروش مواد مخدر وارد می‌شوند و پس از مدتی فروشندگی، خود مصرف‌کننده می‌شوند.

یکی از فعالان اجتماعی در زمینه مهاجران افغان به ایندیپندنت فارسی گفت: «گروه‌های مافیای مواد مخدر برای فروش و توزیع مواد مخدر بیشتر از نوجوانان استفاده می‌کنند زیرا آنان کمتر تحت پیگرد پلیس قرار می‌گیرند و در عین حال، هر فروشنده سرانجام خود به یک مصرف‌کننده تبدیل می‌شود که برای فروشندگان اصلی یک امتیاز است.»

یکی دیگر از جوانان افغان که هم فروشنده و هم مصرف‌کننده مواد مخدر است، می گوید که شمار زیادی از دختران نوجوان افغان در سوئد نیز به مواد مخدر معتادند. او که نخواست نامش فاش شود، گفت در جنوب سوئد، جایی که او زندگی می‌کند، بیشتر دخترانی که دیده است، به هرویین معتادند. این جوان افغان افزود: «دختران هم همراه پسران برای به دست آوردن پول تهیه مواد مخدر، دزدی و حتی تن‌فروشی می‌کنند.»

پرسش اینجا است که در کشور مرفه و سازمان‌یافته‌ای مانند سوئد که فروش الکل محدود است، فروش خدمات جنسی کاملا ممنوع است و حتی برای استفاده از سیگار هم هر روز محدودیت‌های بیشتری اعمال می‌شود، برخورد دولت با موضوع اعتیاد چگونه است؟ آیا سیاست‌گذاران سوئد متوجه نیستند که اخراج پناهجویان جوان از سیستم و بلاتکلیفی آنان مصرف مواد مخدر در این کشور را افزایش داده است و گروه‌های مافیایی در این کشور با خیال راحت از نوجوانان و جوانان اغلب پناهجو برای مقاصدشان استفاده می‌کنند؟

امید محمودی، موسس اتحادیه پناهجویان تنها که از سال ۲۰۲۱ تاکنون در سوئد فعالیت می‌کند، به ایندیپندنت فارسی گفت: «جامعه و سیاست سوئد به‌شدت دوقطبی شده‌اند و سیاستمداران سوئدی در خصوص لزوم مبارزه با اعتیاد در میان پناهجویان اتفاق نظر ندارند.»

 محمودی تصریح کرد: «گروه‌های چپ و حامی پناهجویان تلاش دارند زمینه درمان جوانان معتاد به مواد مخدر را فراهم کنند و از گسترش اعتیاد میان آنان جلوگیری کنند، اما احزاب و گروه‌های راست‌گرا می‌خواهند وضعیت پناهجویان به‌حدی وخیم شود تا افکار عمومی بیشتر علیه پناهجویان باشد که این به نفع آن‌ها است.»

این سخنان در حالی مطرح می‌شوند که دولت جدید سوئد به‌تازگی با اکثریت راست‌گرا تشکیل شد و اولف کریسترسون، رهبر حزب میانه‌رو، رهبری دولت را به‌عهده گرفت. حزب راست دموکرات‌های سوئد هم متولی اداره مهاجرت شد و در اولین اقدام، اعلام کرد سهمیه مهاجران سالانه از طرف آژانس پناهندگان سازمان ملل را از پنج هزار نفر به ۹۰۰ نفر کاهش داده است.

با این وضع، نهادهای حامی مهاجران معتقدند که وضعیت پذیرش پناهجویان در سوئد دشوارتر از قبل خواهد شد و بودجه‌های لازم برای مبارزه با مواد مخدر در میان نوجوان و جوانان پناهجو نیز کمتر می‌شود.