برخی فعالان غربی در یوتیوب دیگر به بخشی از کارزار طالبان برای سفیدنمایی وضعیت افغانستان تبدیل شده‌اند. در بیشتر گزارش‌هایی که این فعالان اخیرا از افغانستان تهیه کرده‌اند، به فقر و گرسنگی مردم بیشتر به عنوان امری عادی و حتی نوعی سرگرمی نگاه می‌شود و در مورد اینکه بیشتر شهرها خالی از زنان‌اند، هم هیچ نگرانی وجود ندارد. در این ویدیوها که هر کدام در سراسر جهان ده‌ها و صدها هزار بیننده دارند، همه چیز خوب است و «طالبان بسیار دوستانه رفتار می‌کنند».
در یک سال گذشته، در حالی که برخی از فعالان یوتیوب معروف افغان به دلیل آنچه طالبان فعالیت ضد نظام و توهین به مقدسات عنوان می‌کنند، بازداشت و شکنجه شدند و برخی هنوز ناپدیدند، برخی از فعالان غربی در یوتیوب با اطمینان کامل از امنیت خود، در شهرهای افغانستان جولان می‌دهند.
بعضی از این افراد فعالانی‌اند که به کشورهای مختلف جهان سفر کرده و گزارش تهیه کرده‌اند، اما به نظر می‌رسد که برخی دیگر به‌تازگی به فعالیت در یوتیوب روی آورده‌اند. این افراد اغلب به دعوت طالبان به افغانستان می‌آیند تا برای عادی نشان دادن اوضاع در افغانستان گزارش‌هایی تهیه کنند. این افراد در افغانستان، از حمایت کامل امنیتی طالبان بهره‌مند می‌شوند و به همین دلیل به دوردست‌‌ترین نقاط افغانستان هم سفر می‌کنند و در شلوغ ترین نقاط شهرها با اطمینان کامل قدم می‌زنند و فیلم می‌گیرند.
یکی از این فعالان یوتیوب ایما ویترس، زنی اهل اسکاتلند، است که از ماه‌ها پیش به شهرهای مختلف افغانستان سفر می‌کند و از جاذبه‌های توریستی، غذاها، سرگرمی‌ها و سفرهای شادمانانه خود در افغانستان، گزارش تهیه می‌کند. ایما در توضیح یکی از ویدیوهای سفرش به قندهار، در یوتیوب نوشت: «پیش از سفر افراد زیادی به من پیام دادند که به اینجا (قندهار) نروم؛ چون خطرناک است. اما من وقتی آنجا رفتم، دیدم که کاملا برعکس بود.»
او می‌گوید که طالبان کمتر در خیابان‌ها بودند و با او خیلی هم دوستانه و صمیمی برخورده کرده‌اند. او در ضمن اشاره می‌کند که این شهر در گذشته یکی از ناامن‌ترین مناطق افغانستان بود، «ولی حالا همان‌طور که در ویدیوهای من می‌بینید، اصلا آن گونه (ناامن) نیست.»
این نظر ایما در مورد قندهار دقیقا کپی جملاتی است که مقام‌های طالبان همواره به زبان می‌آورند. آن‌ها در یک سال گذشته همیشه تاکید کرده‌اند که فلان شهر یا فلان روستا در گذشته به‌شدت ناامن بود اما حالا مردم می‌توانند به آنجا سفر کنند. این در حالی است که در سال‌های گذشته، مناطق ناامن فقط به جاهایی گفته می‌شد که طالبان در آن حضور داشتند و اغلب در حال باج‌گیری و حتی شکنجه و کشتار مردم بودند.
در ویدیویی دیگر، ایما ویترس با همکاران مرد خود در یک خودرو به سمت شهر قلات، مرکز استان زابل- از پردرگیری‌ترین و ناامن‌ترین مناطق افغانستان در ۲۰ سال گذشته- می‌رود. در قسمت‌هایی، او خودش رانندگی می‌کند و در میانه راه، همه با موسیقی بلند انگلیسی داخل خودرو می‌رقصند. او با انتشار این ویدیو در اینستاگرام نوشت: «یک سرباز طالبان با موتورسیکلت از کنار ما گذشت و گفت که موسیقی را خاموش کنیم و در ایست‌بازرسی بعدی توقف کنیم. ما در ایست‌بازرسی توقف کردیم. هیچ اتفاق بدی نیفتاد؛ دوباره راه افتادیم و به موسیقی و رقص ادامه می‌دهیم.»
این در حالی است که در افغانستان تحت سلطه طالبان، زنان حق ندارند در جاده‌های بیرون شهر بدون محرم شرعی سفر کند؛ چه رسد به رانندگی، شنیدن موسیقی و رقص. در عید قربان همین امسال، دختران دانشجوی ساکن خوابگاه در کابل و بلخ، به دلیل اینکه محرم شرعی نداشتند، اجازه نیافتند برای تعطیلات به خانه‌هایشان بروند. طالبان دخترانی را که تلاش کرده بودند با اتوبوس‌های خطی به شهرهایشان بروند، در مسیر متوقف کردند.
تنها ایما ویترس نیست که این تصاویر سفیدنمایانه از وضعیت افغانستان را به جهان مخابره می‌کند. شمار زیادی از فعالان یوتیوب غربی هم که به دعوت یا دست‌کم با حمایت طالبان به افغانستان رفته‌اند، هر روز ویدیوهایی سرگرم‌کننده از افغانستان منتشر می‌کنند. آنان در این ویدیوها نشان می‌دهند که به مناطق دوردست افغانستان که قبلا به دلیل ناامنی کسی جرات نداشت برود، سفر می‌کنند و از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی لذت می‌برند. در بسیاری از ویدیوها، حتی فقر و گرسنگی مردم، درماندگی زنان زیر برقع و مواردی از این دست به شکل نماهایی سرگرم‌کننده به نمایش درمی‌آیند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
بنجامین ریچ، فعال یوتیوب اهل بریتانیا که به افغانستان سفر کرده است، در یکی از ویدیوهایش به یکی از بازارهای شلوغ کابل می‌رود. کودکان گدا اعم از دختر و پسر جلو او را می‌گیرند و از او پول می‌خواهند. بنجامین جلو یک مغازه می‌ایستد و به مغازه‌دار پول می‌دهد تا بین کودکان تقسیم کند؛ بعد هجوم مردان و زنان فقیر، کودکان و کهنسالان را در ویدیو نشان می‌دهد که مصرانه تلاش دارند چند افغانی به دست آورند. برخورد این یوتیوبر با چنین صحنه‌ای کاملا عادی است. انگار در حال تماشای سکانسی جالب از یک فیلم است.
بنجامین ریچ در کانال یوتیوب خود نوشته بود که سفرش به افغانستان را یک فعال یوتیوب بریتانیایی دیگری با نام مستعار «بک‌پکر بن» هماهنگ کرده است و خاطرنشان می‌کند هر کس می‌خواهد از افغانستان دیدن کند، با او هماهنگ کند.
بک‌پکر بن نام کانال یک فعال یوتیوب بریتانیایی است که در یک سال گذشته، چندین بار به افغانستان سفر کرده است. او در یکی از ویدیوهایش در کابل، به مغازه‌ای وارد می‌شود و از همکار افغانش چیزی می‌پرسد. همکارش به او می‌گوید طالبان در مغازه‌اند؛ این فعال یوتیوب بریتانیایی می‌گوید: «بله طالبان اینجا هستند اما خیلی صمیمی‌اند.» ویدیوهای او نیز مملو از جلوه‌های جذاب و سرگرم‌کننده از افغانستان است و نشان می‌دهد که با آمدن طالبان، چه تغییرات خوبی در افغانستان رخ داده است.
فعالان یوتیوب غربی که در یک سال گذشته به افغانستان سفر کرده‌اند، به‌ندرت در ویدیوهایشان به غایب بودن زنان در شهر اشاره کرده‌اند. در ویدیوهای این کاربران، انگار تنها مردان شهروندان افغانستان‌اند و اگر هم زنی در خیابان دیده می‌شود، برقع یا حجاب بلند سیاه حضور دارد و این یک روند معمول نشان داده می‌شود. در حالی که این وضعیت دست‌کم در شهرهای بزرگ افغانستان تا یک سال پیش اصلا معمول نبود.
در این ویدیوها، تقریبا به هیچ یک مواردی که نشان‌دهنده تاثیر منفی به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان باشد اشاره‌ای نمی‌شود یا خیلی سطحی از کنار آن می گذرند.
اما فعالان یوتیوب افغان کجایند؟
در سال‌های اخیر، فعالیت در یوتیوب در افغانستان، به یکی از سرگرمی‌ها و نیز منبع درآمدی برای جوانان تبدیل شده بود. دختران و پسران جوان در هر گوشه‌وکنار، با راه‌اندازی کانالی در یوتیوب، از زوایای مختلف زندگی خود، چالش‌های اجتماعی و مصاحبه با مردم، آشپزی، سفر، مدلینگ، سرگرمی و دیگر سوژه‌ها ویدیو تهیه می‌کردند و مخاطبانشان هم اغلب افغان‌های مهاجر ساکن خارج از کشور بودند.
با روی کار آمدن طالبان در افغانستان، برخی از این فعالان یوتیوب، به‌ویژه دختران، از ترس طالبان دست از کار کشیدند؛ اما عده‌‌ای هم به امید تغییر در ذهنیت و رفتار طالبان به کارشان ادامه دادند که یکی‌یکی در میانه راه سرکوب شدند. از اولین فعالان یوتیوب که در ماه‌های نخست سلطه طالبان بازداشت و شکنجه شد تا دست از کار بکشد، فیصل مدرس، گرداننده کانال یوتیوب کابل لاورز (Kabul lovers) بود. او به دلیل انتشار ویدیویی از اعتراض‌های مردم پنجشیر به کشته شدن یکی از اهالی به دست طالبان، بازداشت شد و پس از چند روز حبس و شکنجه، به قید ضمانت آزاد شد.
پس از فیصل مدرس، مورد دیگری که هشداری شدید برای همه گردانندگان یوتیوب در افغانستان تلقی شد، بازداشت اجمل حقیقی و همکارانش بود. اجمل حقیقی مدل و فعال یوتیوی معروف افغانستان بود که طالبان او را به اتهام اهانت به مقدسات بازداشت و به اعتراف اجباری وادار کردند. از سرنوشت اجمل و همکارانش تاکنون خبری در درست نیست.
