مجله فوربس در گزارشی تحلیلی، که روز یکشنبه ۳۰ اکتبر منتشر شد، نوشت اظهارات اخیر مقام‌های بلند‌پایه ایران نشان می‌دهد که تهران خود را صادرکننده رو به رشد تسلیحات، به ویژه پهپادها، می‌داند. اما ایران، دست‌کم با حکومت فعلی حاکم بر تهران، احتمالا نمی‌تواند موفقیت چشمگیر ترکیه در صادرات پهپادهای مشهور به «بایراکتار TB2» را تکرار کند.
ترکیه در چند سال گذشته این مدل پهپاد را به کشورهای مختلفی در سراسر جهان صادر کرده است، اما تهران باید به بازارهای بسیار محدودتری، متشکل از کشورهای نامحبوب که جایگزینی [جز ایران] ندارند یا جایگزین‌های معدودی دارند، رضایت دهد.
ابراهیم رئیسی، رئیس دولت جمهوری اسلامی ایران، در یک سخنرانی تلویزیونی در ۲۲ اکتبر مدعی شد هنگامی که او به خارج از کشور سفر می‌کند، رهبران خارجی اغلب درباره تجهیزات نظامی بومی ایران پرس‌وجو می‌کنند.
یحیی رحیم‌صفوی، فرمانده نظامی و مشاور عالی رهبر نظام جمهوری اسلامی ایران، در تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۲ بر موفقیت ایران در ساخت پهپاد تاکید کرد و گفت: «امروز به جایی رسیده‌ایم که ۲۲ کشور جهان خواستار خرید هواپیمای بدون سرنشین از ایران هستند.»
ارمنستان، الجزایر، صربستان، تاجیکستان و ونزوئلا احتمالا در فهرست این ۲۲ کشور می‌گنجند؛ اگرچه، تحلیلگران در مورد علاقه ادعایی صربستان به خرید پهپادهای ساخت جمهوری اسلامی، تردید دارند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
با توجه به اینکه پهپادهای «شاهد ۱۳۶» ساخت حکومت ایران (مشهور به پهپادهای انتحاری) تقریبا هر روز در شهرهای اوکراین عملیات انجام می‌دهند، این واقعیت انکارناپذیر است که ایران موفق شده است تعداد بسیار زیادی از پهپادهای خود را به روسیه صادر کند.
مقام‌های جمهوری اسلامی ایران، از جمله وزیر امور خارجه، در واکنش به خبر استفاده از پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین گفت: «اگر برای ما ثابت شود که پهپادهای ایران در جنگ اوکراین علیه مردم استفاده می‌شود، تهران نباید بی‌تفاوت بماند.»
با این حال، روسیه از این «دروغ آشکار» حمایت می‌کند. مسکو می‌گوید که در اوکراین فقط از سخت‌افزارهای روسی با «نام‌های روسی» استفاده می‌کند. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، می‌گوید که مسکو اطلاعاتی درباره خرید پهپادهای ایرانی ندارد.
پهپادهای ساخت جمهوری اسلامی در خدمت روسیه، نام روسی دارند. برای مثال، نام پهپاد «شاهد۱۳۶» به «Geran-2» تغییر یافته است. حوثی‌های یمن نیز نام پهپادهای ساخت حکومت ایران را تغییر می‌دهند تا مشخص نشود از کجا خریداری شده‌اند.
فروش موفقیت‌آمیز پهپادهای ساخت جمهوری اسلامی به روسیه، نشان‌دهنده یک صنعت رو‌به‌رشد هواپیماهای بدون سرنشین ایرانی نیست که بتواند با صنایع ترکیه یا چین رقابت کند. بر اساس گزارش‌های منتشرشده، مسکو در پی راه‌اندازی کارخانه‌ای برای بازتولید «بایراکتار TB2» ساخت ترکیه است.
با توجه به موفقیت‌های رزمی پهپادهای ترکیه در جنگ سوریه، لیبی و قره‌باغ، به نظر می‌رسد که روسیه از پهپادهای ترکیه می‌هراسد. ترکیه تاکنون از فروش «بایراکتار TB2» به روسیه امتناع کرده است و چین نیز مایل نیست به روسیه پهپاد بفروشد، زیرا بدون شک تحریم‌های شدید ایالات متحده را در پی خواهد داشت.
به‌گزارش فوربس، این واقعیت‌ها نشان می‌دهد روسیه برای جایگزینی و تکمیل ذخایر رو به کاهش موشک‌های خود، کشور دیگری جز ایران برای دریافت مقادیر زیادی پهپاد ارزان پیدا نکرده است. البته جمهوری اسلامی ایران در کشورهای دیگری خارج از منطقه خاورمیانه، مانند اتیوپی و ونزوئلا، پهپاد مسلح «مهاجر۶» را به فروش رسانده است. تهران همچنین کارخانه مونتاژ پهپاد «ابابیل۲» را در تاجیکستان افتتاح کرده است که اولین نمونه از انواع پهپادهای ایرانی در خارج از کشور است. حتی ممکن است به زودی متوجه شویم که کارخانه مشابهی در روسیه برای تولید انبوه پهپادهای «شاهد» تاسیس شده است.
با این حال، پهپادهای ترکیه در خاورمیانه، شمال آفریقا، آسیای مرکزی، آسیای جنوب شرقی و اروپای شرقی، علاقه‌مندان زیادی دارد و احتمالا در آینده نیز ترکیه در این زمینه پیشرو خواهد بود.
ترکیه همچنین در حال تاسیس کارخانه‌هایی برای تولید پهپادهای خود در قزاقستان، اوکراین، و امارات متحده عربی است.
جمهوری اسلامی ایران به احتمال زیاد ده‌ها کشور را خواهد یافت که به خرید پهپادهای ایرانی علاقه‌مند باشند، و بر این مبنا، بازار پهپادهای ساخت حکومت ایران به احتمال زیاد بازار نسبتا مناسبی برای تهران خواهد بود. اما در یک ارزیابی واقع‌بینانه، ایران نمی‌تواند به موفقیت‌های بین‌المللی که صنعت هواپیماهای بدون سرنشین ترکیه در حال حاضر از آن برخوردار است، امیدوار باشد.
