ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که ایران با کمیته حقیقت‌یاب که قرار است بر اساس تصمیم شورای حقوق بشر سازمان ملل در مورد تحولات اخیر تشکیل شود، هیچ‌گونه همکاری نخواهد داشت.

به گزارش رسانه‌های داخلی، ناصر کنعانی هنگام ورود به نشست هفتگی روز دوشنبه با خبرنگاران، یک ماسک ضدشیمیایی به همراه داشت؛ اقدامی که به نظر می‌رسد به حمایت آلمان از صدام در جنگ ایران و عراق و سلاح‌ شیمیایی دادن به رژیم صدام، اشاره‌ می‌کرد. این ژست نمادین کنعانی پس از آن اجرا شد که وزیر خارجه آلمان برای تصویب قطعنامه سازمان ملل علیه ایران و تشکیل کمیته حقیقت‌یاب تلاش کرد. هم‌زمان با این اقدام، هانس اودو موتسل، سفیر آلمان، هم  به وزارت امور خارجه احضار شد.

ناصر کنعانی در مورد جلسه اخیر شورای حقوق بشر و تشکیل کمیته‌ای از طرف این شورا به منظور بررسی تحولات اخیر ایران گفت: «همان‌طور که رسما اعلام کردیم، با این «کمیته سیاسی» تحت عنوان کمیته حقیقت‌یاب هیچ‌گونه همکاری نخواهیم داشت.»

او با ادعای اینکه جمهوری اسلامی برای تشکیل یک کمیته ملی با حضور صاحبنظران، حقوقدانان و نمایندگان رسمی و غیررسمی راسا اقدام کرده است، استفاده «عجولانه» از سازوکارهای حقوق بشری را «مردود» دانست.

شورای حقوق بشر سازمان ملل روز پنجشنبه ۲۴ نوامبر (سوم آذر)‌، در نشستی ويژه و اضطراری در ژنو، با رای قاطع به قطعنامه پیشنهادی آلمان و ایسلند برای ایجاد یک کمیته بین‌المللی حقیقت‌یاب به منظور بررسی و مستند‌سازی موارد گسترده سرکوب‌های سیاسی در ایران، رای مثبت داد. در این نشست ویژه، نمایندگان ۲۵ کشور از جمله تمامی متحدان آلمان و ایسلند در اروپا و دولت‌های آمریکا، بریتانیا و اوکراین، به قطعنامه پیشنهادی رای مثبت دادند. 

صدور این قطعنامه تاکنون با واکنش‌های گسترده‌ای همراه بوده است. وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران پیش از این هم این قطعنامه را «ضدایرانی» توصیف کرده و گفته بود: «اقدام رژیم آلمان و سایر بانیان نشست ویژه شورای حقوق بشر یک خطای تاریخی و منبعث از اهداف سیاسی چندبعدی است.»

ناصر کنعانی در ادامه نشست خبری خود، اقدام آمریکا در تغییر پرچم ایران برای نمایش نتایج بازی‌های جام‌جهانی را غیرقانونی خواند و تاکید کرد: «اقدام طرف آمریکایی از منظر مقررات فیفا غیرقانونی و شایسته پیگیری است و فدراسیون فوتبال ایران مبتنی بر چارچوب مقررات موجود در این زمینه کار را دنبال می‌کند.»

سخنگوی وزارت امور خارجه ایران همچنین در پاسخ به سوال دیگری در مورد برجام و اینکه به نظر می‌رسد اروپایی‌ها دیگر به احیای برجام تمایلی ندارند، اروپا را «غیرمستقل» و «در سایه رویکرد سیاسی دولت آمریکا» دانست و گفت: «در مورد روند جاری نه اظهار خوش‌بینی می‌کنیم نه اظهار بدبینی. واقع‌بین‌ایم و واقع‌بین خواهیم ماند. ایران فعال عمل می‌کند و اگر طرف مقابل نیز فعال باشد و برای اجرای توافق اراده سیاسی لازم را داشته باشد، حتما با واکنش مثبت ایران مواجه می‌شود و در صورتی که فعال نباشد، ایران رویکرد مستقل خود مبتنی بر تصمیم و سیاست‌های کلان ملی کشور را دنبال خواهد کرد.»

او در عین حال در پاسخ به این سوال که آیا وزیر خارجه عمان در جریان سفر به تهران حامل پیامی از سوی آمریکا بوده و اینکه آیا وزیر خارجه قطر در گفت‌وگوی تلفنی با وزیر امور خارجه ایران پیامی از سوی آمریکا را منتقل کرده است، گفت: «ما بارها تاکید کرده‌ایم که میان ایران و شرکای برجامی از جمله دولت آمریکا پیام‌هایی تبادل می‌شود. من بدون تایید یا تکذیب انتقال پیام از سوی مقام‌های مورداشاره، تاکید می‌کنم که تبادل پیام از طریق واسطه‌ها از جمله مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا یا مقام‌ها و وزرای خارجه کشورهای دوست که با دو طرف ایران و آمریکا در ارتباطند، انجام می‌شود.»

پیش از این نیز حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، هم روز چهارشنبه دوم آذر، در گفت‌وگو با خبرنگاران، ادعا کرده بود: «در آخرین پیامی که هفته گذشته به هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا اعلام کردیم، چنانچه طرف‌های مقابل آماده باشند، می‌توانیم در آینده نزدیک، نشست وزرای خارجه را در وین برگزار کنیم.»

گفته‌های حسین امیرعبداللهیان در شرایطی مطرح شد که بریتانیا، فرانسه و آلمان یک روز قبل از آن، اقدام‌های ایران در راستای گسترش برنامه هسته‌ای‌اش را محکوم کرده بودند. پیش‌تر نیز آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد که ایران در حال افزایش غنی‌سازی اورانیوم است و قصد دارد فعالیت‌های هسته‌ای در دو نیروگاه خود را گسترش دهد.

مقام‌ها و تحلیلگران آمریکایی، اسرائیلی و اروپایی بارها گفته‌اند که با وجود پیشرفت‌های اتمی جمهوری اسلامی و در عین حال خیزش سراسری مردم ایران علیه حاکمیت، احیای برجام دیگر موضوعیت ندارد.