مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی ایران در دومین روز اعتصاب‌های آذرماه، با انتشار گزارشی اعلام کرد که خیزش سراسری مردم به تشدید رکود اقتصادی در ایران منجر شده است.

در این گزارش که سه‌شنبه ۱۵ آذر منتشر شد، به نقل از مدیران و فعالان اقتصادی آمده است: «مسائل اجتماعی و نارضایتی‌ها در جامعه بر فروش شرکت‌ها تاثیر منفی گذاشته است.» این مدیران گفته‌اند که در چنین شرایطی، «بسیاری از مشتریان برای خرید دست نگه داشته‌‌اند» و میزان فروش کل آن‌ها روندی نزولی طی کرده است.

در بخش دیگری از این گزارش، ذکر می‌شود که «اختلال در اینترنت به‌خصوص در صنایع چوب، کاغذ و مبلمان، به کاهش فروش و ریزش مشتریان منجر شده است».

اتاق بازرگانی ایران به نقل از برخی مدیران اقتصادی اعلام کرد که اعتراض‌های اخیر «بر وضعیت مرزها و کاهش صادرات به عراق» هم تاثیر گذاشته و «افزایش قیمت مواد اولیه، کمبود نقدینگی و واردات محصولات مشابه از چین» از دیگر عوامل تشدید رکود اقتصاد در آبان ماه ذکر شده است.

این گزارش ضمن بررسی و تشریح عوامل این رکود، به سراغ شاخص مدیران خرید برای کل اقتصاد (شامخ) رفته و نوشته که این شاخص در آبان ماه با ۲.۸ واحد کاهش نسبت به مهر، به ۴۷.۳۹ واحد رسیده که نشان‌دهنده کاهش میزان فعالیت‌ کسب‌وکارها و افزایش رکود است.

شاخص شامخ که اتاق بازرگانی ایران هر ماه منتشر می‌کند، رونق، رکود یا ثبات کسب‌وکارهای تحت بررسی و چشم‌انداز موردانتظار آن‌ها در آینده را نشان می‌دهد.

در جریان استخراج این شاخص، اگر عدد شامخ بیش از ۵۰ واحد باشد، نشان می‌دهد که اقتصاد در حال ‌رشد است و اگر هر رقمی زیر ۵۰ واحد باشد، از قرار داشتن اقتصاد در شرف انقباض و رکود حکایت دارد. این شاخص که بر اساس پایش پرسشنامه‌ای به‌دست می‌آید، بینشی آنی و تصویری سریعی از شرایط اقتصاد کلان به‌ویژه وضعیت رونق و رکود در بخش‌های صنعت و خدمات ارائه می‌دهد.

در طرح شامخ، از پاسخ‌دهندگان خواسته می‌شود به ۱۲ پرسش مطرح‌شده در قالب سه معیار وضعیت نسبت به ماه پیش (بهترشده، بدترشده یا تغییری نکرده است) پاسخ دهند.

تازه‌ترین نتایج شامخ نشان می‌دهد که شاخص میزان فعالیت‌ کسب‌وکارها در آبان ۱۴۰۱ به‌واسطه رکود فعالیت در بخش‌های ساختمانی و خدماتی و کشاورزی، به کمترین میزان در ۱۵ ماه اخیر (به‌ غیر از فروردین‌) یعنی ۴۶.۲۴ واحد رسیده و شاخص میزان سفارش‌های جدید مشتریان نیز برای دومین ماه پیاپی و با شیب بیشتری افت کرده و به ۴۳.۹۱ واحد رسیده است.

در آبان‌ماه، شاخص میزان صادرات کالا یا خدمات هم برای پنجمین ماه پیاپی کاهشی بوده و به ۴۵.۶۹ واحد رسیده و شاخص میزان فروش کالاها و خدمات نیز با ۴۸.۲۱ واحد، برای دومین ماه پیاپی افت کرده است.

شاخص میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی در آبان هم به ۴۸.۸۸ واحد کاهش یافته و به کمترین میزان هشت ماه اخیر از فروردین‌ ماه رسیده است.

اتاق بازرگانی در گزارش خود اضافه کرد که در آبان‌ماه، شرکت‌ها به‌طورکلی همچنان با کاهش شدید تقاضا به‌ویژه در بخش خدمات و کشاورزی و کاهش در میزان فروش روبرو بوده‌اند. این گزارش همچنین اشاره می‌کند که در آبان‌ ۱۴۰۱، شرایط بخش صنعت در قسمت موجودی مواد اولیه خریداری‌شده، برای چهارمین ماه پیاپی رکورد ۴۸.۸۱ واحدی را ثبت کرده و رو به کاهش گذاشته و هم‌زمان، شاخص میزان سفارش‌های جدید مشتریان نیز با ثبت رکورد ۴۹.۸۶ واحد برای دومین ماه پیاپی کاهش داشته است.

این اعداد به روشنی نشان می‌دهند که اقتصاد کلان ایران که پیش‌تر هم با مشکلات و تنگناهای بی‌شماری دست‌وپنجه نرم می‌کرد، در دو ماه اخیر و با آغاز خیزش سراسری مردم، نسبت به گذشته در شرایط وخیم‌تری قرار گرفته است و چشم‌انداز روشنی هم پیش‌ رو ندارد.