ابراهیم رئیسی، رئیس دولت جمهوری اسلامی ایران، در دیدار با هو چون هوا، معاون نخستوزیر چین که از روز دوشنبه، ۲۱ آذرماه، وارد ایران شده است، به مواضع مطرحشده رئیس جمهوری آن کشور در سفرش به عربستان سعودی اشاره کرد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، رئیسی در این دیدار، مواضع مطرحشده در سفر روز پنجشنبه ۱۷ آذر شی جینپینگ به عربستان سعودی را «موجب ناخرسندی و گلایهمندی ملت و دولت ایران» دانست و خواستار جبران شد.
اینطور که خبرگزاری وابسته به سپاه پاسداران نوشته است، معاون نخستوزیر چین در دیدار با رئيسی، بر عزم کشورش برای «تقویت و تعمیق روابط با جمهوری اسلامی ایران فارغ از تحولات منطقهای و بینالمللی» تاکید کرد و گفت که چین به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران احترام میگذارد.
رسانههای داخلی ایران مدعیاند که همزمان با سفر معاون نخستوزیر چین به ایران، عملیات سرمایهگذاری مشترک دهها میلیارد دلاری و توسعه همکاریهای دو کشور اجرایی میشود.
اظهار نظر ابراهیم رئیسی در دیدار با نماینده چین در شرایطی است که پیش از این، واکنش محتاطانه و منفعلانه تهران در برخورد با موضع پکن همسو با کشورهای عرب منطقه علیه سیاستهای جمهوری اسلامی، با انتقاداتی مواجه شده بود. انتقادها هنگامی شدت گرفت که ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی، بر خلاف عرف رایج دیپلماتیک، حاضر نشد اعلام کند که سفیر چین به وزارت امور خارجه احضار شده است و از کلمه «دیدار» استفاده کرد.
سفر شی جینپینگ، رئیسجمهوری خلق چین، به عربستان سعودی از تازهترین سیاست خارجی پکن رونمایی کرد که انتقاد از جمهوری اسلامی یکی از مهمترین ویژگیهای آن است. در این سفر، میان پکن و ریاض توافقنامه مشارکت راهبردی امضا شد که در آن از جمهوری اسلامی هم خواسته شده است از «مداخله در امور داخلی کشورها» خودداری کند و به «اصول حسن همجواری» احترام بگذارد. در این توافق، همچنین خطاب به مقامهای جمهوری اسلامی آمده است که باید «رژیم منع اشاعه تسلیحات هستهای را رعایت و با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری کنند».
انتشار متن این توافق ابتدا با واکنش جزئی برخی مقامهای جمهوری اسلامی همراه شد، اما بیانیه پایانی نشست اجلاس مشترک سران چین و شش امیرنشین حوزه خلیج فارس که روز جمعه ۱۸ آذر منتشر شد، درنهایت صدای تهران را درآورد. این بیانیه خواستار یافتن «راهحل مسالمتآمیز برای موضوع جزایر سهگانه ازطریق مذاکرات دوجانبه طبق قواعد حقوق بینالملل» شده و همچنین به «پرونده هستهای، موشکهای بالیستیک، پهپادهای نظامی و حمایت از گروههای تروریستی» که در حال حاضر برای کشورهای حوزه خلیج فارس مشکلساز شدهاند، اشاره کرده است.
انتقادها به موضع پکن درحالی است که جمهوری خلق چین در شورای امنیت و دیگر شوراهای ذیل سازمان ملل متحد، یکی از حامیان جمهوری اسلامی است. در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد که اوایل آذرماه برگزار و منجربه صدور قطعنامهای علیه جمهوری اسلامی شد، چین ازجمله کشورهایی بود که به این قطعنامه و تشکیل کمیته حقیقتیاب برای بررسی موارد نقض حقوق بشر در ایران، رای منفی داد.