ایشیکان کیمیهرو، سفیر ژاپن در سازمان ملل متحد، در اولین نشست خبری به‌عنوان رئیس جدید شورای امنیت، روز سه‌شنبه سوم ژانویه (۱۳ دی)، در مورد ایران اظهار نظر کرد. ژاپن به‌عنوان رئیس دوره‌ای شورای امنیت این امکان را دارد که با فراخوانی جلسه‌های اضطراری برای بحث در مورد ایران، موضوع‌های مربوط به تهديدهای امنيتی جمهوری اسلامی علیه مردم خود و جامعه بين‌المللی را در شورای امنیت مطرح کند.

غزل ویسی، خبرنگار ایندیپندنت فارسی، از ایشیکان کیمیهرو پرسید: «آیا شورای امنیت، تحت ریاست ژاپن، ایران را در اولویت قرار خواهد داد؟» ایشیکان کیمیهرو در پاسخ به این سوال گفت: «در طول ماه ژانویه، موضوع ایران هنوز در برنامه شورای امنیت قرار نگرفته است، اما من به‌عنوان رئیس دوره‌ای شورای امنیت، به کشورهای عضو گوش می‌دهم که چگونه ممکن است در مورد آنچه که شما مطرح کردید جلو برویم و به موضوع توجه کنیم. من سعی خواهم کرد موثر باشم.»

به نظر می‌رسد پاسخ محتاطانه نماینده ژاپن در شورای امنیت به سوال درباره موضوع اعتراض‌ها در ایران و سرکوب این اعتراض‌ها از طرف جمهوری اسلامی با سیاست عمومی توکیو در مورد اتخاذ مواضع محتاطانه درباره تحولات ایران همخوانی دارد.

ژاپن روز يکشنبه اول ژانویه، به‌عنوان یک عضو غیردائمی به شورای امنيت سازمان ملل متحد پیوست. ژاپن به مدت یک ماه در نقش رئیس شورای امنیت انجام وظیفه خواهد کرد. ژاپن برای اولین بار در سال ۱۹۵۶، عضو غیردائمی شورای امنیت شد و امسال دوازدهمین دوره عضویت این کشور در این شورا است.

امسال ژاپن برای دوازدهمین‌بار به‌ عضویت شورای امنیت پذیرفته شده است. دوره قبلی عضویت ژاپن در سال‌های ۲۰۱۶-۲۰۱۷ بود. شورای امنیت سازمان ملل پنج عضو دائمی و ۱۰ عضو غیردائمی دارد. هر پنج کشور عضو دائمی که شامل آمریکا، بریتانیا، چین، روسیه و فرانسه می‌شوند، توانایی هسته‌ای و حق وتو دارند. ژاپن مدت‌ها است که برنامه خود را برای تبديل شدن به يک عضو دائمی شورای امنيت مطرح کرده است.

یوشیماسا هایاشی، وزیر امور خارجه ژاپن، سه‌شنبه هفته گذشته در جریان یک نشست خبری، دولت‌های چین و روسیه را متهم کرد که با سوءاستفاده از حق وتو موجب ناکارآمدی و ناتوانی شورای امنیت شده‌اند.

از زمان نخستین مورد استفاده از حق وتو در ۱۹۴۶، مسکو تاکنون ۱۴۳ مرتبه و بسیار بیشتر از سایر اعضای دائم شورای امنیت، از حق وتو خود استفاده کرده است. آمریکا ۸۶ مرتبه، بریتانیا ۳۰ مرتبه، و چین و فرانسه هر کدام ۱۸ بار از «حق وتو» خود استفاده کرده‌اند.

ریاست ژاپن بر شورای امنیت در حالی است که این شورا نتوانسته است گام‌های موثری علیه حمله روسیه به اوکراین و پرتاب مکرر موشک‌های بالستیک از طرف کره شمالی بردارد.

روسیه و چین که حامی کره‌شمالی‌اند، به‌عنوان دو عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل حق وتو دارند. ژاپن اخیرا در حال بررسی افزایش بودجه نظامی و دفاعی خود برای مقابله با تهدید‌های چین، کره شمالی و روسیه است و در استراتژی دفاعی جدید خود، از چین به‌عنوان یک تهدید یاد کرده است.