رضا حاجی‌کریم، کارشناس حوزه آب، اعلام کرد که در ایران اکنون ۲۰ میلیارد مترمکعب مازاد برداشت آب وجود دارد و اگر نتوان آن را در بازه مشخصی سروسامان داد و مدیریت کرد، روزهای سخت و ترسناکی در پیش خواهند بود.
رضا حاجی‌کریم در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا، درباره تداوم خشکسالی و وضعیت منابع آبی ایران گفت: «اولا اینکه مسئله بارندگی به هیچ وجه با بیلان مصرف آب کشور ارتباطی ندارد؛ یعنی مسئله‌ای که امروز با آن مواجهیم، تغییرات بارندگی نیست، مسئله اصلی بد مصرف کردن آب است. ما در کشوری زندگی می‌کنیم که ۸۵ درصد مناطق کشور در اقلیم گرم و خشک قرار دارد و در این شرایط اقلیمی، الگوی توسعه‌ای را از کشورهایی الگوبرداری کرده‌ایم که اصولا کمبود آب ندارند.»
این سخنان در حالی مطرح می‌شوند که ایران روزهای سختی را از نظر بی‌آبی طی می‌کند. ذخیره آب پشت بسیاری از سدها به کمترین میزان گنجایش آن‌ها رسیده و جمع کل موجودی مخازن سدهای پنجگانه تهران حدود ۲۶۰ میلیون مترمکعب است که نسبت به سال ۱۴۰۰ که حدود ۳۴۰ میلیون مترمکعب بود، نزدیک ۸۰ میلیون مترمکعب کسری دارد. از سوی دیگر، مصرف انرژی و آب در کلان‌شهر تهران نیز بالاتر از میانگین جهانی است.
رضا حاجی‌کریم در این مورد می‌گوید: «الگوی توسعه ما از اروپایی گرته‌برداری شده است که به منابع آبی بسیار زیادی دسترسی دارد. نوع سرمایه‌گذاری و استراتژی صنعتی ما هم به همین شکل است و چولگی منحنی سرمایه‌گذاری همیشه به سمت صنایع آب‌بر بوده است. با این شرایط در نظر بگیریم که در سطح بین‌الملل هم با هشدار گرمایش جهانی مواجهیم؛ هرچند این تنها مسئله‌ای نیست که مشکل ما را حاد کرده و از نظر آبی به شرایط امروز رسانده است.»
این کارشناس حوزه آب توضیح داد: «مسئله‌ای که ما را به این روز رساند، تلاقی تغییرات اقلیمی با الگوهای بد توسعه‌ای و مصرف آب است. فرض کنیم در سال آبی آینده ۲۰ درصد هم بالای منحنی نرمال باشیم. ما بیش از ۴۰۰ دشت ممنوعه داریم. آیا این ۲۰ درصد رویایی بالاتر از نرمال، مشکل اصفهان و همدان یا صنایع آب‌بری را که به کویر مرکزی منتقل شده‌اند، حل می‌کند؟ مسئله آب شهر تهران را که به تمام منابع آبی چهار استان دیگر دست‌اندازی می‌کند، حل می‌کند؟ آیا می‌تواند ماجرای آب‌های بین‌حوضه‌ای را حل کند؟ بنابراین شرایط اقلیمی یک عامل تشدیدکننده بود نه عامل اصلی.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
تغییرات اقلیمی از یک سو و مشکلات ناشی از سیاست‌های نادرست محیط زیستی از سوی دیگر مشکل عمده این روزهای محیط زیست ایران است. نبود شغل‌های مناسب و ارزش پایین ریال که به تفاوت قیمت محصولات کشاورزی در ایران و خارج منجر شده است، باعث می‌شود که بسیاری به کشاورزی روی بیاورند و استفاده بی رویه از منابع آب زیرزمینی در پی این رخداد، فرونشست زمین در بسیاری از شهرهای ایران را در پی داشته است.
رضا حاجی کریمی در این خصوص می‌گوید: «ما اکنون ۲۰ میلیارد مترمکعب مازاد برداشت آب داریم که اگر نتوانیم آن را در بازه مشخصی سروسامان دهیم و مدیریت کنیم، روزهای سخت و ترسناکی را در پیش خواهیم داشت. اما نکته ناراحت‌کننده این است که در سطح راهبردی هم هیچ نشانه‌ای مبنی بر بهبود اوضاع نمی‌بینیم. یعنی وقتی به رئوس برنامه هفتم و سیاست‌های کشاورزی نگاه می‌کنیم، درمی‌یابیم برای سامان دادن این وضعیت اراده‌ای وجود ندارد. می‌توان برای صفر کردن مصرف این ۲۰ میلیارد مترمکعب آب مازاد برنامه‌ریزی و سندی تدوین کرد، ولی ماجرا این است که برنامه به منابع مالی و سرمایه‌گذاری‌های کلان نیاز دارد و در شرایط فعلی، یکی از بزرگ‌ترین بازدارنده‌ها برای حصول موفقیت تامین منابع مالی است که در شرایط فعلی امکانات لازم را نداریم؛ چون دولت پول ندارد، محدودیت و مضیقه‌های مالی شدید دارد و بخش خصوصی هم به علل مختلف به سرمایه‌گذاری در این حوزه تمایلی ندارد.»
در حال حاضر روزانه حدود دو میلیون و ۹۰۰ هزار مترمکعب آب شرب در تهران مصرف می‌شود که نسبت به سال ۱۴۰۰ تقریبا یکسان است اما موضوعی که باید به آن توجه شود، این است که امسال سومین سال خشک در ۱۰ سال اخیر را پشت سر می‌گذاریم.
ایسنا در گزارشی اعلام کرد میزان بارندگی‌ها تا به حال خوب نبوده است و نسبت به سال ۱۴۰۰، حدود ۶۵ درصد کسری بارندگی وجود دارد. در استان تهران، سالانه یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون مترمکعب آب مصرف می‌شود که حدود یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون مترمکعب آن در شهر تهران و ۵۰۰ میلیون مترمکعب در سایر شهرهای استان است.
