شرکت‌های دولتی ایران و ونزوئلا در هفته‌های پیش رو، بازسازی بزرگ‌ترین مجموعه پالایشگاه‌های ونزوئلا را با هدف احیای ظرفیت تقطیر نفت خام آن آغاز می‌کنند. خبرگزاری رویترز روز جمعه، سوم فوریه (۱۴ بهمن)، این خبر را به نقل از چهار منبع نزدیک به این برنامه منتشر کرد. 

این پروژه قرار است با همکاری شرکت دولتی نفت ونزوئلا و «شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی ایران» که از زیرمجموعه‌های وزارت نفت است، انجام شود. به گفته منابعی که با رویترز صحبت کردند، هدف اصلی این پروژه، افزایش تولید سوخت در «مرکز پالایشگاه‌ّهای پاراگوآنا» و تلاش برای پایان اتکای ونزوئلا به فناوری‌های آمریکایی در عرصه پالایش است. پس از پالایشگاه جام‌نگر هند و اولسان کره جنوبی، پاراگوآنا سومین پالایشگاه بزرگ جهان محسوب می‌شود و حدود ۷۰ درصد کل ظرفیت پالایش نفت در ونزوئلا، به آن وابسته است. 

ونزوئلا سومین ذخایر بزرگ نفت خام جهان را دارد، اما در سال‌های اخیر به علت بروز مشکلاتی در پالایشگاه‌ها، همراه با تحریم‌های آمریکا و فقدان سرمایه‌گذاری، در تولید بنزین و سوخت دچار مشکل شده است. در سه سال اخیر شاهد صف‌های طولانی در پمپ بنزین‌های این کشور بوده‌ایم. جمهوری اسلامی ایران در راستای سیاست تقویت روابط خود با کاراکاس، به این کشور نفت خام و میعانات گازی می‌فرستد و نیز با ارسال قطعات ضروری و لوازم یدکی، کوشیده است نیازهای شبکه پالایش ونزوئلا را تامین کند. این شبکه روزی یک میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت تولید می‌کند، اما سال‌ها است که تاسیسات آن تعمیر و بازسازی نشده‌ است. 

یکی از شرکت‌های زیرمجموعه وزارت نفت ایران در ماه مه ۲۰۲۲ قراردادی ۱۱۰ میلیون یورویی با شرکت نفت ونزوئلا بست تا پالایشگاه ال پالیتو را در مرکز کشور که کوچک‌ترین پالایشگاه این کشور دانسته می‌شود و روزی ۱۴۶ هزار بشکه‌ نفت تولید می‌کند، تعمیر کند. اینک، بنا به آنچه منابع خبری به رویترز گفته‌اند، به‌زودی شاهد قراردادی ۴۶۰ میلیون یورویی برای نوسازی پاراگوآنا خواهیم بود که در شمال غرب ونزوئلا قرار دارد و ظرفیتش روزی ۹۵۵ هزار بشکه است. 

این پروژه در پی سفر اخیر حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران، به ونزوئلا و دیدارهایش با طارق العیسمی، وزیر نفت ونزوئلا، نهایی شده است. اما دولت‌های ایران و ونزوئلا و شرکت‌های نفتی دو کشور هنوز این خبر را تایید نکرده‌اند. 

دو منبع به رویترز گفتند که ایران قرار است تهیه قطعات و نصب و بازرسی آن‌ها را بر عهده گیرد و بقیه امور به شرکت نفتی ونزوئلا سپرده خواهد شد. به گفته منابع مطلع، نوسازی پالایشگاه با قطعات چینی و ایرانی انجام می‌شود و از دشواری‌های موجود، ادغام آن‌ها با قطعات ساخت آمریکا است. اگر این نوسازی موفقیت‌آمیز باشد، در سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ نیز شاهد فاز بعدی تغییرات در این مجموعه پالایشگاه خواهیم بود. 

در داده‌های ترابری جهانی عمومی می‌بینیم که کشتی «گلسان» که با پرچم ایران حرکت می‌کند، در چند روز گذشته وارد آب‌های ونزوئلا شده است. این کشتی نخست در بندر لا گوآیرا در نزدیکی کاراکاس توقف کرد و سپس به بندر خوزه رفت که به شرکت نفت ونزوئلا متعلق است. بندر خوزه در نزدیکی پالایشگاه «پوئرتو لا کروز» در شرق ونزوئلا قرار دارد.

متخصصان ایرانی سال گذشته میلادی چندین بار برای بررسی پالایشگاه‌های ونزوئلا به این کشور سفر کردند. به گفته منابعی که با رویترز سخن گفتند، قرار است ۴۰۰ کارگر ایرانی به ونزوئلا بروند تا در کنار ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ خدمه و پیمانکار محلی، کار نوسازی را انجام دهند. یکی از منابع گفت که مقام‌های ونزوئلا می‌کوشند مسکن موقت و وسیله نقلیه برای این کارگران تامین کنند و حتی احتمال دارد اردوگاهی ویژه این کار در نزدیکی پاراگوآنا ساخته شود. آن‌ها همچنین گفتند که تاریخ دقیق ورود کارگران ایرانی، هنوز به خدمه پاراگوآنا اطلاع داده نشده است. 

در زمان پروژه نوسازی ال پالیتو، شرکت نفت ونزوئلا صدها کارگر ونزوئلایی را برکنار کرد و جای آن‌ها را متخصصان ایرانی گرفتند. این کار به بروز اعتراضاتی انجامید. در پاراگوآنا نیز اخیرا شاهد اعتراض گروهی از پیمانکاران بودیم که می‌گویند از سال ۲۰۲۱ حقوق نگرفته‌اند. یک کارگر ونزوئلایی در پاراگوآنا که بدون افشای نامش با رویترز صحبت کرد، می‌گوید: «از ما انتقاد می‌کنند، به ما می‌گویند کارمان بد است و تجربه نداریم. ما را مجبور کرده‌اند در دشوارترین شرایط تولید کنیم. با این همه، کار خود را انجام داده‌ایم.»

شرکت نفت ونزوئلا، که متعلق به دولت سوسیالیستی این کشور است، پاسخی به این خواسته‌های کارگران این کشور نداده است.