آمار وزارت مهاجران طالبان نشان می‌دهد که به‌طور متوسط روزانه بیش از هزار شهروند افغان به‌طور اجباری یا داوطلبانه از ایران به افغانستان بازمی‌گردند.

مهاجران افغان از طریق گذرگاه‌های اسلام‌قلعه در استان هرات و پل ابریشم استان نیمروز به افغانستان بر می‌گردند.

یکی از مسئولان اداره «مهاجران و عودت کنندگان» در استان هرات به شرط افشا نشدن هویت به ایندیپندنت فارسی گفت که روند اخراج مهاجران افغان از ایران شدت گرفته است.

او افزود که برخی روزها شمار مهاجرانی که از طریق گذرگاه اسلام قلعه از ایران بازمی‌گردند به بیش از هزار و ۵۰۰ نفر می‌رسد. بین آنها شماری از نوجوانان بدون سرپرست و زنان تنها نیز حضور دارند.

وزارت مهاجران طالبان اول فوریه در حساب کاربری خود در توییتر مدعی شد که شماری از مهاجران که بازگشته‌اند جهت دریافت کمک به کمیساری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان معرفی می‌شوند.

با وجوداینکه که روند اخراج مهاجران افغان در ایران شدت گرفته است، اما تقاضا برای سفر قاچاقی به ایران به‌دلیل گسترش فقر و بیکاری و ترس از حمله‌های انتقام‌جویانه طالبان افزایش یافته است.

محمد ۲۵ سال دارد و دو ماه می‌شود که از ایران اخراج شده است، اما به ایندیپندنت فارسی می‌گوید که دوباره قصد سفر قاچاقی به ایران را دارد.

او می‌گوید که به‌دلیل اینکه فرصت شغلی در افغانستان نیست و برای تامین نیازهای خانواده شش نفری‌اش قصد دارد قاچاقی به ایران برود: «نیروهای پلیس ایران من را از میدان کارگری در تهران بازداشت کردند و پس از چند روز از مرز اسلام قلعه اخراج کردند. من با یک قاچاقبر انسان صحبت کردم و قرار است که برای قاچاقبر چهار میلیون تومان پرداخت کند و دوباره ایران بروم.»

بیشتر قاچاق انسان از طریق استان نیمروز صورت می‌گیرد و قاچاقبران انسان متقاضیان سفر قاچاقی را به پاکستان و از آنجا به ایران انتقال می‌دهند. سفر قاچاقی پرخطر است و حتی احتمال جان‌باختن افراد وجود دارد.

همزمان اعطای ویزای گردشگری جمهوری اسلامی ایران پس از توقف دو ماهه، هفته گذشته از سر گرفته شد.

سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران در هرات روز یکشنبه، ۱۶ بهمن، اعلام کرد که طی چهار روز بیش از ۱۱ هزار جلد گذرنامه جهت ویزا دریافت کرده است.

این کنسولگری نوشت که به‌دلیل تجمع حدود سه هزار تن در نزدیک ساختمان کنسولگری، روند ثبت‌نام و دریافت مدارک متقاضیان روادید گردشگری را به مدت کمتر از یک هفته متوقف می‌کند.

شماری زیادی از ساکنان استان‌های غربی افغانستان در مقابل ساختمان کنسولگری تجمع کرده بودند. گزارش‌ها حاکی از‌آن است که بخشی از متقاضیان با دریافت ویزای گردشگری برای کارکردن به ایران می‌روند.

جمعیت بزرگی از مهاجران افغان در ایران زندگی می‌کنند. بر اساس آمار نهادهای حکومتی جمهوری اسلامی ایران، هم‌اکنون چهار میلیون و ۴۰۰ هزار مهاجر افغان در ایران زندگی می‌کنند. با سرنگونی حکومت پیشین افغانستان به ‌دست طالبان در ۱۵ اوت ۲۰۲۱، شمار زیادی از کارمندان دولتی و نظامیان سابق آن نظام نیز به ایران مهاجرت کرده‌اند.

کارمندان دولتی و نظامیان نظام جمهوریت سرنگون شده افغانستان از جمهوری اسلامی ایران می‌خواهند که از اخراج‌شان جلوگیری کند تا در معرض خطر قرار نگیرند.

با آنکه جمهوری اسلامی ایران کنوانسیون حقوق پناهندگان را امضا کرده است و ملزم به رعایت آن است، روایت‌های متعددی از برخورد «تند» نیروهای انتظامی و مرزی ایران با مهاجران افغان وجود دارد.