رهبران کشورهای عرب در نشست روز یکشنبه خود، دولت بنیامین نتانیاهو را مسئول تشدید خشونت و بحران در خاورمیانه اعلام کردند.

ده‌ها تن از رهبران و مقام‌های ارشد کشورهای عربی و اسلامی روز یکشنبه هشدار دادند که اقدام‌های اسرائیل در بیت‌المقدس شرقی و کرانه باختری هرج‌و‌مرج را بیشتر می‌کند و خشونت و جنگ بین اسرائیل و فلسطینی‌ها را افزایش می‌دهد. این در حالی‌ است که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، از گسترش شهرک‌سازی یهودیان در ۹ منطقه از کرانه باختری خبر داده است.

سخنرانی‌های این رهبران و صدور این بیانیه هشدارآمیز علیه اقدام‌های دولت بنیامین نتانیاهو در چارچوب نشست «شورای اتحادیه کشورهای عرب» در قاهره به میزبانی عبدالفتاح سیسی، رئیس‌جمهوری مصر، انجام شد. در این نشست، به جز رهبران کشورهای عرب، محمود عباس،‌ رئیس‌ تشکیلات خودگردان فلسطین،‌ نیز حضور داشت.

نشست یادشده در حالی برگزار شد که از اولین روز سال ۲۰۲۳ تا یکشنبه ۱۳ فوریه، یعنی در کمتر از یک ماه و نیم، بیش از ۴۵ فلسطینی جانشان را از دست داده‌اند. در حملات انتحاری فلسطینی‌ها هم تاکنون ۱۰ اسرائیلی جان باخته‌اند.

سخنرانان در این نشست متفق‌القول در بیانیه‌‌ای، «اقدام‌های یک‌جانبه» اسرائیل در بیت‌المقدس و کرانه باختری از جمله تخریب خانه‌ها و گسترش شهرک سازی‌ها را محکوم کردند. دولت بنیامین نتانیاهو تا این لحظه به بیانیه این نشست هیچ واکنشی نشان نداده است.

رهبران کشورهای عرب در چارچوب این نشست از اردن و پادشاه این کشور، ملک عبدالله دوم،‌ خواستند برای «حفاظت از مسجدالاقصی» پادرمیانی کند و در مقابل «تهاجم و محدود‌سازی‌های» اسرائیل بایستد.

مسجدالاقصی بر تپه‌ای در مرکز بیت‌المقدس بنا شده و یکی از مقدس‌ترین مکان‌ها برای یهودیان و مسلمانان است. این مسجد پیش از آنکه در قرن یازدهم میلادی به دست مسلمانان و صلاح‌الدین ایوبی فتح شود، یکی از مراکز عبادی مهم یهودیان بود.

اسرائیل زمانی که در جنگ اول کیپور در سال ۱۹۶۷ مقابل اعراب به پیروزی رسید، مجوز گرفت شهروندان خود را برای عبادت به این مسجد و دیوار مقدس کناری آن بفرستد. حال دولت جدید راست افراطی اسرائیل می‌خواهد به دلایل امنیتی، حضور مسلمانان در این مسجد را با محدودیت‌های ویژه و بیشتری همراه کند.

عبدالفتاح السیسی در این نشست، بیت‌المقدس را «ستون فقرات آرمان فلسطین» خواند و درباره «عواقب وخیم هرگونه اقدام اسرائیل برای تغییر وضعیت موجود این مکان مقدس» هشدار داد. او گفت: «این اقدام‌ها بر مذاکرات آینده حل‌وفصل مناقشه اسرائیل و فلسطین تاثیر منفی می‌گذارد.»

السیسی که کشورش نخستین کشور عرب بود که با اسرائیل روابط دیپلماتیک برقرار کرد، از جامعه جهانی خواست «راه‌حل تشکیل دو کشور را تقویت و برای از سرگیری روند صلح شرایط مساعدی ایجاد کند».

ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن، هم در این نشست از مقام‌های اسرائیلی خواست از تجاوز و عبور از محدوده خود در رابطه با مسجدالاقصی خودداری کند. او به اسرائیل هشدار داد: «منطقه بدون پیشرفت در زمینه حل مشکل فلسطین نمی‌تواند در صلح، ثبات و رفاه زندگی کند.»

احمد ابوالغیط، دبیرکل اتحادیه کشورهای عرب، نیز خاطرنشان کرد که تلاش برای تقسیم مسجدالاقصی و محو هویت عربی و اسلامی آن «به ناآرامی و خشونت بی‌پایان در منطقه دامن خواهد زد».

محمود عباس، رئیس‌ تشکیلات خودگردان فلسطین، یکی دیگر از سخنران این نشست بود. او با انتقاد از انفعال جامعه جهانی، گفت که دولت او به سازمان ملل و نهادهای وابسته به آن متوسل خواهد شد و خواستار راه‌‌حلی برای حفاظت از راه‌‌حل دو کشور اسرائیل و فلسطین می‌شود. او اضافه کرد: «دولت فلسطین برای حمایت از حقوق مشروع فلسطینی‌ها همچنان به دادگاه‌ها و سازمان‌های بین‌المللی رجوع خواهد کرد.»

آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده، در ماه ژانویه با رهبران مصر، اسرائیل و فلسطین ملاقات کرده و از آن‌ها خواسته بود تنش‌ها در منطقه را کاهش دهند.