شهریار حیدری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، از «تجدیدنظر» و «تغییر» شیوه سربازی خبر داد و گفت که قانون نظام وظیفه عمومی در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس «اصلاح» می‌شود.

حیدری به تصمیم مجلس برای «حرفه‌ای» کردن سربازی همانند بسیاری دیگر از کشورها اشاره کرد و افزود: «اگر قرار باشد خدمت سربازی حرفه‌ای شود، افراد پنج سال تعهد می‌دهند، اما حقوق آنان‌ مانند یک درجه‌دار خواهد بود.»

برمبنای این طرح و به گفته عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، چنانچه سربازی طی مدت پنج سال خدمت خود اثبات کند که شرایط یک فرد نظامی را دارد، می‌تواند به استخدام نیروهای مسلح درآید.

شهریار حیدری درباره اینکه پنج سال تعهد به خدمت سربازان چگونه و با چه مبنایی احتساب خواهد شد، توضیحی نداد و مدعی شد از آنجا که سربازی در کشور حرفه‌ای نیست از آن به‌عنوان «سربازی اجباری» یاد می‌شود، اما «زمانی که سربازی حرفه‌ای شود، مشمولان با علاقه و رغبت آن را انجام می‌دهند و حقوق خوبی دریافت می‌کنند».

عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس درباره وضعیت افرادی که تمایل ندارند دوران «سربازی حرفه‌ای» را طی کنند چیزی نگفت، اما خیز «مجلس انقلابی» برای افزایش خدمت سربازی به پنج سال با ادعای «حقوق و مزایای خوب» حکایت از آن دارد که قانون نظام وظیفه عمومی با هدف تحکیم پایه‌های حکومت و تضمین منافع حاکمیت و افزایش قدرت نظامی تغییر می‌کند.

محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، طی روزهای اخیر به‌تناوب درباره «اصلاح و بازنگری» قانون سربازی به دستور علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، سخن گفت و آن را «اتفاقی مبارک» خواند.

طبق مصوبه مجلس، حقوق سربازان مجرد در سال آینده به ۴.۸ میلیون تومان و حقوق سربازان متاهل به ۷.۲ میلیون تومان افزایش می‌یابد. به‌رغم اینکه مسئولان جمهوری اسلامی تلاش می‌کنند از افزایش حقوق سربازان به‌عنوان ابزاری تبلیغی استفاده کنند، یک حساب سرانگشتی نشان می‌دهد که رقم تعیین‌شده حقوق سربازان با در نظر گرفتن نرخ تورم موجود حتی کفاف ابتدایی‌ترین هزینه‌های آنان را نمی‌دهد.

محمدباقر قالیباف نیز در سخنان اخیر خود به جزئیات تغییری که قرار است در قانون نظام‌وظیفه عمومی اعمال شود، اشاره‌ای نکرد و تنها گفت که در جلسه‌‌ای با حضور علی خامنه‌ای و نیروهای مسلح، بر «بهینه‌سازی» و «بازنگری» سربازی تاکید شده است.

او به گزارشی از ستاد کل نیروهای مسلح استناد کرد و مدعی شد که «سربازان به‌دلیل مشکلات معیشتی به سربازی نمی‌آمدند، اما با افزایش حقوق به حضور در خدمت سربازی تمایل پیدا کردند».

به نظر می‌رسد که حکومت قصد دارد با تعیین دو مشوق «افزایش حقوق سربازی» و «استخدام پس از پایان خدمت» از تنگناهای اقتصادی و بحران اشتغال جوانان که خود مسبب آن است، بهره‌برداری کند و سال‌های سربازی را از دو به پنج سال افزایش دهد.

هنوز مشخص نیست تکلیف افرادی که نمی‌خواهند دوران سربازی اجباری را سپری کنند، چه خواهد شد، اما محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، پیش‌تر وعده کاهش مدت سربازی در سال آینده را داده بود. با این حال، از آنجا که در لایحه بودجه سال آینده، خرید سربازی اعمال نشده است، برخی نمایندگان گفته‌اند که فروش سربازی در سال ۱۴۰۲ هم منتفی است.

مسئله خرید سربازی اجباری در ایران موضوعی است که هرسال خبرساز می‌شود و همواره هم با اعمال نفوذ مدافعان سرسخت سربازی اجباری در حکومت، کنار گذاشته می‌شود.

سال گذشته نیز بار دیگر موضوع فروش سربازی اجباری مطرح شد، اما ستاد کل نیروهای مسلح با آن مخالفت کرد.

جمهوری اسلامی ایران یکی از معدود کشورهای جهان است که قانون سربازی اجباری را اجرا می‌کند و رفتاری مجرمانه با مشمولان غایب دارد. افرادی که به سربازی نمی‌روند از حقوق شهروندی خود مانند اخذ پاسپورت محروم می‌شوند. در حال حاضر بسیاری از ایرانیان خارج از کشور تنها به این دلیل که از رفتن به سربازی امتناع کرده‌اند، امکان بازگشت به کشور را ندارند.

جمهوری اسلامی ایران نه‌تنها به انتقادها و اعتراض‌ها در مورد سربازی اجباری اعتنایی ندارد، بلکه در مواردی این اعتراض‌ها را با خشونت نیز پاسخ می‌دهد. اوایل شهریور امسال، گروهی از دانشجویان، خبرنگاران و مشمولان در اعتراض به قانون سربازی اجباری در مقابل سازمان نظام وظیفه عمومی تجمع کردند،  اما اعتراض مسالمت‌آمیز آنان با دخالت نیروهای امنیتی به خشونت کشیده شد و برخی نیز بازداشت شدند.

منتقدان سربازی اجباری می‌گویند که سال‌های طلایی عمر جوان‌ها در «خدمت اجباری» به جمهوری اسلامی ایران هدر می‌رود، بدون اینکه دستاورد مناسبی نیز برای آنان داشته باشد. سربازان در پادگان‌های نظامی با طیف وسیعی از رفتارهای آسیب‌رسان ازجمله خشونت، تحقیر و سلطه‌جویی مواجه‌اند.

طی سال‌های اخیر نیز افزایش میزان گرایش به مواد مخدر و بالا رفتن آمار آزارهای جنسی به نگرانی‌های خانواده‌ها و مشمولان دامن زده است.