قرار بود بازی‌های آسیایی هانگژو مهم‌ترین رویداد ورزش ایران در سال ۱۴۰۱ باشد، ولی چین به‌دلیل سیاست «کووید صفر» اعلام کرد که این رویداد مهم را با یک سال تاخیر برگزار می‌کند. ورزش ایران در سال ۱۴۰۱ در رشته‌های تیمی پیشرفت چندانی نداشت، ولی تک‌ستاره‌ها توانستند به موفقیت‌های بزرگی برسند. این گزارش لحظات ماندگار ورزش ایران در سال گذشته را مرور می‌کند.

قهرمانی تاریخی هادی چوپان در مستر المپیا

چهل‌وهفتمین دوره مسابقات معتبر پرورش‌اندام، مستر المپیا، پاییز امسال به میزبانی لاس‌وگاس آمریکا برگزار شد که در دسته آزاد، مهم‌ترین بخش مسابقه، هادی چوپان با پشت سر گذاشتن رقبای مطرح خود بر بام دنیا ایستاد. چوپان پس از کسب دو عنوان سومی و یک مقام چهارمی مستر المپیا در سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱، موفق شد با عبور از فوق‌ستاره‌های بزرگ و نامداری همچون بیگ رامی، قهرمان دو دوره گذشته، و برندن کوری، نایب‌قهرمان دو دوره قبل، برای نخستین بار در تاریخ ایران و آسیا عنوان قهرمانی دسته آزاد این رقابت‌ها را به دست آورد. 

ستاره تکرارنشدنی پرورش اندام ایران با کسب این عنوان ارزشمند توانست موفقیت اسطوره‌های ماندگار این رشته ورزشی همچون آرنولد شوارتزینگر و رونی کلمن را تکرار کند. چوپان برای شرکت در این مسابقات حمایت داخلی چندانی نداشت و برای دریافت ویزای آمریکا شش ماه معطل شد، ولی هیچ‌کدام از این مشکلات نتوانست مانع موفقیت تاریخی او شود.

درخشش دختر باد در قزاقستان

دو و میدانی ایران مثل تمام سال‌های گذشته امیدش به تک‌ستاره‌ها است و در سال گذشته، فرزانه فصیحی این ماموریت را به عهده گرفت. او که در سال‌های گذشته یکی از بهترین دوندگان سرعتی زن آسیا بوده، در مسابقات داخل سالن قاره در قزاقستان موفق شد به مدال طلای دوی ۶۰ متر برسد و رکورد ایران را که در اختیار خودش بود، بشکند.

فصیحی که در المپیک توکیو هم حاضر بود، مزد تمرینات انفرادی‌اش در صربستان را گرفت و با پشت سر گذاشتن مدعیان شرق آسیا اولین مدال طلای زنان ایران در دوهای سرعتی را به دست آورد. او بعد از مسابقه در حالی که اشک می‌ریخت رو به دوربین گفت: «برای مردم ایران، برای شادی مردم ایران»

سدشکنی احمدکهنی در ژیمناستیک

مهدی احمدکهنی، ژیمناست ایرانی، در مسابقات جام‌ جهانی باکو موفق شد در رشته دارحلقه به مدال نقره برسد. او مدتی قبل در جام جهانی آلمان هم به مدال نقره رسیده بود. این موفقیتی بی‌نظیر برای رشته‌ای است که مدت‌ها در آسیا و جهان حرفی برای گفتن نداشته است.

احمدکهنی درباره برنامه‌هایش در سال جدید گفت: «فکر می‌کنم کسب دو مقام جهانی در کمتر از یک ماه عملکرد خوبی برای جامعه ژیمناستیک باشد. با این شرایط در مسابقاتی که پیش‌ رو دارم با اعتماد به نفس بیشتری شرکت می‌کنم، به ویژه بازی‌های آسیایی هانگژو که امیدوار به کسب مدال برای اولین بار و تاریخ‌سازی هستیم.»

این ژیمناست ۲۵ ساله اضافه کرد: «اگر همین روند ادامه داشته باشد، کسب سهمیه المپیک برایم خیلی راحت می‌شود. در واقع اگر با مسئله سربازی مواجه نشوم، ۹۰ درصد احتمال اینکه طلسم کسب سهمیه المپیک شکسته شود، وجود دارد.»

تلخ و شیرین کشتی ایران در بلگراد

تیم ملی کشتی با امید زیادی به مسابقات جهانی بلگراد رفته بود، ولی نتوانست در برابر درخشش و آمادگی کشتی‌گیران آمریکایی مقاومت کند و در غیاب روسیه‌ محروم در جدول مدال و امتیاز در رده دوم ایستاد. چهره برتر آزادکاران ایرانی، کامران قاسم‌پور در وزن ۹۲ کیلوگرم بود که در فینال جیدون کاکس آمریکایی را شکست داد. دومین طلایی تیم رحمان عموزاد بود که در فینال ۶۵ کیلوگرم یانی دیاکومیهالیس آمریکایی را برد.

فینال ۸۶ کیلوگرم رقابت کلاسیک بین حسن یزدانی و دیوید تیلور آمریکایی بود، ولی کشتی‌گیر جویباری پایین‌تر از حد انتظار کشتی گرفت و ۱-۷ مغلوب حریف قبراقش شد. یزدانی همراه رضا اطری و محمد نخودی نقره‌ای‌های تیم ایران بودند و یونس امامی و امیرحسین زارع برنز گرفتند. شکست یزدانی بدون حاشیه نبود و پدرش در بازگشت به فرودگاه، مصاحبه تندی علیه علیرضا دبیر، رئیس فدراسیون کشتی، داشت.

تیم ملی کشتی فرنگی در بلگراد نتایج ضعیفی گرفت و با دو نقره محمدرضا گرایی و امین میرزازاده و برنز محمدهادی ساروی در رتبه چهارم جدول تیمی قرار گرفت. محمد بنا بعد از این نتایج با انتقادهای زیادی روبرو شد، به‌خصوص اینکه علی ارسلان، کشتی‌گیر مطرود این مربی، با پرچم صربستان به مدال طلا رسید. بنا در بازگشت از صربستان استعفا کرد و حسن رنگرز جانشین او شد.

صعود ناپلئونی تیم ملی بسکتبال به جام جهانی

تیم ملی بسکتبال ایران در گذشته نه چندان دور با نسل طلایی‌اش بهترین تیم آسیا بود، ولی با کنار رفتن ستارگان این نسل و انفعال سال‌های گذشته فدراسیون در پرورش یک نسل جدید، رقابت را به رقیبانش در قاره واگذار کرده است. صعود ناپلئونی تیم ملی بسکتبال به جام جهانی ۲۰۲۳ هم این واقعیت  تلخ را تایید کرد.

شاگردان سعید ارمغانی در گروه شش تیمی بعد از استرالیا، چین و ژاپن در رده چهارم ایستادند و فقط با یک امتیاز بیشتر از قزاقستان جهانی شدند. ایران در حالی بالاتر از قزاقستان ایستاد که هر دو بازی مستقیم را به این تیم باخته بود و صعودش تنها به لطف امتناع استرالیا از سفر به تهران و برد بادآورده مقابل این تیم قدرتمند به دست آمد.

شش شکست در مرحله مقدماتی زنگ خطری برای تیم ملی بسکتبال است که هنوز وابستگی زیادی به حامد حدادی ۳۷ ساله دارد. تیم ملی بسکتبال در کاپ آسیا ۲۰۲۲ هم ناکام بود و با شکست مقابل اردن در یک‌چهارم نهایی کنار رفت.

هفتمی تیم ملی والیبال در لیگ ملت‌ها

تیم ملی والیبال با چهره‌های نسبتا تازه‌ای قدم به لیگ ملت‌ها گذاشت. پس از حضور چند سرمربی مشهور خارجی، هدایت تیم به بهروز عطایی سپرده شده بود. ایران در مرحله مقدماتی بردهای خوبی داشت و با درخشش امین اسماعیل‌نژاد به یک‌چهارم نهایی رسید. اما شاگردان عطایی در این مرحله شکستی نزدیک مقابل لهستان داشتند تا در نهایت به رتبه هفتم برسند. در این مسابقات که با قهرمانی فرانسه به پایان رسید، ایران ۷ برد و ۶ باخت داشت. اسماعیل‌نژاد به‌عنوان سومین مهاجم برتر مسابقات شناخته شد. تیم ملی والیبال همچنین در مسابقات قهرمانی جهان ۲۰۲۲ به رتبه سیزدهم رسید.

افول وزنه‌برداری در کلمبیا

کارنامه تیم ملی وزنه‌برداری در مسابقات جهانی کلمبیا تنها یک مدال طلا و ۳ نقره بود تا نایب‌قهرمانی سال ۲۰۲۱ مردان در ازبکستان جای خودش را به رتبه هفتمی سال ۲۰۲۲ بدهد. ایران با هفت وزنه‌بردار مرد و چهار وزنه‌بردار زن در این مسابقات شرکت کرده بود.

در بخش مردان، رضا دهدار مدال طلای یک ضرب و نقره مجموع دسته ۱۰۲ کیلوگرم را گرفت و کیانوش رستمی و مهدی کرمی نیز هر کدام مدال نقره یک ضرب دسته‌های ۸۹ و ۱۰۹ کیلوگرم را به دست آوردند.

وزنه‌برداران زن ایرانی در این مسابقات مدالی نگرفتند. الهام حسینی پانزدهم، پریسا نورعلی هفدهم و زینب شیخ‌ارباب دهم شد تا تیم زنان در جدول امتیازی در رده سی‌ام بایستد. البته الهام حسینی با کسب یک طلا و دو برنز در بازی‌های کشورهای اسلامی در قونیه و سه طلای قهرمانی آسیا در بحرین سال درخشانی را پشت سر گذاشت. این اولین مدال‌های آسیایی وزنه‌برداری زنان ایران محسوب می‌شود.