پکن، پایتخت چین و یکی از بزرگترین شهرهای جهان، سال گذشته شاهد کاهش جمعیت خود برای اولین بار پس از ۱۹ سال بود. این در حالی است که چین با یک دهه بحران جمعیتی دستوپنجه نرم میکند.
جمعیت ساکنان دائم پکن از ۲۱.۸۸ میلیون نفر در سال ۲۰۲۱، به ۲۱.۸۴ میلیون نفر در سال ۲۰۲۲ کاهش یافت. تعداد مهاجران در پکن نیز از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲ کاهش یافته است. بسیاری از آنها خانههای روستایی خود را به امید کار در این شهر ترک میکنند.
بر اساس گزارش سیانان، آخرین باری که نرخ مرگومیر در پکن نسبت به تولدها بیشتر بوده است، سال ۲۰۰۳ بود که شیوع کشنده سندرم تنفسی سارس در جنوب چین پدیدار شد و درنهایت بیش از ۸۰۰۰ نفر را در سراسر جهان آلوده کرد.
سال گذشته کاهش جمعیت پکن نسبتا شدید نبود، اما نشاندهنده یک مشکل بزرگتر است که در سراسر کشور دیده میشود. جمعیت چین سال گذشته برای اولین بار پس از قحطی بزرگ سال ۱۹۶۱ کاهش یافت.
ترکیبی از عوامل در این کاهش جمعیت موثر بوده است. پیامدهای دور از دسترس سیاست تکفرزندی چین که در دهه ۱۹۸۰ اعلام شد، ازجمله این دلایل است. تغییر نگرش به ازدواج و تشکیل خانواده در میان جوانان چینی، نابرابری جنسیتی و چالشهای تربیت کودکان در شهرهای گرانقیمت چین از دلایل دیگر این پدیده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
ترویج نقشهای جنسیتی در جامعه این مسائل را تشدید میکند. اغلب بخش عمده کارهای خانه و مراقبت از کودکان بر عهده زنان است، در حالی که خیلی از زنانی که تحصیلکردهتر و ازنظر مالی مستقلترند، بهطور فزایندهای به تحمل این نابرابری تمایلی ندارند.
نتیجه این امر، کاهش نرخ تولد و همچنین افزایش نرخ مرگومیر و افزایش جمعیت سالمندان چین بوده است. کاهش جمعیت و کاهش نیروی کار نگرانیهایی را در مورد مشکلات اقتصادی برانگیخته است و با توجه به نقش کلیدی چین بهعنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان، مشکلات بالقوهای را برای بقیه جهان به وجود خواهد آورد.
پکن تنها شهر چین نیست که کاهش جمعیت را تجربه میکند. به گفته مقامهای استان لیائونینگ در شمال شرقی چین، نرخ مرگومیر این استان در سال گذشته بیش از دو برابر افزایش پیدا کرده است. مقامهای استانی میگویند جمعیت ۳۲۴ هزار نفر کاهش یافته است.
تلاشهای گسترده قانونگذاران در جلوگیری از روند کاهش جمعیت موفق نبوده است.
مقامهای چین سال گذشته یک طرح برای افزایش مرخصی زایمان، کاهش مالیات و سایر کمکها به افراد و خانوادهها را آغاز کردند. برخی از شهرها مرخصی زایمان برای پدران را طولانیتر کردهاند، خدمات مراقبت از کودکان را افزایش دادهاند و حتی کمکهای نقدی برای خانوادههایی که فرزند سومی دارند، ارائه دادهاند.
با این حال، بسیاری از فعالان، زنان و دیگر منتقدان گفتهاند که این طرح برای حل مشکلات ساختاری ریشهدار کافی نیست.
سرخوردگیها در طول همهگیری کووید-۱۹ افزایش یافت و بسیاری از چینیهای جوان از فشار فزاینده برای بچهدار شدن گریزاناند.