محمد محقق، رهبر حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان و رئیس کمیته سیاسی شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان، در مصاحبه‌ای ویژه با ایندیپندنت فارسی گفت در صورتی که راهی برای مذاکره با طالبان پیدا نشود، هواداران شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان به مقاومت مسلحانه علیه طالبان متوسل می‌شوند.

شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان که متشکل از سران احزاب سیاسی تاثیرگذار پشتون، تاجیک، هزاره و ازبک‌ است، در پی سلطه طالبان بر افغانستان، در سال ۲۰۲۲ و در تبعید شکل گرفت. عبدالرشید دوستم، محقق، عطامحمد نور، عبدالرب رسول سیاف، یونس قانونی و صلاح‌الدین ربانی از اعضای رهبری این شورا هستند.

این شورا در آخرین روز سال ۱۴۰۱، طرحی را تحت عنوان «نجات کشور از بحران» منتشر کرد که در آن، به گزینه نظامی به عنوان یکی از ابزارهای فشار که می‌تواند طالبان را به مذاکره وادار کند، اشاره شده است. با این حال، رئیس کمیته سیاسی شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان می‌گوید که ترجیح و تاکید رهبران این شورا برای عبور افغانستان از بحران کنونی، برگزاری مذاکرات صلح زیرنظر سازمان ملل متحد است؛ اما گزینه نظامی نیز به عنوان یکی از ابزارها مطرح است.

ادامه سلطه طالبان بر افغانستان خطری جدی برای منطقه و جهان است

محمد محقق می‌گوید طالبان در زمینه تامین امنیت، برقراری صلح، بهبود اوضاع اقتصادی و ایجاد رابطه با جهان ناکام مانده‌‌اند و به دلیل همدستی و همکاری با سازمان‌های تروریستی بین‌المللی و منطقه‌ای، تهدیدی بزرگ برای منطقه و جهان‌اند. محقق افزود: «طالبان ظالمانه بر افغانستان مسلط شدند و سلطه خود را ظالمانه ادامه می‌دهند. ادامه سلطه این گروه بر افغانستان تهدیدی جدی برای منطقه و جهان است.»

به باور محقق، ادامه مقاومت مسلحانه علیه طالبان در بخش‌هایی از افغانستان به ویژه در شمال این کشور بیانگر پذیرفته نشدن این گروه نزد مردم است: «مردم در شمال و شمال‌شرق افغانستان با طالبان در جنگ‌اند. این جنگ نوسان دارد و گاهی کم و گاهی زیاد می‌شود اما مسئله مهم این است که جنگ وجود دارد و مردم ناراضی‌اند.»

محقق در ادامه با اشاره به بخش دیگری از مخالفان طالبان در خارج از افغانستان، تاکید کرد که آنان نیز به‌شدت در حال فعالیت‌های سیاسی‌اند و در گفت‌وگو با دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی تلاش می‌کنند برای عبور از بحران کنونی راهی بیابند.

محقق گفت‌وگو با طالبان را یک ضرورت برای ایجاد دولتی متشکل از همه اقوام و تشکل‌های سیاسی افغانستان می‌داند و می‌گوید در صورتی که راهی برای این گفت‌وگو پیدا نشود، گزینه نظامی نیز روی میز شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان قرار دارد.

به گفته محقق، اعضای شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان به این توافق رسیده‌اند که آینده افغانستان باید بر اساس برقراری یک نظام غیرمتمرکز شکل بگیرد، چون تجربه نشان داده است که نظام متمرکز در افغانستان پاسخگوی نیازهای مردم و جغرافیای آن کشور نیست.

در نزدیک به ۲۰ ماهی که از سلطه طالبان بر افغانستان می‌گذرد، این گروه به درخواست‌های مکرر احزاب سیاسی افغانستان و دولت‌های جهان مبنی بر تشکیل دولت فراگیر پاسخی نداده‌اند. رهبران طالبان بارها تاکید کرده‌اند که به دلیل سلطه این گروه بر تمامی جغرافیای افغانستان، به مذاکره هیچ نیازی نیست و هر کس می‌خواهد در داخل افغانستان زندگی کند، این گروه امنیت او را تامین می‌کند.

محمد محقق به این ادعای طالبان به دیده شک و تردید می‌نگرد و تاکید می‌کند: «به این گروه اعتمادی نیست، چون نظامیان و کارکنان دولت پیشین در سراسر افغانستان همچنان هر روز دارند بازداشت، شکنجه و کشته می‌شوند. از طرفی تنها زندگی و امنیت شخصیت‌های سیاسی مهم نیست، بلکه هدف اساسی نارضایتی مردم از اوضاع است که باید برای تغییر آن به راهی دست آید.»

طالبان منطقه و آمریکا را بازی می‌دهند

سربازرس ویژه آمریکا در امور بازسازی افغانستان (سی‌گار) در آخرین گزارشی که اوایل فوریه منتشر کرد، نوشت که مجموع کمک‌های آمریکا به افغانستان تحت سلطه طالبان به هشت میلیارد دلار می‌رسد. از این میان، بیش از دو میلیارد دلار تحت عنوان کمک‌های بشردوستانه به کابل فرستاده شده است. محمد محقق ادعا می‌کند که دولت آمریکا ضمن ارسال بسته‌های پول نقد به عنوان کمک‌های بشردوستانه، بسته‌های پول نقد ۴۰ میلیون دلاری هم در اختیار وزارت‌ دفاع و داخله طالبان که ملا یعقوب و سراج‌الدین حقانی آن‌ها را اداره می‌کنند، قرار می‌دهد.

بر اساس این ادعای محقق، نظامیان طالبان در وزارت‌ دفاع و داخله با استفاده از کمک‌های نقدی آمریکا حقوق منظم ماهانه دریافت می‌کنند. شمار دقیق نظامیان طالبان مشخص نیست اما مسئولان این گروه در وزارت دفاع چندی قبل گفتند که تعداد نیروهای این گروه در این وزارتخانه به حدود ۱۵۰ هزار نفر رسیده‌ است.

محمد محقق می‌افزاید که طالبان با بازی دادن آمریکا و کشورهای منطقه، توانسته‌اند پول خوبی به دست آورند و به همین دلیل توانسته‌اند سلطه خود را ادامه دهند. به گفته محقق، طالبان به کشورهای منطقه می‌گویند ما با آمریکا مخالف و دشمن‌ایم و تهدیدی برای منطقه نیستیم و در عین حال، به آمریکا می‌گویند خواهان دوستی با آمریکا و غرب‌اند و تلاش می‌کنند برنامه‌های آمریکا در منطقه را اجرا کنند.

به باور محقق، زمانی که مشخص شود طالبان با منطقه‌اند یا با آمریکا، تصمیم‌گیری در مورد آینده افغانستان نیز سریع اتفاق می‌افتد.

چرا جبهه مسلحانه ضدطالبان در میان هزاره‌ها شکل نگرفت؟

محمد محقق که رهبری حزب پرنفوذ سیاسی در میان هزاره‌های افغانستان را بر عهده دارد، می‌گوید در دهه ۹۰ میلادی، هزاره‌ها بخش عمده از مقاومت مسلحانه علیه طالبان بودند اما در دور دوم سلطه طالبان، اوضاع به گونه‌ای رقم خورد که هزاره‌ها فرصت مقاومت مسلحانه نیافتند. محقق در پاسخ به اینکه اگر تلاش برای مذاکره با طالبان به بن‌بست بخورد، آیا ظرفیت ایجاد هسته‌های مقاومت علیه طالبان در میان هزاره‌ها وجود دارد یا خیر، گفت: «نیروی انسانی وجود دارد. مهم است که یک پرچمدار پیدا شود و علم مبارزه را بالا ببرد. هرچند من بازنشسته شدم و ۶۸ سال دارم، اما هنوز حوصله ۱۰ سال [مقاومت] را دارم.»