دانشمندان کشف کردند که گویهای شیشهای که بر اثر برخورد شدید صخرههای فضایی روی سطح ماه ایجاد میشوند، در دل خود آب حبس کردهاند. دانشمندان میگویند که این آب ممکن است مخازن بالقوه این منبع گرانبهای حیات برای آینده بشر در ماه باشد.
دانشمندان دوشنبه، ۲۷ مارس (۷ فروردین)، گفتند که تجزیهوتحلیل نمونههای خاک ماه که در جریان ماموریت کاوشگر چینی چانگای-۵ به ماه در ۲۰۲۰ به دست آمد، نشان داده است که این گویهای شیشهای- سنگهای ذوب و سردشده- که در اثر برخورد ایجاد شدهاند، در دل خود حاوی مولکولهای آبیاند که بر اثر فعالیت باد خورشیدی بر سطح ماه تشکیل شدهاند.
سن هو، دانشمند سیارهشناسی از موسسه زمینشناسی و ژئوفیزیک آکادمی علوم چین، گفت: «ماه همواره در معرض بمباران ریزشهابوارهها و شهابوارههای بزرگ است و در جریان این رویدادهای ناگهانی حاوی انرژی بالا، گونههای شیشهای تولید میشوند.»
باد خورشیدی جریانی از ذرات باردار، عمدتا پروتونها و الکترونهایی است که از بیرونیترین بخش اتمسفر خورشیدی، ساطع میشوند و در منظومه شمس نفوذ میکنند.
هو میگوید: «آب حاصل از باد خورشیدی، از برهمکنش هیدروژن خورشیدی و اکسیژن موجود در سطح مهرههای شیشهای تولید میشود و این گویها مانند اسفنج برای آب عمل میکنند.»
آب برای اکتشافات آینده فضایی، از جمله استقرار پایگاههای بالقوه درازمدت فضانوردان بر ماه، اهمیت حیاتی دارد و نهتنها منبعی برای آشامیدن است، بلکه شاید به مثابه سوخت عمل کند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
ماه فاقد آب مایع است و آب مایع، مشخصه کره زمین است. اما پنداشته میشود که سطح ماه دارای مقادیر چشمگیری آب باشد؛ از جمله آبی که در تکههای یخی واقع در مناطق دائما سایه و در مواد معدنی آن، محبوس شده است.
هو میگوید: «آب مادهای است که بیش از هر ماده دیگری هدف جستوجو است و کاوشهای پایدار را در سطوح سیارهای ممکن میکند. کشف چگونگی تولید و ذخیره آب در سطح ماه، برای اکتشافات آینده بسیار مفید خواهد بود.»
محققان امیدوارند که بتوانند از طریق فرایند گرمایش و آزادسازی بخار و سپس متراکمسازی آن به مایع، از دانههای شیشهای آب به دست آورند.
هجیو هوی، دانشمند سیارهشناس و از نویسندگان این مطالعه از دانشگاه نانجینگ در چین، میگوید: «میتوانیم به سادگی این دانههای شیشهای را گرم کنیم تا آب ذخیره شده در آنها را آزاد کنیم.»
کپسولی که نمونههای خاک را به زمین بازگرداند، در منطقه شمالی چین در مغولستان فرود آمد.
هو گفت یک کیلو و ۷۰۰ گرم خاکی که ماموریت کاوشگر چانگای-۵ توانست با خود از ماه بیاورد، حاوی ۳۲ گوی شیشهای بود و در این تحقیق بررسی شدند. محتوای آب این دانههای شیشهای، حدود دو هزار در میلیون [یک پنجهزارم] وزن آنها است.
ماموریت چانگای—۵ که به نام ماهبانوی چین باستان نامگذاری شده است، نخستین ماموریت فضایی این کشور است که پس از ماموریت فضانوردان شوروی سابق به ماه در ۱۹۷۶، نمونههایی را ازسطح ماه به زمین میآورد و بررسی میکند. در جریان ماموریت برنامه آپولو ایالات متحده از ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۲ نیز، ۳۸۲ کیلوگرم از نمونههای سطح ماه به زمین منتقل شد.
به گفته محققان، برهمکنش باد خورشیدی با مواد سطح ماه میتواند چرخه آب را در ماه حفظ کند، و دانههای شیشهای نیز با جذب آب، همچون مخزن عمل میکنند. به گفته هوی، این فرایند ممکن است به همین ترتیب در دیگر سیارات منظومه شمسی، بر فرض عطارد، میانیترین سیاره، و سیاره کمربندی بزرگ وستا، آب تولید کند.